Achtergrond

Simpel bankieren? Vergeet het maar in ‘cashparadijs’ Irak

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee

Ik ben in gevecht met mijn bank in Erbil. Met mijn Libanese bank in de Koerdische hoofdstad, die ik koos omdat die beter aangesloten zou zijn op de wereld, maar mij nu voor een internationale transactie van 500 dollars vraagt om een bewijs waar dat geld voor is.

In Nederland kan je je dat niet voorstellen. Dit is privé, het gaat je niets aan, jullie zijn toch geen veiligheidsdienst of zo, mailde ik de bank dan ook. We moeten wel, opdracht van de Iraakse Centrale Bank om witwassen te voorkomen, was het antwoord. Bewijs dat eens, mailde ik terug.

En ja, daar kwam de opdracht die banken in Irak verplicht om voor iedere opvallende transactie, hoe klein dan ook, opheldering te vragen. Ik moest mijn strijd staken en deed dat knarsetandend, want wat een onzinnig beleid is dit.

Irak kampt met enorme corruptie, met geld afkomstig van smokkel en zwarte handel. Onder de vorige Iraakse premier Al-Maliki verdween een groot deel van het budget, ministers worden vervolgd wegens corruptie en er is een hele strijd aan de gang om de corrupte regering te vervangen door een van technocraten.

Op de lagere niveaus eisen ambtenaren betaling voor diensten die onderdeel zijn van hun werk, pikken een percentage van betalingen aan buitenlandse bedrijven en laten zich omkopen. Handelaren verdienen veel geld met smokkel en gesjoemel.

Koop je een auto, dan breng je een paar stapeltjes dollars mee zoals wie die alleen uit de film kennen

Wat het hen makkelijk maakt, is het feit dat Irak een cashparadijs is waar vrijwel alle transacties met baar geld worden voldaan, in Iraakse dinars of dollars. Koop je een auto, dan breng je dus een paar van die stapeltjes dollars mee zoals wij die in het Westen alleen uit de film kennen. De hogere bedragen worden zelfs op die manier benoemd: zoveel daftar, of wel stapeltjes van 10.000 dollar.

Dat geld bereikt de banken niet, want wie zwart geld heeft zorgt wel dat het buiten de boeken om wordt witgewassen. De echtgenotes van de ambtenaren krijgen het mee naar de winkelcentra waar ze het omzetten in luxegoederen of goud. De familie gaat op reis: betaalt cash voor de ticket, het hotel, het eten, de meisjes, het winkelen en waar dat kan voor een tweede of derde huis of een stukje land.

Banken komen er niet aan te pas, en iedereen is eraan gewend om cash te betalen. Je kunt ook niet anders: plastic money bestaat niet, met je bankkaart afrekenen in de supermarkt kan niet, net zomin als je geld via internet overmaken naar een Iraakse bank. We leven in het pre-digitale tijdperk, waar de ATM nog maar net is uitgevonden en alleen tegen hoge boetes geld van je westerse creditcard uitspuugt.

Plastic geld bestaat niet, met je bankkaart afrekenen in de supermarkt of geld overmaken kan niet

In dit klimaat komt de Iraakse Centrale Bank met een beleid dat witwassen moet tegengaan, maar dat eerder nog de eerlijke klanten wegjaagt bij de lokale banken. Je vraagt je af: is het eigenlijk wel bedoeld om een deuk in een pakje boter te slaan? Of doet de bank net alsof ze probeert iets aan witwassen te doen omdat dat zwarte geld voor iedereen veel te voordelig is?

Iedereen in Irak weet dat niemand met z’n zwarte geld zomaar overstapt naar de witte wereld. Dat je corruptie aan de basis moet aanpakken. En dat zolang dat niet gebeurt, Irak een cashparadijs blijft en banken weinig meer kunnen zijn dan geldsafes waar die paar arme eerlijke burgers terecht moeten als ze een financiële transactie met het buitenland willen verrichten.

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons