Eindelijk! Na meer dan een jaar kregen wij als parlementariërs de mogelijkheid om in de Tweede Kamer te debatteren over het WRR-rapport ‘Meer ambitie, minder pretentie’. Hoewel staatssecretaris voor Internationale Samenwerking Ben Knapen voor het vormgeven van zijn nieuwe beleid al geshopt had uit de aanbevelingen van het rapport, had de Kamer zich er nog niet over kunnen uitspreken. Hoewel het debat over de focusbrief en landenlijst (lijst waarop de landen staan die de door de VVD & CDA georkestreerde bijltjesdag hebben overleefd) nog moet komen in juni, namen sommige partijen vast een voorproefje.
Vrijblijvend shoppen
De staatssecretaris heeft vrijblijvend geshopt uit de aanbevelingen van de WRR. Alleen datgene eruit halen wat in je kraam van pas komt. Als het aan dit kabinet ligt nemen we afscheid van de vele onderwijsprogramma’s in Burkina Faso, van de gezondheidsprojecten uit Tanzania, en van zo’n beetje elk Latijns Amerikaans land waar we jaren trouwe bondgenoot waren bij sociale veranderingsprocessen. Het zal u niet verwonderen dat me dat droevig stemt. De WRR adviseerde een beperking van het aantal landen waar Nederland hulp aan geeft. Omdat je met de beperkte middelen niet van alles en iedereen op de hoogte zijn zo is de logica. Dat kan ik nog wel volgen. Maar de vertaling van Knapen is wrang. Wel minder landen, maar nog geen stevige investering in kennis. Wel landen als Indonesië, geen hulp meer voor het straatarme Guatemala.
Vrijblijvend shoppen uit het WRR rapport, zou ik dat willen noemen. Nog een paar voorbeelden: de WRR adviseert alleen hulp te geven op gebieden waar je verstand van hebt. Meerwaarde, heet dat in hun jargon. De aanbeveling over deze meerwaarde wordt vertaald in meerwaarde vóór Nederland. Niet dóór Nederland. De aanbeveling van de WRR over investeren in productieve sectoren is vertaald in investeren in het Nederlandse bedrijfsleven. Staatsecretaris Knapen gaf in het debat aan dat hij graag zou willen dat we ongeveer 300 miljoen uitgeven via het Nederlandse bedrijfsleven.
Slechts proberen
In het begrotingsdebat vorig jaar zegde de staatssecretaris toe dat er geen kind de school uit moet omdat Nederland stopt met het steunen van onderwijs in een bepaald land. Bezuinigen zonder dat het ergens gemerkt zal worden, daar zou het naartoe gaan. Nu, een paar maanden later, worden de effecten van de bezuinigen pijnlijk zichtbaar. Van de 33 landen waar Nederland ontwikkelingshulp aan gaf, blijven er 15 over. Van het beloofde ‘geen kind uit de schoolbank’, zijn de toezeggingen van de staatssecretaris afgegleden tot het niveau van een te leveren ‘inspanningsverplichting’ om de programma’s over te dragen.
De vergelijking met mijn 13 jarige dochter dringt zich op. Ze zit in de brugklas en heeft een inspanningsverplichting voor onder andere het vak Frans. Het eerste schoolrapport ging nog wel, daarna werd rap het minder. ‘Ik ben er toch mee bezig’, was het verweer van mijn puber. Ik heb van de inspanningsverplichting een minimale resultaatafspraak gemaakt en zou dat ook graag van de staatsecretaris zien. Zowel VVD als CDA vinden de inspanningsverplichting genoeg . Als er straks kinderen van school af moeten omdat Nederland geen geld meer wil geven kan Knapen zeggen dat hij het heeft geprobeerd. Ik wordt daar wel heel somber van.
Conservatisme?
Mij wordt conservatisme verweten als ik wil vasthouden wat goed is aan ontwikkelingssamenwerking. Het is wat onwennig om als progressief ingesteld mens opeens in de conservatieve hoek gedrukt te worden, maar ik sta graag pal voor de vele goede projecten en programma’s die er onder Nederlandse vlag en dankzij de Nederlands belastingbetaler wordt uitgevoerd. Ik wil mijn ideeën best inruilen voor betere ideeën en plannen, maar niet voor een snoeiharde bezuinigingsagenda.
