Tijdens haar eerste huwelijksnacht rende Anita Bai terug naar haar familie, omdat er geen toilet in het huis was. De bruid, die uit een eenvoudige familie in de deelstaat Madhya Pradesh komt, weigerde de rest van haar leven haar behoefte in de bosjes te moeten doen. Haar schoonouders verzekerde haar als ze terugkwam een toilet voor haar te zullen bouwen. Maar de bruid wachtte net zolang tot er daadwerkelijk een hok met een pot voor haar klaar stond.
Haar revolutionaire daad leverde Anita een flinke bonus op. De Indiase NGO Sulabh International, die al jaren strijdt voor betere hygiëne in India, beloofde haar tienduizend Euro. In de hoop dat meer bruiden het voorbeeld van Anita volgen en schone toiletten eisen.
Anita’s schoonouders zijn geen uitzondering. Meer dan de helft van de Indiërs heeft geen toilet. Uit de laatste volkstelling blijkt dat 660 miljoen mensen geen toilet bezitten. Geen wc is niet alleen onhygiënisch, het leidt bij veel vrouwen tot chronische darmproblemen en infecties aan de urinewegen. Vrouwen worden geacht alleen in de vroege ochtend en als het ’s avonds donker wordt hun behoeften te doen. De rest van de dag dienen ze het op te houden.
Mijn Indiase cameravrouw Ankur en ik maakten er ooit een tv onderwerp over, samen met de NGO Sulabh International die ons ’s ochtends in vroegte met twee autobusjes vol nieuwsgierige medewerkers kwam ophalen. ‘Het lijkt wel een poepsafari’, zijn mijn zenuwachtige cameravrouw, die er vreselijk tegen op zag om de vrouwen tijdens hun actie te filmen.
De vrouwen zelf hadden er helemaal geen moeite mee, nadat we alle medewerkers van de NGO hadden gesommeerd in de auto’s te blijven zitten. Ze wilden graag over de pijn en frustraties vertellen.
In de vroege ochtend zoeken miljoenen arme Indiërs gewapend met een fles water en een handdoekje een plekje op de rails. Soms zijn ze nog zo slaperig dat ze niet eens een trein horen aankomen. ‘We moeten wel als het nog schemert, willen we nog enige privacy’, zegt een vrouw die vertelt in een van de sloppenwijken te wonen, waar geen toiletten of stromend water zijn. Vervolgens moet ze wachten tot het donker is. ‘Vaak moet ik halverwege de dag zo nodig maar dien ik tot het donker op te houden. Vaak kan ik dan niet meer, raak ik verstopt met alle problemen die daarbij horen’. Haar grootste droom is een wc.
De NGO Sulabh bouwde tot nu toe 10 miljoen toiletten, maar dat is slechts een druppel op de gloeiende plaat. De Indiase overheid heeft opnieuw beloofd dat er meer wc’s zullen komen.
Misschien dat de regering is geschrokken van de uitkomst van de laatste volkstelling, dat India meer mobiele telefoons dan toiletten telt. ‘Het is toch godgeklaagd dat techniek voor hygiëne gaat’, zegt de voorzitter van de Indiase NGO. Begin april komt Anita naar India om haar bonus in ontvangst te nemen. Hij hoopt dat ze van het geld nog een paar wc’s in haar dorp bouwt.
