Kijkend naar de überplatte videoclips van tegenwoordig lijkt het onvoorstelbaar, maar toch is het echt zo: hiphop is ooit ontstaan als emancipatoire muziek. In de jaren tachtig van de vorige eeuw begonnen zwarte Amerikanen via rap hun achtergestelde posities aan te kaarten. Grote namen uit die begintijd, zoals Public Enemy en KRS-One, barstten van het engagement.
Waar het precies misging weet ik niet, maar feit is dat Amerikaanse hiphop volledig is afgegleden. Ongebreideld patsen is tegenwoordig de trend. Kijk een uur naar MTV en de proletentaxi’s, champagnezwembaden en met edelmetaal behangen rappers komen je de neus uit. En dan heb ik het nog niet eens over de vrouwen – ho’s in vaktermen, ofwel hoeren – die in de huidige hiphop slechts mogen figureren als imbeciele, halfnaakte sekspoppen.
Nee, dan Senegal. Net als in het Westen is hiphop ook hier uiterst populair onder jongeren, maar dan wél de oorspronkelijke, maatschappijkritische versie ervan. Misschien komt het wel omdat er hier meer is om je boos over te maken dan in een rijk land als de Verenigde Staten.
Pislink is in elk geval de standaard gemoedstoestand van rapper Thiat, lid van Keur Gui 2 Kaolack, één van Senegals populairste rapgroepen. Onlangs begon hij met een stel maten de beweging Y’en a marre!, Franse straattaal voor We hebben er genoeg van!. Genoeg hebben de rappers van een heleboel: van de structurele stroomtekorten, van de almaar stijgende kosten voor levensonderhoud, van de corruptie, van de chaos in onderwijs en gezondheidszorg. De schuld leggen de rappers bij de regering van de 85-jarige (!) president Aboulaye Wade, die in hun ogen niets heeft waargemaakt van de veranderingen die hij predikte bij zijn aantreden elf jaar geleden.
Thiat en co zijn een landelijke campagne begonnen die de politieke betrokkenheid van de bevolking moet vergroten. Talloze jongeren hebben bijvoorbeeld geen identiteitsbewijzen en zijn aldus niet stemgerechtigd. De rappers roepen iedereen op zijn maatschappelijke verantwoordelijkheid te nemen, zijn pas te claimen en een electorale ommezwaai teweeg te brengen bij de verkiezingen van volgend jaar.
Ik was laatst op een concert van Keur Gui 2 Kaolack. Ik versta helaas geen Wolof, de lingua franca van Senegal, maar dat was ook niet nodig om de opzwepende boosheid te voelen die van het podium walmde. Ik kreeg er zowaar een beetje kippenvel van. Wat een energiebom. Maar vooral: wat een verademing vergeleken met de decadente meuk waartot hiphop bij ons is verworden.
