“Een plant en een kind zijn niet hetzelfde, maar ik bepleit wel dat een plant evenveel leeft als een mens.” De aarde staat in de uitverkoop en dat irriteert Chihiro Geuzebroek. De activist en socialist maakte een documentaire genaamd Radical Friends. In de film gaat Geuzebroek op zoek naar vrienden waarmee zij kan werken aan wereldvrede en de rechten voor moeder aarde.
In Radical Friends reist Geuzebroek af naar Bolivia. Hier liggen niet alleen haar roots, het land in Zuid-Amerika is naast Ecuador het enige land met de Wet van Moeder Aarde (Ley de la Madre Terra). “De wet geeft de aarde dezelfde rechten als mensen”, legt Geuzebroek uit. “De wet gaat om balans. Niet alles is bezit om rijker van te worden. Alleen de balans van hoeveel mensen kunnen nemen zonder de oorspronkelijke bewoners zo te schaden dat ze dood gaan of zichzelf niet meer kunnen onderhouden, is er niet meer. Met de oorspronkelijke bewoners wordt niet alleen de inheemse bevolking bedoelt, maar ook bomen of eekhoorns. De wet kan bijvoorbeeld sancties opleggen aan grote bedrijven die rivieren volgooien met chemisch en nucleair afval.”
Heeft het nut dat maar enkele landen deze wet hebben?
“De aarde werkt niet in stukjes, maar als één geheel. Het voorstel wat er vanuit Bolivia ligt, is om een internationaal tribunaal te hebben hier in Den Haag. Het moet namelijk iets zijn waar de hele wereld aan mee doet. Daarbij moet een verschuiving plaatsvinden. Dat het niet gaat om wat de machtige ego’s vinden, maar kijken naar de biologie en wat wetenschappers zeggen over de grenzen van ecosystemen.”
Hoe kan het dat de wet nog niet wereldwijd is doorgevoerd?
“Het is niet alsof er geen pogingen zijn gepleegd. Advocate Polly Higgins vecht al heel lang in het juridische systeem om Ecocide, dus de genocide op de aarde, in het internationaal recht als vijfde misdaad tegen vrede op te nemen. In 1993 kwam het heel dichtbij, want het stond op de agenda van de VN als vijfde punt. Maar Amerika, Engeland en Nederland waren tegen. Toen was het weer van tafel.”
Zal de wet ooit wereldwijd doorgevoerd worden?
“In ieder geval niet op plekken waar mensen in beleidmakende functies baat hebben bij bijvoorbeeld oorlog. Oorlog vernietigt organisme en zij gaan zichzelf niet tegen de schenen trappen. Bolivia noemt het beestje bij de naam op onder andere klimaattoppen en zegt: kijk, het is heel leuk dat we een markt maken van vervuiling bijvoorbeeld met Carbon trading, maar als je kijkt naar de afgelopen jaren, zie je dat de uitstoot nog steeds toeneemt. We kunnen met zijn alleen vieren dat er na zo’n top een verdrag ligt, maar als we geen kritische vragen mogen stellen, wat doen we dan hier. Op zo’n klimaattop wordt Bolivia afgetekend als de dwarsligger.”
“Daarnaast zijn er biljoenen industrieën als de olie industrie en de chemisch afval industrie die niet zitten te wachten op sancties. Zij zeggen: weet je wat, wij doen vrijwillige beloftes dat we het vanaf nu groener gaan aanpakken. Beloftes die zelden worden nagekomen.”
“In Europa hebben we bijvoorbeeld nog iets van wetgeving dat pesticidegebruik beperkt. Alleen als de nieuwe handelsverdragen met Amerika getekend worden, is het mogelijk voor chemische industrieën om landen of regeringen aan te klagen voor handelsbarrières aangezien ze bepaalde pesticide niet toelaten. Terwijl er aan de ene kant successen worden geboekt, worden er aan de andere kant dus deuren geopend om het geheel uit te hollen.”
Hoe gaat je documentaire verder?
“In mijn film heb ik ook heel erg gefocust op vriendschap. Ik ging niet alleen terug naar de roots van onze planeet, maar ook naar de roots van mijn familie. Vanuit vervreemding kunnen we problemen niet tegengaan. Als we geen relaties hebben met onze vrienden, familie, buurt, stad en ons land, dan kunnen we niet werken aan wereldvrede. Laat staan een verantwoordelijke wereld worden die de problemen en conflicten niet zo uit de hand laat lopen dat er duizenden organismen uitsterven. Zolang je mensen om je heen hebt die je motiveren om je in te zetten voor de aarde, is het alle ellende waard. Ik kan er met mijn documentaire een babystapje in bijdragen. Het herstellen van relaties, met mensen en natuur.”
