Het Engelstalige deel van Kameroen is al 80 dagen afgesloten van het internet. Ook krijgen de miljoenen inwoners van de regio al maanden geen onderwijs meer. Met als gevolg een ‘internetvluchtelingenkamp’ en spooksteden.
Hoe het komt dat het Engelstalige deel van Kameroen sinds 17 januari geen internet meer heeft, is officieel niet bekend. “Maar iedereen begrijpt wel dat het met de politieke spanningen te maken heeft,” vertelt Emilia vanuit de hoofdstad Yaounde. Ze is zelf afkomstig uit de anglofone regio, en reist ieder weekend terug naar het internetloze deel van het land. “De minister van telecommunicatie heeft gezegd dat zelfs zij de macht niet heeft om het net weer aan de praat te krijgen.” Ongeveer 20 procent van de 22 miljoen inwoners van Kameroen is Engelstalig, de rest Franstalig. De Engelstaligen voelen zich al decennia gemarginaliseerd, economisch en politiek. "Naast de internetafsluiting is er ook een totaal gebrek aan onderwijs, want de scholen in het gebied zijn al maanden gesloten," aldus Emilia, die haar achternaam liever niet gepubliceerd ziet. Internet-ondernemer Alain Nteff laat weten dat hij maandelijks ruim duizend dollar aan omzet mis loopt. "8 Procent van mijn bezoekers komt uit het deel zonder internet," aldus Nteff."
De Kameroenezen leren inmiddels te leven met de consequenties. Emilia: “Niemand is hier blij mee. Er zijn nogal wat start-up bedrijfjes die in het Engelstalige deel zaten. De medewerkers daarvan voelden zich gedwongen om elke dag naar de grote steden mét internet te reizen. Inmiddels hebben ze een creatieve oplossing bedacht: net op de rand van het gebeid waar internet weer begint hebben ze in een klein dorpje een heus ‘internet-vluchtelingenkamp’ opgezet.”
Het land dat nooit een unie was
De onrust in Kameroen begon eind november toen in het anglofone Bamenda protesten uitbraken tegen het gebruik van de Franse taal in de rechtbank en op scholen. Het leger greep hard in, en verspreid over een aantal weken vielen tenminste twee doden en tientallen gewonden.
Vooral het besluit om Franstalige rechters te benoemen in Engelstalige gebieden stuitte op veel verzet bij de anglofonen. Veel mensen in Kameroen beheersen slechts één van de twee talen. ‘De geschiedenis legt het verleden uit en voorspelt de toekomst,’ schrijft de Nederlander Bob Hensen, die jarenlang in Kameroen woonde, op de website van The Africa Bulletin. ‘Brits Kameroen en Frans Kameroen waren in de koloniale tijd volstrekt verschillende gebieden, met een andere taal en ze werden ook anders bestuurd. In 1961 konden de Engelstalige Kameroenezen kiezen tussen aansluiting bij Nigeria en aansluiting bij Franstalig Kameroen.’ Het werd Kameroen. ‘De optie die men het liefst gezien had, een onafhankelijk land worden, stond niet op het stembiljet,’ aldus Hensen.
Geen snelle oplossing
De internetblokkade was bedoeld om een eind aan de protesten te maken. "Maar dat gebeurt niet," weet Emilia. "Iedere maandag wordt opgeroepen tot een algemene staking, we noemen dat een 'ville morte.' Dan komen de dorpen en steden helemaal stil te liggen, iedereen blijft thuis." Deze protesten lijken wel minder gewelddadig ten opzichte van die van eind vorig jaar, toen de ordetroepen hard ingrepen. Of er komt minder over naar buiten, juist omdat in die tijd beelden via de sociale media snel konden worden verspreid.
Nu de internetblokkade de 80 dagen is gepasseerd en ook het schooljaar al een aardig eind op streek is, vraagt iedereen zich af wanneer er een einde van de situatie komt. “Dit kost de economie vooral veel geld. Niemand wordt er beter van,” stelt Emilia. De exacte schade is onbekend, maar een Franse internet actiegroep schatte na twee weken de schade al op ruim zeven ton.
Intussen wordt er ook niet gepraat tussen de verongelijkte Engelstaligen en het regime, onder leiding van Paul Biya, die al sinds 1982 president is. Overigens trad hij in 1975 aan als premier van het land, en gerekend vanaf die datum is hij het langst zittende staatshoofd ter wereld. Emilia: “De mensen die de demonstraties eind vorig jaar leidden zijn bijna allemaal gevangen gezet. Met wie er dan wél een dialoog moet komen is onduidelijk.”
