Onze huidige belastingverdragen met ontwikkelingslanden zijn financieel gunstig voor multinationals. Daarom sluizen veel multinationals die in ontwikkelingslanden actief zijn hun winsten naar Nederland. Op die manier wordt belastingheffing in het ontwikkelingsland ontweken. Malawi zegde om die reden het belastingverdrag met Nederland op in 2013.
Nieuwe verdragen
Malawi heeft zelf het initiatief tot een nieuw belastingverdrag genomen. Minister Ploumen ondertekende zondag een nieuw verdrag met het land, waarin een anti-misbruikclausule staat. Met het nieuwe verdrag kan Malawi alsnog winstbelasting of vennootschapsbelasting berekenen als een bedrijf zijn winst ten onrechte via Nederland laat lopen, schrijft de Volkskrant maandag.
Het verdrag dient als model voor de 22 andere verdragen met ontwikkelingslanden waar de komende tijd over onderhandeld wordt. Bestaande verdragen zullen worden gewijzigd door toevoeging van anti-misbruikbepalingen, of er worden nieuwe verdragen afgesloten. Nederland heeft inmiddels alle landen waarmee het onderhandelingen wil starten aangeschreven. Dat zijn onder andere Bangladesh, Egypte, Ethiopië, de Filippijnen, Nigeria, Vietnam en Zambia.
Landen lopen miljarden mis
Ontwikkelingslanden lopen momenteel miljarden mis door belastingontwijking en zwakke belastingdiensten in landen zelf. Nederland wil ontwikkelingslanden daarom ook hulp bieden bij het optuigen van hun eigen belastingdiensten, aldus de Volkskrant. Experts vanuit Nederland gaan daarmee helpen.
Eerste stap
Hoewel 'het kabinet de status van Nederland als belastingparadijs niet erkent', aldus Ploumen in de Volkrant, bekritiseren organisaties zoals Tax Justice Nederland en ActionAid de manier waarop multinationals via Nederland belasting ontwijken al langer. Het opnemen van anti-misbruikbepalingen is volgens Gijs Verbraak, senior beleidsadviseur belastingontwijking bij ActionAid, 'een eerste stap op weg naar eerlijke belasting', schrijft hij in een e-mail aan OneWorld.
Er zijn volgens ActionAid wel verbeterpunten nodig, waaronder meer transparantie. Zo wordt er tijdens het opstellen van nieuwe belastingverdragen geen input van het maatschappelijk middenveld gevraagd en is inzage in de tekst niet mogelijk, zegt Verbraak. "Terwijl zulke verdragen juist heel belangrijk zijn voor de ontwikkeling van landen." Een inhoudelijke reactie op het verdrag met Malawi kan ActionAid pas geven zodra het verdrag openbaar gemaakt en geanalyseerd is.
