CORRECTIE: Eind 2015 is OneWorld overgeschakeld naar een beveiligde HTTPS-verbinding. Daardoor is de teller voor Facebook gereset en zijn de meeste likes voor dit artikel weggevallen.
De schending van mensenrechten is niet alleen een onderwerp voor het ministerie van Buitenlandse Zaken. Ook in Nederland schenden we mensenrechten, stelt Frank van der Linde.
Vorige week vrijdag presenteerde minister van Buitenlandse Zaken Frans Timmermans zijn langverwachte mensenrechtennota. Veel mooie woorden en een paar concrete doelen. Verdere reflecties daarop laat ik voor nu even aan anderen over. Mij gaat het in dit geval om de afzender: het ministerie van Buitenlandse Zaken. Het lijkt een onbelangrijk detail, maar het is de kern van het probleem. Het ministerie van Buitenlandse Zaken stelt de mensenrechtennota op. Daarmee impliceert ze dat mensenrechten iets van en voor het buitenland is, terwijl Nederland steeds vaker zelf mensenrechten schendt.
Trots op Nederland
Nederland presenteert zichzelf graag als hoeder van mensenrechten. Dat is ook wel begrijpelijk. In Den Haag kwam na de Eerste Wereldoorlog het Vredespaleis te staan, waar het Internationaal Hof van Justitie over geschillen tussen landen kan rechtspreken. Aan het einde van de vorige eeuw werd Den Haag uitgeroepen tot de "rechtshoofdstad van de wereld". En in 2002 werd het Internationaal Strafhof in Den Haag gevestigd. Tevens konden mensenrechtenactivisten altijd bij ons een veilig heenkomen vinden als ze in eigen land werden vervolgd en Nederland spreekt andere landen regelmatig aan op mensenrechtenschendingen. Hierop zijn we maar wat trots en de nota van Timmermans is ermee doordrenkt.
Frank van der Linde is publicist, keynote speaker and strategisch adviseur.
Koopman en slavendrijver
Door ons heel erg bezig te houden met mensenrechtenschendingen in andere landen, zien we "de balk in ons eigen oog niet meer", om maar eens een Bijbelse spreuk te gebruiken. Want zo goed hebben we het de afgelopen jaren, eeuwen niet gedaan. Ten eerste de slavernij. Nederland was een van de laatste landen die de slavernij heeft afgeschaft (op 1 juli 1863 door koning Willem III) en heeft tot op heden nog nooit officieel zijn excuses daarvoor aangeboden. Het zou een mooi gebaar zijn als koning Willem Alexander (feitelijk koning Willem IV) 150 jaar later (1 juli van dit jaar) alsnog zijn excuses daarvoor aanbiedt. Daarnaast zijn Nederlandse bedrijven al jaren betrokken bij mensenrechtenschendingen. Shell in Nigeria is wellicht wel het bekendste voorbeeld, maar ook nu bij de gebeurtenissen in Bangladesh, wordt pijnlijk duidelijk dat voor Nederland de koopman prevaleert boven de dominee (het mag duidelijk zijn dat ik dit artikel op zondag schijf). De meest zichtbare mensenrechtenschending op Nederlands grondgebied is wel de omgang met asielzoekers. Hiervoor worden we inmiddels op de vingers getikt door diverse internationale instanties, waaronder Amnesty International. Ik ben benieuwd naar de reactie van Amnesty International op de veelvuldige referentie aan deze organisatie door Timmermans in zijn nota als ’bewijs’ dat Nederland mensenrechten belangrijk vindt.
Minister Timmermans heeft aangegeven de discussie aan te willen gaan met andere landen over mensenrechten in Nederland.
Arrogantie
Het siert minister Timmermans dat hij benoemt dat mensenrechtenschendingen ook steeds meer in Nederland zelf een probleem zijn. Maar het maakt de nota een raar document. Een nota van Buitenlandse Zaken, waarin ook binnenlandse problemen benoemd worden. Een nota van Binnenlandse Zaken over hoe we in Nederland met mensenrechten willen omgaan bestaat niet. Het geeft zo mooi de misplaatste arrogantie aan waaraan Nederland zo vaak lijdt.
Nieuwe nota
Ik roep dit kabinet op om met een binnenlandse mensenrechtennota te komen. Een nota die beschrijft hoe wij in ons eigen landje, door burgers, politiek en het Nederlandse bedrijfsleven, omgaan en willen gaan met mensenrechten. Timmermans kan in het verlengde daarvan dan een aanvullend stuk schrijven over hoe we daarmee willen omgaan in het buitenland. Wat mij betreft kan dat stuk nooit verder gaan dan het stuk van binnenlandse zaken. Practise what you preach.
Foto: Partij van de Arbeid.
