Vrijdag riep Amnesty International de internationale gemeenschap, de EU en Nederland op om meer te doen voor Syrische vluchtelingen. Minister Timmermans vond deze oproep onterecht: Nederland hoeft zich niet te schamen. Maar wat doet Nederland nu precies? Amnesty zet het op een rij.
Om positief te beginnen: Nederland heeft het afgelopen jaar meer dan 60 miljoen euro ter beschikking gesteld voor humanitaire hulp in Syrië en met name in de omringende landen waar miljoenen vluchtelingen worden opgevangen. Dit is belangrijke steun waarvoor Amnesty International ook steeds haar waardering heeft uitgesproken.
Druk op omringende landen
Maar tegelijkertijd kan niemand zijn ogen er meer voor sluiten dat alleen hulp “in de regio” niet meer voldoende is. De mantra van de regering dat vluchtelingen maar moeten worden opgevangen in “de regio” (die overigens op de drempel van Europa ligt) begint een holle frase te worden. Deze week constateerde het ministerie van Timmermans zelf nog dat de opvang in omringende landen steeds verder onder druk staat. Ook de lokale bevolking ondervindt de gevolgen. Buitenlandse Zaken constateert bijvoorbeeld dat er inmiddels 1,2 miljoen Libanezen in een zeer kwetsbare positie zitten, verergerd door de toestroom van vluchtelingen.
De EU heeft echter nog niet eens de door het VN vurig gewenste – en gezien de schaal van het conflict geringen – aantal van 30.000 plaatsen beschikbaar gesteld.
250 plaatsen
Nederland biedt er 250. Een aantal dat je met de beste wil van de wereld toch echt alleen maar krenterig kan noemen. En zelfs deze 250 moesten bij de regering uit de tenen komen. Pas na heel stevig aandringen van de Tweede Kamer werden de oorspronkelijke 150 plaatsen met 100 verhoogd. En dan zijn de 250 plaatsen nog niet eens extra. Ze vallen binnen het jaarlijkse quotum van 500 vluchtelingen wereldwijd die de kans krijgen in Nederland een nieuwe toekomst op te bouwen. 250 andere vluchtelingen die gehoopt hadden op zo’n nieuwe toekomst, bijvoorbeeld uit kampen in Kenia, Thailand of Nepal, moeten hierdoor langer op hun beurt wachten.
Dan het andere argument: Nederland krijgt sowieso al veel Syriërs over de vloer, die hier op eigen kracht komen om asiel aan te vragen. Nog afgezien dat het bieden van asiel aan deze groep geen goedwillende geste is maar een humanitaire en juridische verplichting (alternatief: hen terugsturen naar de hel in Syrië), mag je je afvragen of het er echt wel zo veel zijn. Dit jaar zullen er waarschijnlijk meer dan 2.000 Syriërs in Nederland asiel aanvragen. Voor Nederland bepaald geen onoverkomelijk aantal.
Visum
Het idee van een genereus opvangbeleid in Nederland wordt ook ondergraven door het feit dat Nederland het bepaald niet makkelijk maakt aan Syrische vluchtelingen om hier bescherming te vinden. Een visum – nodig om legaal naar Nederland te reizen – wordt waarschijnlijk afgewezen juist omdat men asiel gaat aanvragen. Want asiel aanvragen is natuurlijk niet te bedoeling, aldus de regering. Dringende oproepen van de Tweede Kamer om het legale inreizen in ieder geval makkelijker te maken voor Syriërs met familie in Nederland zijn ook door de regering van de hand gewezen. Dan resten slechts de gevaarlijke reizen met mensensmokkelaars. Zie de Zembla-uitzending van gisteren voor een illustratie van de gevolgen.
Minister Timmermans geeft aan maandag weer met zijn collega’s te overleggen over wat gedaan kan worden. Dat is goed. Nog beter zou het zijn als de Nederlandse regering ophield met wijzen naar anderen. En aan de EU-collega’s door nú voortvarend actie te ondernemen het goede voorbeeld zou geven.
Een beetje schamen
Minister Timmermans is blij dat Amnesty International aandacht vraagt voor de situatie van Syrische vluchtelingen. Maar blijkbaar alleen als die aandacht niet hoeft te worden omgezet in actie die Nederland onttrekt aan de middelmaat. Het devies: vooral niet meer doen dan anderen; je spiegelen aan de slechtere, in plaats van de beste jongetjes van de klas. Dit terwijl zich aan de rand van Europa een humanitaire ramp afspeelt. Als je onder deze omstandigheden tevreden bent met de middelmaat, is dat dan toch niet iets om je een beetje voor te schamen?
Foto: (cc)
