 |
| Kaart: Wereldomroep |
“Stop Kajbar dam now! Rescue the Nubian people!” Een groep van ongeveer 25 Nubiërs demonstreerden deze week voor de Soedanese en Chinese ambassades in Den Haag. Ze droegen foto’s mee van vier personen die onlangs gedood zijn in een treffen met de Soedanese politie.
Trauma
De Nubiërs zijn nog steeds getraumatiseerd door de bouw van de reusachtige Aswandam door de Egyptische regering in de jaren zestig van de vorige eeuw. Vijftigduizend Nubiërs werden verdreven uit het gebied waar ze al duizenden jaren woonden. Veertig jaar later dreigt de tragedie zich te herhalen. Energietekorten in de groeiende metropool Khartoem hebben de Soedanese regering doen besluiten tot het bouwen van drie dammen in de Nijl ten noorden van de hoofdstad: bij de plaatsen Merowe, Kajbar en Dal.
Contracten werden getekend met Chinese investeerders en bouwbedrijven en in 2003 is begonnen met de bouw van de ten zuiden van Nubië gelegen Merowedam. Die is al bijna klaar en zal het leefgebied van rond de zeventigduizend mensen onder water zetten.
Rond de andere twee dammen bleef het ondertussen zo stil dat velen ervan overtuigd raakten dat de regering het project had afgeblazen. Tot in december 2006 plotseling een vracht materieel en Chinese arbeiders op de plaats arriveerden waar de Kajbardam is gepland. De bevolking reageerde als door een wesp gestoken.
 |
| Ezels steken de Nijl over. Foto: CC David Haberlah |
Ongewisse
De Kajbardam zal weliswaar niet zo groot worden als die in Merowe, maar het gebied dat erdoor onder water komt te staan is veel dichter bevolkt. Nubiërs klagen dat de regering hen bewust in het ongewisse laat over de voortgang van de plannen en de consequenties van de bouw van de dam. Bewoners krijgen te horen dat die hooguit zal leiden tot de evacuatie van negen dorpen, maar tegenstanders rekenen voor dat de hoogte van de dam in combinatie met het verval van de rivier er wel toe moet leiden dat honderden dorpen onder water zullen verdwijnen.
Woedende bewoners van de regio richtten het Rescue Nubia Committee op. In april organiseerde het comité twee demonstraties en eiste het vertrek van de Chinese arbeiders met hun materieel. Maar de autoriteiten reageerden onverschillig en de tweede demonstratie werd hard neergeslagen door ingevlogen veiligheidstroepen. Een derde demonstratie in juni liep uit op een bloedbad: de politie opende het vuur op de demonstrerende dorpsbewoners met als resultaat vier doden en negentien gewonden van wie er twee nog in kritieke toestand verkeren. Het incident schokte de publieke opinie in Soedan. Twee noordelijke politici traden af uit protest.
Opgepotte frustraties
 |
| Foto: Wereldomroep |
De tegenstand geeft uitdrukking aan jarenlang opgepotte frustraties. Door gebrek aan economische ontwikkeling en torenhoge belastingen op landbouwproductie zag minstens de helft van de 800.000 Nubiërs zich de afgelopen twee decennia gedwongen de regio te verlaten om in Khartoem of het buitenland een nieuw bestaan op te bouwen.
Su’d Ibrahim Ahmed, een Nubische activiste die al een leidende rol speelde bij de protesten tegen de Aswandam in de jaren zestig, is ervan overtuigd dat het hier gaat om een welbewust lange termijnbeleid van het islamistische regime in Khartoem: “Dit regime vindt dat wij geen goede moslims zijn. Sinds het aan de macht kwam in 1989 heeft het er alles aan gedaan om onze regio te ontvolken en ons van de aardbodem weg te vagen.”
Genadeslag
 |
| Meisjes in Noord-Soedan. Foto: CC David Haberleh |
De dammen in Kajbar en Dal zullen volgens haar de genadeslag zijn voor het Nubische volk: “Samen met de Aswandam zullen de twee dammen bijna geheel Nubië onder water zetten. Honderdduizenden Nubiërs zullen hun dorpen en hun land moeten verlaten en de Nubiërs die nu elders leven zullen hun vaderland verliezen. Dat is het einde van de Nubiërs als groep met een eigen taal en culturele erfenis.”
Maar de regering ontkent dat velen zullen moeten verhuizen. Over eventuele herhuisvesting hebben de bewoners van de regio dan ook nog niets vernomen. Su’ad Ibrahim wijst op het lot van de mensen die zullen moeten verhuizen als gevolg van de zuidelijker gelegen Merowedam: “Die worden tegen hun wil ergens midden in de woestijn geherhuisvest. Zo ver willen wij het niet laten komen: dat onze dorpen onder water lopen en wij met de autoriteiten in discussie moeten over waar we geherhuisvest zullen worden. Wij willen ons land helemaal niet verlaten!”
Vreedzaam
De Nubiërs in de diaspora hebben het protest van het Rescue Nubia Committee inmiddels overgenomen. Her en der in de wereld zijn demonstraties georganiseerd. Nuraddin Abdelmannan, woordvoerder van de Nubische gemeenschap in Washington DC, benadrukt dat het comité alleen vreedzaam verzet nastreeft: “We willen geen oorlog, dat zal de regio alleen maar verder in de ellende storten. Ons streven is de internationale gemeenschap te mobiliseren. Zo hopen wij de bouw van de dam te voorkomen.”
Die mening wordt niet door iedereen gedeeld. Het Kush Liberation Front, een kleine splintergroep waarvan de leider Abdelwahab al-Mahassi in Londen woont, heeft het al over gewapend verzet. Over één ding zijn alle Nubiers het eens, zegt Su´ad Ibrahim Ahmed: “De tragedie van de Aswandam laten we ons geen tweede keer overkomen!”
Dit artikel is, met toestemming, overgenomen van de Wereldomroep.
