Het is achteraf maar goed dat president Desi Bouterse op het laatste moment niet is afgereisd naar de RIO + 20 top in Brazilie. Woensdagavond richtten rukwinden enorme ravage aan dwars door heel Suriname. Niemand had het zien aankomen. Zelfs de meteorologische dienst niet. Of toch wel, maar die Dienst had nagelaten een tijdige waarschuwingsmelding te doen uitgaan.
Al maanden hamerde de Surinaamse regering op het belang van de milieutop in Rio de Janeiro en dat vooral het rijke noorden de afspraken van twintig jaar terug, gemaakt tijdens de Earth Summit in dezelfde stad, nu toch echt eens moet nakomen. Grote kans dat afspraken die afgelopen week in Rio gemaakt zijn over beter goed bestuur, groene economie, schoon drinkwater, voedselveiligheid, armoedebestrijding en duurzame ontwikkeling een papieren tijger blijven, al hoopt niemand dat natuurlijk.
Bouterse ging niet naar de top om gezondheidsredenen zo was de officiële verklaring. Zijn artsen hadden hem afgeraden af te reizen. Of was het dat hij pas laat door had dat de meeste staatshoofden niet aanwezig zouden zijn en in hun plaats ministers, staatssecretarissen of zelfs ambtenaren naar de top hadden afgevaardigd? Hoe het ook zei. Bouterse bleef in Suriname en dat was maar goed ook. In eigen land was zijn aanwezigheid dringend gewenst.
Gevolgen klimaatverandering
Rukwinden zoals die zich woensdag 20 juni hebben voorgedaan, zijn ongekend voor Suriname. Er wordt gezegd door deskundigen dat dit iets te maken moet hebben met opwarming van de aarde. Op tal van andere manieren wordt ook Suriname al langer geconfronteerd met tekenen van klimaatverandering. Langs de hele kust vind landerosie plaats. Zeespiegelstijging moet hier iets mee te maken hebben. Al is er een andere theorie. Die van de wilde kust van Suriname, waar om de zoveel honderd jaar landafslag, dan weer landaanwinst plaatsvindt.
Net als de rest van de wereld heeft ook Suriname te maken met temperatuurstijging. En de zon. Wel die brandt behoorlijk feller dan ‘vroeger’, toen de ozonlaag nog honderd procent intact was. En de Surinaamse jaargetijden: kleine regentijd, grote droge tijd, kleine droge tijd, grote regentijd, zijn ook allang niet meer wat het geweest is. De natuur is duidelijk in de war. Ook in tropisch Suriname.
Inventarisatie schade en hulp toezeggingen
Goed dat Bouterse in het land was. Hij kon samen met zijn delegatie naar de bevolking van het inheems schiereiland Galibi in het noordoosten van Suriname afreizen en hen gerust stellen. Galibi is het zwaarst getroffen door de stormwinden en is ook de plek waar de storm het eerst Suriname binnenkwam.
Bouterse en zijn delegatie– onder andere de minister van Openbare Werken en vertegenwoordigers uit de nationale rampenbestrijdingscommissie – konden direct toezeggingen doen wat betreft herstel van de enorme schade aan have en goed.
Galibi is alleen per boot of vanuit de lucht met een helikopter of klein vliegtuig bereikbaar. Vrijwel alle boten van de bevolking van Galibi zijn door de wind en het water kapotgeslagen. Enkele gezinnen op het schiereiland hebben door de storm geen huis meer of ten minste letterlijk geen dak boven hun hoofd. Alles iss weggewaaid. Ook het dak van het appartementencomplex van een touroperator ligt aan diggelen. In Paramaribo en andere plekken in het land, zijn ook zinkplaten, dakpannen,bomen en electriciteitsmasten omgewaaid. Wonder boven wonder is niemand gewond geraakt. Zelfs niet toen een deel van het dak van een ziekenhuis in Paramaribo door de wind werd losgerukt.
Spijkers met koppen
Goed dat de president er was. Daardoor kon direct spijkers met koppen worden geslagen. Een half miljoen Surinaamse dollar – €125.000 – wordt direct vrijgemaakt om de ergste schade als gevolg van de rukwinden te verhelpen. En het plan is nu om op jaarbasis de nationale rampenbestrijdingscommissie een budget van maar liefst € 2,5 mln toe te kennen om haar werk te doen.
Dit plan moet nog door het parlement worden goedgekeurd. Over het parlement gesproken. Die raakte daags na de stormramp niet uitgepraat over dat het nu toch echt de hoogste tijd is om een goed rampenbestrijdingsplan te hebben dat uitvoerbaar is en waar geld voor uitgetrokken wordt.
Now we’re talking. Eindelijk. Want zitten wachten tot rijke landen betalen en afspraken van 20 jaar terug ooit eens zullen inlossen, zal onvoldoende zoden aan de dijk zetten. Wil je zoveel als mogelijk de schade van klimaatverandering in je eigen land voorkomen of afwenden. Wil je een goed antwoord hebben op natuurrampen, mede als gevolg van de klimaatverandering, dan zal je bij jezelf moeten beginnen. Voor een tweede wereld land als Suriname, met zulke schitterende economische vooruitzichten, wordt het de hoogste tijd dat het de hand in eigen boezem steekt.
Practice what you preach
De hoogste tijd dat Suriname niet alleen predikt dat ze het grootste percentage maagdelijk bos per inwoner ter wereld heeft, maar er ook voor zorgt dat dit bos ook maagdelijk blijft… Ik schreef al eerder in een column dat stimulering van de mijnbouw en houtsector zich slecht verhoudt met de claim voor compensatie van maagdelijk bos.
Wat ook beter kan is het afvalmanagement. Daar is nu nauwelijks sprake van en dan is het ook nog eens niet milieuvriendelijk. Wat moet gebeuren is dat overtreders van milieuwetten worden beboet. Zals mensen die her en der afval dumpen. Milieuvervuilende sectoren zoals de mijnbouw moeten milieuvriendelijker werken of worden afgebouwd. Het wordt tijd dat men de blik richt op groenere, meer duurzame sectoren in Suriname. Dat is die groene economie waar men het op de Rio + 20 top afgelopen week over had.
Preventie en beboeten
Preventie is een ander belangrijk onderdeel. Er moeten afdoende maatregelen genomen worden ter bescherming van de kustlijn. En ter bescherming van de gezondheid van burgers. Dat vooral. Groenten die vol chemecalien zitten, zouden niet langer te koop mogen worden aangeboden. Dwing landbouwers en veeboeren milieuvriendelijker te werken. Geef ze ook de middelen om dat te kunnen doen. Net zoals jekleine goudzoekers best apparatuur kunt geven waarmee je kwikvriendelijk goud wint. Doe dat ook wat betreft richtlijnen voor de handel en industrie. Wie in overtreding gaat, wordt beboet.
Natuurlijk is klimaatverandering een gezamenlijk probleem van alle landen op deze aardbol. Maar het is wel erg makkelijk om de vinger te wijzen naar ‘het rijke Noorden’ en compensatie eisen, terwijl je willens en wetens als middeninkomensland het nalaat de gezondheid van mens en natuur te waarborgen. Een beter milieu. Begin bij jezelf.
