De Social Business Incubator moet een van de belangrijkste hobbels wegnemen waar impact start-ups in ontwikkelingslanden achter blijven steken: geld en tijd om hun businessplan klaar te maken voor investeerders. Want ook al zijn de start-ups van lokale ondernemers, de investeerders en investeringsfondsen zijn bijna altijd westers. Met hoge kwaliteitseisen aan een ondernemingsplan, zegt Fennie Lansbergen van Enviu. Bovendien brengt de Social Business Incubator kennis in, in de vorm van een business developer van Enviu en het lokale netwerk van Cordaid. Via de Incubator krijgt de start-up zo’n tien maanden intensieve begeleiding van experts om een doortimmerd businessplan op tafel te krijgen.
De Incubator zal actief zijn in west-Afrika (Sierra Leone/Ghana), oost-Afrika (Kenia en Ethiopië) en Frans-sprekend midden-Afrika (Burundi en Congo). Gisteren werd een bescheiden feestje gehouden voor potentiële investeerders.
Via Micro Pensions kunnen kleine zelfstandigen via hun telefoon pensioen sparen
Uitrolbare concepten
Een jaar geleden startte de begeleiding van het eerste project, Micro Pensions. Via Micro Pensions kunnen kleine zelfstandigen via hun telefoon pensioen sparen, iets wat nu voor de meeste mensen in zuidelijke landen onmogelijk is.
De Incubator richt zich, naar de doelen van Cordaid, op ondernemingen die streven naar sociale impact, voornamelijk in de landen waar Cordaid actief is. “Ons doel is om ondernemingen op weg te helpen die uitrolbaar zijn in alle ontwikkelingslanden,” zegt Boris Alberda, die bij Cordaid de lange titel draagt ‘business development manager entrepreneurship’. “Daarom zijn we ook bezig in Ghana en India. Die landen zijn stabiel en al wat verder in hun ontwikkeling. Daar kunnen we concepten pilotten.” Als Micro Pensions in Ghana goed werkt, doel is om over vijf jaar een half miljoen mensen aan het sparen te hebben, kan het bedrijf uitbreiden naar alle landen waar het pensioenprobleem speelt.
Sloppenwijken
Andere bedrijven die op dit moment in de Incubator zitten, zijn onder meer UrbanLink, een uitzendbureau dat jongeren uit sloppenwijken in contact brengt met grote internationale bedrijven die zich steeds vaker in Ethiopië vestigen, en Ensure your Family, een online platform waar non-residents de familie in het thuisland middels financiële producten toegang tot gezondheidszorg kunnen bieden. De Social Business Incubator gaat ook Challenges houden om ondernemers te prikkelen met ideeën te komen, om vervolgens met hen het business development traject in te gaan. Op de rol staan onder meer een Urban Waste Challenge in Kenia en een Post Ebola Challenge in Sierra Leone.
Westerse koker
De Social Business Incubator helpt lokale ondernemers, maar het plan achter het bedrijf hoeft niet lokaal te zijn. Sterker nog, die komt vaak uit een westerse koker. Zo is Micro Pensions verzonnen door een lid van de Raad van Toezicht van Enviu.
“Maar je hebt echt wel een lokaal iemand nodig om het bedrijf op te zetten,” zegt Lansbergen. “Dat is nodig om het vertrouwen daar te creëren, en je moet de lokale cultuur goed kennen om een bedrijf te laten lukken.” Naar de ondernemer die Micro Pensions nu trekt, Samuel Waterberg, is maandenlang gezocht. “We vonden hem uiteindelijk via de ambassade.”
Meer vermogende particulieren laten hun geld liever op een positieve en ondernemende manier werken
Het bedrag dat beschikbaar is voor impactinvesteringen groeit, zegt Frits van der Have, ervaren investeerder en bestuurslid van de Social Business Incubator. “Meer vermogende particulieren laten hun geld liever op een positieve en ondernemende manier werken, dan dat ze het weggeven.” Voor bedrijven is geld echter nog steeds moeilijk te vinden, te meer omdat elke particulier en elk fonds zijn eigen missie heeft, qua plek (India, Bolivia, etc) en qua thema (gezondheidzorg, huisvesting), zegt Van der Have. “Bij dit soort start-ups is het niet zo van ‘ik stop er geld in, en een paar jaar later komt er geld uit’. Het is cruciaal dat er juist in de beginfase ook actieve begeleiding is,” zegt Van der Have, die met vrienden een impactfonds voor bedrijven in Oost-Afrika heeft. “De Social Business Incubator zorgt ervoor dat het voorwerk, door middel van een pilot, al gedaan is, zodat het afbreukrisico voor fondsen en particulieren die investeren wat kleiner is.”
Opgekocht
Maar wat gebeurt er als het bedrijf groeit en groeit. En doorverkocht wordt? Alberda is niet bang dat het impact-aspect dan verdwijnt. “De ondernemer en de investeerders zitten er niet alleen in voor het geld, ze hebben ook hard gewerkt voor de impact die het bedrijf genereert. Ze zullen het dus niet aan elke partij verkopen.” Als Micro Pensions succesvol wordt, dan is er inderdaad een kans dat het bedrijf uiteindelijk gekocht wordt door een bank, zegt Alberda. “Maar als Airbnb wordt overgenomen door Hilton Worldwide, is dat dan slecht? Of betekent het dat de hotelsector een serieuze hervorming heeft gekregen en dat het nu mainstream is?”
