“Misschien wel omdat het mijn moedertaal niet is, durf ik nieuwe woorden te bedenken. Kijk, als een zonnige dag betekent dat de zon schijnt, dan betekent voor mij een manige nacht dat de maan te zien is. ” Nafiss Nia, 19 jaar geleden uit Iran gevlucht naar Nederland, heeft van de Nederlandse taal haar beroep gemaakt.
Nia (43) werkt als journalist, schrijfster en filmproducent voor 1001 Productionhouse. Haar film A,B,C is geselecteerd voor het International Documentary Festival Al Jazeera. In de film kijkt de schrijfster terug op de periode dat ze Nederlands leerde van drie gepensioneerde dames in de achterkamer van een kerk. Deze week is ze in Qatar voor de prijsuitreiking van het internationale festival.
Wat denk je, kom je met een prijs terug?
“Dat zou wel leuk zijn, maar eigenlijk vind ik het al bijzonder genoeg dat mijn film buiten Nederland wordt vertoond. Dan heb ik weer 100 mensen buiten Nederland bereikt met mijn verhaal. De première half februari in de Bergkerk in Amersfoort was ook al zo’n succes. Het was vreselijk slecht weer en toch kwamen meer dan driehonderd mensen de film bekijken. Ik bleef maar stoelen aandragen.”
Waren de hoofdpersonen van je film er ook?
“Je bedoelt mijn docenten Nederlands? Natuurlijk, die zijn er altijd bij bijzondere momenten in mijn leven. Bij de publicatie van mijn eerste dichtbundel, mijn afstuderen en nu ook. Tankie Roelofs, de jongste, heeft mijn film zelfs gepromoot bij de Ikon. Bijzondere mensen zijn het, alle drie, zo verschillend en ook zo gelijk. Toen ik stopte met mijn Nederlandse lessen wist ik dat ik ooit terug zou komen om een film over ze te maken.”
Waarom zijn deze drie dames zo bijzonder?
“Kijk, Nederland kent natuurlijk een traditie van vrijwilligers. Heel mooi. Maar wat hen voor mij zo bijzonder maakt is dat ze mij gelijkwaardig behandelden. Ik zat in een noodsituatie maar voor hen was ik niet zielig en zeker niet minderwaardig. Ik was gretig, gretig op zoek naar kennis en dat werd met passie beantwoord.”
Gretigheid naar de Nederlandse taal?
“Ik wilde zo graag leren, weer actief bezig zijn, vooruit komen. In Iran was ik heel actief, ik was net afgestudeerd als filmproducent, ik maakte films over onrecht tegen vrouwen en kinderen en toen moest ik vluchten. Dat is alweer 19 jaar geleden. En dan kom je in zo’n asielzoekerscentrum en je mag niets. Totale nutteloosheid, stilstand. Ik was zo nieuwsgierig naar Nederland en de Nederlandse taal. Ik denk, fantaseer en schrijf graag in het Nederlands.”
Nu een film, volgende maand de presentatie van je tweede gedichtenbundel?
“Ja, 3 juni presenteer ik ‘De momenten wachten ons voorbij’. Met de titel van de bundel verwijs ik naar de momenten waar we op wachten en die voorbijgaan zonder dat we het doorhebben. Zo heb ik zelf lang gewacht op erkenning van mijn talent. Maar ik ben gestopt met wachten. Voordat ik er van kan genieten, zijn die momenten alweer voorbij. Ik wil geen spijt hebben, nu pak ik de momenten om te schrijven en te filmen.”
Nafiss Nia werkt als columnist voor het tijdschrift ex Ponto. Het tijdschrift is een uitgave van On File, de associatie van vluchtelingjournalisten en schrijvers.
