Dat is me toch wat. De advocaat van Bouterse die eerst zegt dat het 8 decemberproces normaal doorgaat en vervolgens pleit voor complete afgelasting omdat de nieuw door het parlement aangenomen amnestiewet, gratie verleent aan de verdachten in dit proces.
Volgende maand, 11 mei, zullen de drie rechters in dit proces aangeven of zij inderdaad het strafproces in zijn geheel stopzetten of de rechtszaak opschorten totdat in Suriname een Constitutioneel Hof is ingesteld, zoals het openbaar ministerie heeft aangegeven op de zitting vrijdag. 13 april Tot het houden van een requisitoir door auditeur-militair Roy Elgin zoals het in de planning lag, is het nooit gekomen.
Constitutioneel Hof
Impliciet zegt het OM met haar verrassende voorstel dat zij verwacht dat de hogere rechters in het Constitutioneel Hof de omstreden amnestiewet ongegrond zullen verklaren omdat het indruist tegen de Grondwet van Suriname. Dat de gratieverlening van Bouterse en anderen ongrondwettelijk zou zijn, is vanaf het begin één van de voornaamste argumenten geweest van de tegenstanders.
In ieder geval zal het politiek gedeelte van de tegenstanders van de gratieverlening aan de verdachten in het 8 december strafproces zich nu wel voor de kop slaan. In de drie termijnen dat het Nieuw Front voor Democratie en Ontwikkeling onder leiding van Ronald Venetiaan aan de macht was, heeft zij verzuimd dit Constitutioneel Hof in te stellen, ondanks herhaaldelijke oproepen hiertoe van de advocatuur in Suriname en burgers in zowel civiel- als strafrechterlijke zaken die bij een hogere rechter in beroep willen gaan tegen een vonnis.
Nu het OM heeft aangegeven dat het Constitutioneel Hof er moet komen, zal er vast en zeker haast worden gemaakt deze te realiseren. Maar zelfs dan is de kans klein dat dit jaar nog het 8 december strafproces wordt voortgezet.
Grotere maatschappelijke onrust
Het is mogelijk dat de Krijgsraad beide wensen terzijde legt, en gewoon doorgaat met het strafproces. Maar de kans dat dit gebeurt, lijkt nu kleiner dan ooit. Bovendien, als de Krijgsraad besluit door te gaan, zal dit geheid leiden tot felle kritiek van de voorstanders van gratieverlening. En deze groep – een meerderheid in het parlement, deze regering -heeft zeker weten nog een aantal verrassingen in de truckendoos.
Besluit de Krijgsraad tot afgelasting zoals de advocaten willen, of opschorting, zoals het OM wil, zal dit zeker weten de tegenstanders van amnestie weer de op straat brengen. En zoals zij zelf zeiden: in grotere getale. Ook andere vormen van protest tegen in binnen- en buitenland zullen niet uitblijven. In een persconferentie die Gilmore Hoefdraad, de president van de Centrale Bank van Suriname donderdag 12 april gaf, maande hij de regering en de samenleving aan tot rust om zo de economie niet op hol te brengen met alle gevolgen van dien, zoals hyperinflatie. Toch lijkt Hoefdraad – niet verwonderlijk ook gezien zijn functie – als een woordvoerder van de regering te praten.
Ondanks het feit dat Suriname het tekort op de betalingsbalans in toom weet te houden en door alle goud, hout en andere economische bedrijvigheid een economische groeivoorspelling van 4,5 % heeft voor het komend jaar, schommelt het maandelijks inflatiecijfer tussen de 10 en 20 procent.
Hoefdraad hield in het midden of zijn uitspraken iets te maken zouden hebben met de huidige politiek-maatschappelijke spanningen in het land. Maar opvallend waren zijn woorden des te meer wanneer je bedenkt dat hij ze uitsprak daags voor de eerste zitting in het 8 december strafproces na aanname van de omstreden amnestiewet.
Houding Nederland
Ondertussen lijkt onder voor- en tegenstanders binnen en buiten Suriname het ijkpunt van de discussie te zijn verschoven naar ‘de houding van Nederland’. Dat professor Dirk Kruijt Nederland in een interview met Radio Nederland Wereldomroep als een boze oudoom typeerde omdat de regering 20 miljoen euro restant verdragsmiddelen aan Suriname onmiddellijk stopzette en met nog een scala aan sancties dreigt, verwoordt het sentiment onder een groot deel van de Surinamers.
Zelfs groepen tegenstanders van de amnestiewet zijn verbolgen over de felle houding van de Nederlandse regering, omdat ze de maatregelen die Nederland heeft genomen en nog zal nemen, zien als inmenging in de soevereiniteit van Suriname vanuit een overtrokken, neokoloniale houding. Terwijl het grootse deel van tegenstanders van gratieverlening aan Bouterse, zich alleen maar gesteund ziet en weet door de reactie van de Nederlandse regering en parlement.
Afleidingsmaneuvre voor amnestiepil
Suriname koos voor deze regering bij de verkiezingen twee jaar terug vanuit nationalistisch-emancipatorische motieven. Een groot deel van Suriname was de Nederlandse bemoeienis zat en kon zich goed vinden in de retoriek van Bouterse’s Nationale Democratische Partij dat Suriname nu toch echt op eigen benen moest staan.
De nu ontstane anti-Nederland reactie zou alleen maar snel kunnen verzwakken indien andere naties Suriname op de vingers tikken en niet enkel supranationale organisaties zoals de Verenigde Naties, supranationale ngo’s als Amnesty International. Op deze manier zou de focus weer volledig gelegd worden op de vraag of amnestie aan hoofdverdachten van het 8 december strafproces wel of geen goede zaak is. De reactie van Suriname op de tot nu toe getoonde houding van Nederland duidt niet alleen op een verdere verdieping van de jaren 80 kloof in de samenleving, maar lijkt ook een manier van de regering Bouterse-Ameerali, in deze vertegenwoordigd in de persoon van Buitenlandse Zakenminister Winston Lackin die zei dat Nederland het geld kan gebruiken voor haar voedselbanken, om de aandacht af te leiden. Hoe langer hoe meer Surinamers afgeven op Nederland, hoe makkelijker het zal zijn voor regering en parlement om het volk van Suriname de bittere amnestiepil te laten slikken.
