Achtergrond

Naar Israël: Van de regen in de drup

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee

Vandaag gaat het verhaal over een van de vele minderjarige Eritrese vluchtelingen in Israël. Zijn naam: Birhan. Hij is inmiddels vijf jaar in Israël. EEPA sprak afgelopen zomer met hem in Jerusalem.

Europees-Afrikaanse migratietop

Op 11 en 12 november komen de Europese lidstaten en Afrikaanse landen bijeen voor de ‘Valletta Summit on Migration’ in Malta. Gespreksonderwerp: de samenwerking rondom vluchtelingen en migranten. Wat zijn de oorzaken? Hoe kan de samenwerking beter? En hoe  beschermen we vluchtelingen?

Israël
Tot 2012 was Israël de eindbestemming van veel Eritrese vluchtelingen. Dat veranderde toen de grens tussen Egypte en Israël werd afgesloten met een hek. Nu wonen zo’n 35.000 ‘illegale’ Eritreeërs in het land. De Israelische minister Silvan Shalom bestempelde hen onlangs als ‘infiltranten’. Deze groep heeft geen asielstatus en werkvergunning. Veel Eritreeërs worden niet zelden vastgehouden in detentiecentra middenin de woestijn. Hoewel Israël hen niet naar Eritrea mag deporteren, wordt de groep volgens onderzoek van Al Jazeera op hardhandig wijze aangemoedigd om te vertrekken.

Dienstplicht
Birhan ontvlucht Eritrea in 2010. Voor zijn vlucht zit hij in een lastige situatie. “Mijn moeder komt uit Ethiopië. Mijn vader werd vermoord toen ik zeven jaar was.” Eritrea werd officieel onafhankelijk van Ethiopië in 1993, maar vanwege grensconflicten blijft de spanning tussen de twee landen groot. Dit zorgde  voor een bloederige strijd tussen 1998 en 2000, de Eritrees-Ethiopische oorlog. 

“De jongeren in Eritrea worden gehersenspoeld”

Nog een reden waarom Birhan vlucht, is de nationale dienstplicht die in Eritrea in het laatste schooljaar begint. De scholieren worden in Sawa, een militair trainingskamp, getraind en ingeleid tot de doctrine van de People’s Front of Democracy and Justice (PFDJ) – de enige politieke partij in Eritrea. Niet alle rekruten blijven in het leger. Velen gaan aan het werk voor de ‘wederopbouw van het land’. Oftewel, voor een hongerloontje werken daar waar het land goedkope arbeid nodig heeft. Van bouwvakker tot leraar en accountant.

Het enige wat Birhan wil zeggen over de dienstplicht: “De jongeren in Eritrea worden gehersenspoeld. Ze weten niet wat democratie is.” De VN Commissie, die verslag deed van de mensenrechtensituatie in Eritrea, noemde het ‘slavernij-achtige praktijken’.

De rivier
“Ik vluchtte eerst van Eritrea naar Ethiopië, toen Sudan, en toen kwam ik hier.” Birhan sloot zich aan bij een groep vluchtelingen. Om over te steken van Ethiopië naar Sudan, moesten ze dwars door een rivier heen. Het gevolg? Een warrige situatie waarbij een aantal van Birhans reisgenoten worden meegesleurd in de rivier en verdrinken.

Wat is er aan de hand in Eritrea?Een recent rapport van de VN Commissie noemt het Eritrese overheidsbeleid “mogelijke misdaden tegen de mensheid”. Alle Eritreeërs moeten vanaf 17 jaar in dienstplicht voor onbepaalde tijd. Verkrachting, opsluiting zonder proces en marteling komen vaak voor. Ook is er geen vrijheid van pers, meningsuiting en religie. Eritreeërs worden binnen en buiten het land in de gaten gehouden. Maandelijks vluchten 5000 inwoners uit Eritrea uit, ondanks de strikte en gewelddadige grensbewaking. Eritreeërs zijn na Syriers de grootste groep vluchtelingen die Europa binnenkomt over de Middelandse Zee. 

“Dat is één van de moeilijkste dingen. Er zijn zo veel Eritreeërs die vluchten, maar veel van hen halen nooit de andere kant van de woestijn of het water.”

Naar Tel Aviv
Vanuit Sudan trekt Birhan verder naar Israël. Daar komt hij aan, ruim voordat het anti-vluchtelingenhek aan de grens in 2013 wordt afgemaakt. Hij is dan zeventien jaar oud, maar hij zegt tegen iedereen 21 jaar te zijn. Anderen vertelden hem dat minderjarigen in Israël soms meer dan acht maanden worden vastgehouden in een kamp. “Net een gevangenis.” Birhan heeft geluk. De Israeli doen geen leeftijdstest bij hem.

Birhan komtterecht in Tel Aviv. Maar hij heeft moeite om voet aan de grond te krijgen. Hij krijgt hulp van andere Eritreeërs die vergelijkbare situaties hadden meegemaakt. Omdat de Eritreeërs volgens de wet illegaal in het land zijn, mogen ze volgens Birhan geen kamer huren. Ze verblijven vaak met twee tot drie mensen in kleine ruimtes. “Iedereen kijkt met afkeer naar je.”

Birhan werkt als vrijwilliger bij vluchtelingendiensten en volgt taallessen. Om bezig te zijn. “Ik moet constant mijn visum vernieuwen.” Ook is hij geaccepteerd voor een studie industrieel ontwerpen, maar hij kan de studiekosten niet betalen.

Weinig geld
De reden dat Birhan weinig geld heeft, is vanwege zijn zeventienjarige broertje. “Hij wilde naar Europa gaan.” Maar in Sudan wordt de jongen ontvoerd door Bedoeïenen. Eerst moest Birhan betalen om hem vrij te krijgen, daarna voor zijn reis naar Libië. Daar sloeg het noodlot weer toe. Zijn broertje werd ontvoerd door ISIS.

Birham is bang. Er zijn mensen die in Israël die werken voor de Eritrese overheid

“Hij werd gedwongen om de Koran te lezen en ze hielden een geweer tegen zijn hoofd.” Om naar Europa te komen, moeten de vluchtelingen nog meer betalen. “Pas nadat je ISIS betaald om ze vrij te krijgen en dan nog meer geld stuurt, worden ze naar Europa gestuurd.”

Birhan is bang. Er zijn mensen in Israël die werken voor de Eritrese overheid. “Het moeilijke is dat je nooit weet wie voor de overheid werkt.” Ook vreest hij voor zijn mede-Eritreërs vanwege de gevaarlijke vluchtroutes. “Dezelfde mensen die mensen ontvoerden in Sinaï doen dit nu in Libië,” zegt hij, “Ze ontvoeren ook mensen vanuit Sudan en Ethiopië.” 

Dit is deel twee van een vierluik. Lees hier 'Geboren in de Sinaïwoestijn',  deel één.

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons