Achtergrond

Moedermelk is niet heilig in een vluchtelingenkamp

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee

Haar baby was ondervoed, en ze had zelf geen melk meer. Maandenlang was de jonge Iraakse vrouw in door ISIS bezet gebied (meestal vergeefs) op zoek geweest naar babymelk. En nu ze de veiligheid van een opvangkamp in Koerdisch gebied had bereikt, kreeg ze opnieuw te horen dat er geen melk voor haar kind was.

Want de hulporganisaties die daar actief zijn, hebben een beleid dat het verstrekken van babymelk niet toestaat. Moedermelk is beter voor het kind, en water waarmee de poedermelk wordt aangelengd kan vuil zijn, dus zit babymelk niet in de standaard voorraden van de hulporganisaties.

Na alle discussies over bedrijven die de boer opgingen om vrouwen in arme landen hun dure product aan te smeren als zijnde beter dan hun eigen melk, willen beleidsmakers bij grote hulporganisaties niet dat zij kunnen worden aangewezen als verantwoordelijk voor het aan de vermaledijde poedermelk brengen van moeders.

Beleid dat vanuit de beste bedoelingen is bedacht, kan plaatselijk echter volkomen verkeerd uitpakken. Vrouwen die uit oorlogsgebied vluchten, kunnen door de stress van de melk af zijn geraakt. Of de melkproductie is gestopt doordat ze zelf niet voldoende voedsel krijgen, zoals in dit geval in Irak.

De vrouw was al bij het kampkliniekje langs geweest met haar zieke, ondervoede baby van twee. Daar had ze medicijnen gekregen tegen de griep, maar niets om haar kind mee te voeden. En nu zat ze in het kantoortje van de kampmanager waar ik op bezoek was, en kreeg opnieuw nul op het rekest.

Ze had geen boodschap aan richtlijnen en beleid, haar noden waren urgent en praktisch

Hulpverleners in het kamp vertelden me dat ze de vrouw wel geld konden geven, zodat ze de melk zelf kon kopen. Want zij zagen natuurlijk ook wel in, dat haar kind dat gewoon nodig had. Maar dan moest ze een winkel vinden, buiten het kamp, waar de poedermelk verkocht wordt; terwijl ze al in beslag werd genomen door de zorg voor haar zieke kind en haar gezin.

Zij had geen boodschap aan richtlijnen en beleid, haar noden waren urgent en praktisch. Ze had een kind dat door de bezetting van ISIS ondervoed was geraakt, en dat ze moest voeden wilde het overleven. Je kunt je dan ook afvragen of het strikt vasthouden aan dit soort goed bedoeld beleid in alle omstandigheden wel werkt – en sterker nog: of zelfs contraproductief is.

Het probleem van de moedermelk lijkt klein, vergeleken met de noden van de vele ontheemden die uit het ISIS-bolwerk Mosul en de omliggende steden en dorpen vluchtten. Voor meer dan honderdduizend mensen is sinds half oktober onderdak gecreëerd in nieuwe kampen in Irak.

Hulpverlenen is meer dan kampen bouwen, en hulpgoederen en voedsel aanbieden

Maar onder hen zijn veel armen die onder ISIS nog veel armer zijn geworden, en die dringend hulp nodig hebben voor hun ondervoede kinderen en zichzelf.

Normaal zouden de vrouwen hun kind zeker een jaar aan de borst houden, omdat ze weten wat de voordelen van moedermelk zijn. Irak is redelijk ontwikkeld; hen hoef je niet te beschermen tegen zwendelaars en onethisch werkende bedrijven. Het zijn de oorlogen en ISIS die hen in deze penibele situatie hebben gebracht.

Hulpverlenen is meer dan kampen bouwen, en hulpgoederen en voedsel aanbieden. Het is kijken naar de noden van mensen, en op basis daarvan contraproductief beleid wijzigen, of een ontheffing ervan toestaan. En niet omdat het Kerstmis is, of er een nieuw jaar begint, maar omdat het om mensen gaat.

Of beter gezegd: individuen, die er recht op hebben als zodanig behandeld te worden, zelfs al zijn ze collectief afhankelijk van zorg en opvang. Iedere vluchteling is weer anders en heeft zijn of haar eigen noden, al kunnen niet alle persoonlijke wensen en wensjes vervuld worden. Maar er moet flexibiliteit en begrip zijn, en alleen daarom al kan moedermelk nooit heilig zijn. 

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons