Als we langs de eikenbomen van het Sarphatipark wandelen, zien we twee agenten een fietser bij de ingang ondervragen, hun witte wagen met blauwe en rode strepen haastig op de stoep geparkeerd. Het is ver na middernacht en mijn vriendin en ik besloten nog een laatste gin-tonic te drinken op een terrasje na onze salsa-avond. Terwijl er een politiehelicopter over onze hoofden zweeft en er nog eens drie patrouillewagen langsscheuren, vraag ik mijn vriendin wat er aan de hand zou kunnen zijn.
‘O, zal wel weer een schietpartij zijn. Dat gebeurt tegenwoordig geregeld hier.’
Of ik niet bang ben dat me iets vreselijks zal overkomen als ik naar Nigeria verhuis, wordt me vaak gevraagd. De vraagsteller loopt dan de lijst langs alsof hij mijn reactie op elk van de voorgespiegelde worst case scenario’s wil nagaan: explosies, beroving, carjacking, ontvoering. Mijn antwoord is steevast dat ik de risico’s van het deelnemen aan het Nigeriaanse verkeer meer vrees. Kwestie van kansberekening. Ik bagatelliseer Nigeria’s gevaren eveneens door degene voor te houden dat verreweg de meeste ongelukken waar dan ook ter wereld thuis gebeuren: de gemiddelde keuken is een gevarenzone waar in elk hoekje een wisse dood schuilt. Na het incident in het park zou ik kunnen toevoegen dat Amsterdam evenmin een veilige haven is, aangezien je er op een doodgewone zomeravond de kans loopt een verdwaalde kogel te vangen.
Allemaal leugens en zelfbedrog.
Zou ik de vraag in alle eerlijkheid beantwoorden, dan zou ik moeten toegeven dat het leven in Nigeria een stuk meer risico’s met zich meebrengt dan dat in Nederland. Maar daar kun je je niet continu van bewust zijn. Door de jaren heen ben ik een meester geworden in het wegredeneren van bedreiging. Ik heb een laatje in mijn hoofd om dat in te stoppen: mijn ‘dat-zal-mij-niet-overkomen’-lade. Ieder mens heeft er zo een. Zonder die la zouden de gevaren van het leven ondraaglijk worden. Heel af en toe schiet die la open en besef je onder wat voor druk je leven staat. Dan kan de paniek wel eens toeslaan. Het is menselijk om die la gauw weer dicht te schuiven en verder te leven, dat is iets dat de mensen in het noorden van Nigeria in steden waar wekelijks explosies plaatshebben ook moeten doen.
De la werkt uitsluitend voor persoonlijk gebruik. Het ding is hopeloos ineffectief als het erom gaat de risico’s weg te redeneren die de mensen lopen van wie je houdt. Als ik hoor over een ontploffing in een auto op een parkeerplaats in Abuja, gaan mijn gedachten meteen naar mijn vrienden in de Nigeriaanse hoofdstad, vraag ik me af of ze misschien in de buurt waren en begin ik panisch telefoontjes te plegen. Zelf gevaar lopen is makkelijker te verdragen dat te weten dat anderen dat doen. Dat moet ik in mijn hoofd houden als mijn familie in Nederland zich zorgen maakt over mij als ik in Lagos ben.
De morgen na de veronderstelde schietpartij gaan mijn vriendin en ik terug naar het Sarphatipark. Families picknicken op het gras, een dakloze doet een dutje in de zon en sportieve types in blauwe acryl leggings zijn in de weer met de fitnessapparaten langs het wandelpad. Alsof er nooit iets gebeurd is. Als we thuiskomen en het nazoeken op Twitter, blijkt dat er de hele avond op dit sociale netwerk gesproken is over het schietincident in het Sarphatipark, totdat de Amsterdamse politie de ware geschiedenis tweette: een jongeman op een fiets had wat met vuurwerk lopen spelen. Niet alleen in Nigeria kan een vals alarm de gemoederen behoorlijk bezig houden.
