Achtergrond

Michiel de Ruyter: zeeheld of terrorist?

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee

Met de film over zijn leven is Michiel de Ruyter weer helemaal terug. Zijn beroemde zeeslagen in de zeventiende eeuw maakten hem tot een nationale held. Maar was hij ook een rover of zelfs een zeeterrorist? 

Marten mailt over de sterren

Wat dragen sterren bij aan een betere wereld?

OneWorld-medewerker Marten Groen mailt wekelijks met een collega over een binnen- of buitenlandse beroemdheid en geeft een score.

Sinds donderdag draait ‘ie in de bioscoop: de film over het leven van Michiel de Ruyter. Met 8 miljoen euro een dure Nederlandse productie. In 2,5 uur (best lang!) duik je terug in een belangrijk deel van de Nederlandse geschiedenis: die van de Gouden Eeuw. Bij de première werd stennis gemaakt door de actiegroep Michiel de Rover. Die protesteerden tegen de ‘verheerlijking van een koloniale zeeschurk’. Even mailen met Annemiek Huijerman, redacteur bij OneWorld en geïnteresseerd in geschiedenis. 

Marten: “Na Zwarte Piet moet een volgend icoon uit de Nederlandse geschiedenis eraan geloven: Michiel de Ruyter. Er wordt gezegd dat hij ‘de beschermheer van de Nederlandse slavenhandel’ was. Klopt hier iets van?”

Annemiek: “Het is moeilijk te zeggen welke rol De Ruyter heeft gespeeld in de slavenhandel. Hij veroverde welliswaar het Portugese slavenfort Elmina aan de kust van West-Afrika, maar of hij daarmee ook bij de slavenhandel betrokken was, is de vraag.”

Marten: “Hij heeft zich nooit direct met de slavenhandel ingelaten zeggen historici. Sterker nog: hij heeft zelfs slaven vrijgekocht en was goed bevriend met een vrijgekochte slaaf. Neemt niet weg dat Nederland ook fout bezig was in de Gouden Eeuw.”

Protesten tegen Michiel de Ruyter

 

Protestactie bij de première van Michiel de Ruyter in Amsterdam

Annemiek: “Nederlanders uit die tijd waren ondernemend en hadden zakelijk instinct. Niets mis mee, ook niet met dat er flink werd verdiend aan de overzeese handel. De keerzijde was dat de inwoners van de 'exporterende' landen niet hebben kunnen profiteren van deze 'handelsrelatie'. Keihard zaken doen en uitbuiting is van alle tijden.”

Marten: “Wat vind jij: mag je een film maken over een zeeheld uit de Gouden Eeuw, en dan het verhaal van de slavenhandel in die film weglaten?”

Wie was Michiel de Ruyter?Michiel de Ruyter (bijgenaamd Bestevâer, ofwel grootvader) is een van de bekendste zeehelden in de Nederlandse geschiedenis.

Hij wordt algemeen beschouwd als de grootste admiraal van zijn tijd. In de eerste drie Engels-Nederlandse Oorlogen speelde hij een belangrijke rol. Daarnaast nam hij deel aan diverse oorlogen in de Oostzee en tegen piraterij in de Middellandse Zee.

De Ruyter was afwisselend in dienst van de staat en van reders, en was zelfs een tijdlang als zelfstandig ondernemer actief in de walvisvaart.
(Bron: Wikipedia)

 

Annemiek: “Ja, dat mag. Hoe iemand geportretteerd wordt in een film is de vrijheid van de regisseur. Anderen hebben de vrijheid daar kritiek op te leveren. Maar het is loos gezeur over een vast spannend kostuumdrama.”

Marten: “Mee eens. De makers van de film hebben een portret gemaakt van Michiel de Ruyter, de zeeheld. Dat ‘trots op Nederland’ ligt er dik bovenop en vind ik eigenlijk ook wel weer eens leuk om te zien. Doet me denken aan die opmerking van Balkenende over de VOC-mentaliteit trouwens.”

[[{“fid”:”33598″,”view_mode”:”file_styles_artikel_halve_breedte”,”fields”:{“format”:”file_styles_artikel_halve_breedte”,”field_file_image_title_text[und][0][value]”:””,”field_file_image_alt_text[und][0][value]”:””},”type”:”media”,”link_text”:null,”attributes”:{“alt”:”Balkenende voc metaliteit”,”class”:”file-file-styles-artikel-halve-breedte media-element”}}]]

Annemiek: “Ja, een onverstandige uitspraak. Zulke opmerkingen, waarin een vergelijking wordt getrokken met een weliswaar ondernemende maar ook omstreden multinational als de VOC werken als een boemerang. Denk ook, maar dit is een zeer mank gaande vergelijking, aan de opmerking van Jetta Kleinsma, staatssecretaris Sociale Zaken, die AOW'ers aanraadde om een moestuin te nemen als aanvulling op hun pensioen. Daar viel ook iedereen over.”

Marten: “OneWorld kijkt ook over de grenzen. Bezitten wij dan ook die VOC-mentaliteit?”

Annemiek: “Gelukkig kijken wij over grenzen. Dat zouden meer mensen moeten doen. Maar bij ons vanuit de gedachte dat we wereldwijd met elkaar verbonden zijn."

Marten: “Ga je de film zien?”

Annemiek:  “Nee. Toen ik de trailer in de bioscoop zag, overviel mij een grote vermoeidheid bij dat kanongebulder en al die matrozen die door de lucht vlogen.”

[[{“fid”:”33601″,”view_mode”:”file_styles_artikel_volle_breedte”,”fields”:{“format”:”file_styles_artikel_volle_breedte”,”field_file_image_title_text[und][0][value]”:”Trailer film Michiel de Ruyter”,”field_file_image_alt_text[und][0][value]”:”Trailer film Michiel de Ruyter”},”type”:”media”,”link_text”:null,”attributes”:{“alt”:”MICHIEL DE RUYTER trailer”,”style”:”height:327px; width:581px”,”class”:”file-file-styles-artikel-volle-breedte media-element”}}]]
 

Conclusie
Michiel de Ruyter was een zeeheld. Zeker in zijn tijd waren de mensen ontzettend trots op hem. De film toont De Ruyter als stoere zeeman, die ook nog eens heel erg loyaal was naar zijn opdrachtgevers. Natuurlijk is de film een geromantiseerd verhaal (zie recensies), waar de kogels en houtsnippers je tot vervelens toe om de oren vliegen. En geschiedkundig valt er best wat op aan te merken. Maar het zette mij in ieder geval aan het denken wie Michiel de Ruyter ook alweer was. Daar hoort de andere kant van het verhaal ook bij. Goed moment dus om voor of na de film de geschiedenisboeken in te duiken! 

Goede voorbeeld:  
Persoonlijkheid:  
Bijdrage aan een betere wereld:  

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons