Ontwikkelingssamenwerking ligt onder vuur – en goed ook. Vorig jaar bezuinigde Nederland er al een miljard op. Van de 4,4 miljard die overbleef gaat nu waarschijnlijk opnieuw een miljard af.
Ik vind het moeilijk om een oordeel te vormen over die bezuinigingen. Aan de ene kant hoor ik van collega’s vaak cynische verhalen over ontwikkelingsorganisatiess. En op basis van wat ik zelf gezien heb kan ik er ook flink kritische noten over kraken. Aan de andere kant kom ik ook ngo’s tegen die – voor zover ik dat kan beoordelen althans – goed werk leveren.
Zoals Tostan, een in Senegal gevestigde organisatie die zich inzet voor mensenrechten in ontwikkelingslanden. De laatste jaren heeft Tostan veel succes geboekt met het terugdringen van vrouwenbesnijdenis. In Senegal is meer dan de helft van de geschatte vijfduizend dorpen die besneden er al mee gestopt. Tostan werkt inmiddels in tien Afrikaanse landen.
Tostan is succesvol, zegt de Amerikaanse oprichtster Melly Molching, omdat het niets opdringt aan Afrikanen. Tostan geeft namelijk alleen informatie over mensenrechten aan gemeenschappen die daarom vragen. Het besluit van een Senegalees dorp om te stoppen met vrouwenbesnijdenis kwam voor Melching eind jaren negentig zelfs als een volslagen verrassing. Sindsdien zijn talloze dorpen gevolgd, en altijd op eigen initiatief.
Ook goed werk mijns inziens levert Marie Stopes International. (Voor alle duidelijkheid: ik doe momenteel een fotografie-opdracht voor MSI, wat mij volgens sommigen ongeschikt maakt om er journalistiek over te schrijven. Kortgeleden organiseerde Vice Versa over dit thema een debatavond.)
MSI levert in meer dan veertig landen ‘sexuele en reproductive gezondheidszorg’, in gewone mensentaal voorbehoedsmiddelen, veilige abortussen, kindervaccinaties enzovoort. In de twee klinieken waar ik tot nog toe geweest ben kwamen vooral veel vrouwen om een hormonenstaafje in hun bovenarm te laten plaatsen dat vijf jaar lang zwangerschap voorkomt.
Als een van de weinigen doet MSI daarmee iets aan een levensgroot maar zelden benoemd probleem van arme landen, namelijk de explosieve bevolkingsgroei. Bovendien: evenmin als Tistan dringt MSI iemand wat op. De vrouwen komen immers vrijwillig naar de klinieken en kiezen zelf de contraceptie die ze willen.
‘Meeting unmet needs’, noemen Tostan en MSI het werk dat ze doen zelf. Daar kan je toch moeilijk wat tegen hebben?
