“Vijf familieleden zijn dood. Door deze oorlog. Kan het examen niet worden uitgesteld?”
Sinds januari geef ik les aan Winnie. Zoals veel migranten moet ze het inburgeringsexamen met goed gevolg afleggen en volgt ze hiervoor lessen over burgerschap, werk zoeken en kennis van de Nederlandse samenleving. Begin dit jaar komt Winnie de les binnen. Ze heeft net gehoord dat haar moeder in Ivoorkust zwaar gewond is geraakt. De woning van haar moeder bevond zich op het strijdtoneel van aanhangers van Gbagbo en Ouattara. De ziekenhuizen functioneren niet meer, dus moet Winnies moeder uitwijken naar Ghana. Vlak voor het ongeluk sprak Winnie nog met haar moeder die haar op het hart drukte de problemen in Ivoorkust “even naar achter in het hoofd te duwen en nu te denken aan het examen”.
Het verhaal van Winnie staat niet op zich. Veel migranten staan met één been in Nederland en met het andere in het land van herkomst. De gijzelingsactie op 31 oktober 2010 in een kerk in Irak, had bijvoorbeeld tot gevolg dat het normaal zo vrolijke echtpaar Sako en Angie de les binnen kwam met een matte uitdrukking op het gezicht: hun neef behoorde tot een van de dodelijk getroffen kerkgangers.
En de ophanging van Bahrami afgelopen januari, maakte bij de Christelijke Iraniër Armin veel emoties los. Om niet meteen opgepakt te worden, deed Armin zich, na de Iraanse revolutie van 1979, voor als moslim en nam een Islamitische naam aan. Op Valentijnsdag vroeg hij tijdens de les of hij 15 minuten eerder weg mocht. Met zijn bijna 80 jaar toog hij naar Den Haag om voor de Iraanse ambassade zijn steun te betuigen aan de demonstranten in Teheran.
Met migratie is de rest van de wereld dichtbij gekomen. Onderscheid tussen mondiaal en lokaal is niet meer te maken; Mondiaal is lokaal.
En nee, het examen kon niet worden uitgesteld. Winnie is voor drie onderdelen geslaagd en voor twee gezakt. Nog even stampen op wie Rembrandt was en welke verzekeringen er zijn, voordat Winnie wellicht het fel begeerde Nederlandse paspoort in ontvangst mag nemen.
