Georgia is houder van een sinister wereldrecord: één op de dertien volwassenen zit in de gevangenis of is voorwaardelijk vrijgelaten of op borgtocht. In heel de Verenigde Staten zit veruit het hoogste percentage mensen achter de tralies: zo’n 0,75 procent van de bevolking, naar schatting ruim 1,5 miljoen in 2012.
Ik mocht ook een vrouwengevangenis in. Het aantal vrouwelijke gevangenen in de VS is tussen 1980 en 2010 met zo’n 650 procent gestegen, een anderhalf keer zo grote toename als onder mannen – terwijl in dezelfde periode de misdaadcijfers flink afnamen. Dat voor zware geweldsmisdrijven halveerde zelfs bijna. Vrouwen, vooral Afro- Americans en Hispanics, maken nu 6,7 procent van de totale gevangenisbevolking uit.
Drama’s
Van de vrouwen zit ongeveer een kwart vast vanwege drugsbezit of -handel (mannen: 17 procent), bijna een derde voor vermogensdelicten (mannen: 18 procent) en ruim een derde vanwege geweldsmisdrijven (mannen: 54 procent). Van de vrouwen die in Georgia veelal levenslang vastzitten wegens moord, ging het in bijna de helft van de gevallen om moord op hun partner. Op de achtergrond speelde vaak een lange geschiedenis van huiselijk en seksueel geweld. Achter de misdaden kunnen we drama’s vermoeden van incest, drugverslaving en armoede.
In de vrouwengevangenis van Pulaski County besloot ik een fotografische proef op de som te nemen. Wat gebeurt er met onze beoordeling van misdadigers als ik hen fotografeer zoals ik een willekeurige brave burger zou portretteren? Identificeren wij ons dan niet sterker met hen? En is dat niet in veel gevallen ook eerlijker? Ik bedoel: is het wel zo uitgesloten dat wij zelf een misdaad zouden begaan? Lijken we niet meer op sommige van deze vrouwen dan wij zouden willen toegeven en is de verklaring voor ons goede gedrag niet minstens deels gelegen in betere omstandigheden waarin wij leven?
Online stigmatisering
Tijdens mijn bezoek aan de Pulaski-gevangenis wilden tientallen vrouwen graag op de foto. Het was mij vooraf verboden om hun méér te vragen dan hun naam, leeftijd, gevangenisnummer, hoogte van de straf en wanneer die inging. Maar ik ontdekte dat nota bene op de website van het gevangeniswezen in Georgia* alle opgesloten vrouwen vermeld staan, inclusief pasfoto en de misdaad waarvoor ze zijn veroordeeld. En de online stigmatisering begint al eerder: de vele Amerikaanse mugshot-websites presenteren al direct na de arrestatie politiefoto’s – terwijl de schuld nog helemaal niet vaststaat. Bij zwaardere misdaden vinden we vaak zelfs een tsunami aan verhalen op het internet.
In een land waar 80 procent van de bedrijven bij sollicitaties een background check doet, hoeven we ons weinig illusies te maken over de kansen van deze vrouwen op een nieuw leven. Ze hebben twee keer levenslang.
Mijn uitdaging aan de lezer is tweeledig. Om te beginnen, kijk deze vrouwen aan: wie of wat zie je? Wie zit vast vanwege een zwaar geweldsmisdrijf, wie vanwege een vermogensdelict? En daarna: wat vind je, als je op zoek gaat op internet aan de hand van iemands naam en leeftijd of van het GDC ID (gevangenisnummer van het Georgia Department of Corrections)?
*Georgia Department of Corrections: bit.ly/bKHcNK
