Mobieltjes hebben Afrika veroverd. Tegenwoordig hebben zelfs mensen in de meest afgelegen gebieden toegang tot het mobiele netwerk. De mobiele telefoon levert veel mensen een nieuwe of uitgebreidere mogelijkheid zaken te doen en hun (sociale) netwerk te onderhouden. Maar het gebruik van een mobiele telefoon biedt meer. Zuid-Afrikaanse vrouwen kunnen (beter) leren lezen en schrijven door het gebruik van hun mobieltje.
Verbeteren sociaal netwerk
Velghe onderzocht de mobiele telefoon als informele leeromgeving voor vrouwen van middelbare leeftijd in Kaapstad. Haar aandacht ging vooral uit naar de effecten van het stimuleren van sms’en en andere ‘talig’ gebruik van de mobiele telefoon. Kunnen deze, relatief simpele, dagelijkse handelingen de geletterdheid van achtergestelde vrouwen verbeteren? Apartheid en de ongelijkheid in de Zuid-‘post-apartheid’ Afrikaanse samenleving hebben deze vrouwen in een vaak lastige, achtergestelde positie gebracht. Dat ze niet of amper kunnen lezen en schrijven zorgt dat administratieve en informatieve taken in het dagelijks leven hen veel moeite en tijd kosten. Maar ook de hulp die zij hun kinderen kunnen geven bij huiswerk is beperkt. De sociale netwerken van deze vrouwen zijn vaak klein en kwetsbaar. Hun laaggeletterdheid belet hen om uit deze achtergestelde positie te komen, ongeacht de energie en creativiteit die ze stoppen in het zoeken naar bronnen van inkomsten.
Enorme verbeteringen
Een positieve identiteit en een groter sociaal netwerk vergroten de kansen om uit de armoede te komen voor deze vrouwen. Mobiele telefoons kunnen de sleutel zijn tot deze verbetering. Voor deze achtergestelde vrouwen is leren via hun mobiele telefoon belangrijk, functioneel en zeer effectief. Wat eruit ziet als een kleine stap betekent voor de vrouwen een enorme verbetering: “with a small kick-start towards literacy, the obtainment of very limited skills can become extremely valuable and create a wealth of functions, this in an environment where literacy-stimulation in out-of-school contexts and access to literacy resources is extremely obstructed”.
Promotie Fie Velghe ‘This is almost like writing’. Mobile phones, learning and literacy in a South African Township. Fie Velghe (1984, België) promoveerde cum laude aan het departement Cultuurstudies van the Tilburg School for Humanities. Ze studeerde Afrikaanse Talen en Culturen en Conflict and Development aan de UGent in België.
