In Afrika zijn de afstanden groot en dus zit ik veel in en op auto’s, bussen en andere, vaak in schrikbarende staat verkerende voertuigen (Weleens een ritje gemaakt achterop zo’n brakke schakelbrommer in Lagos? Ik zeg u: bungeejumpen is voor weekdieren). Tijdens die lange ritten over pokdalige wegen zijn me twee zaken gaan opvallen (mij vallen uiteraard wel meer dingen op, maar ten behoeve van de rode draad beperk ik mij even). Eén: plastic afval. Twee: kinderen, veel kinderen, altijd en overal drommen kinderen.
Wat betreft dat laatste: schrikt u even mee even van wat cijfers. Een eeuw geleden waren er 1,6 miljard wereldburgers, momenteel 6,8 miljard, tegen 2050 volgens de VN tussen de 9,2 en 10,5 miljard (terzijde: als China geen eenkindpolitiek had gevoerd zouden er nu geen 1,3 miljard maar 1,7 miljard Chinezen zijn, wat uiteraard geen vergoelijking van dat schrikbeleid is, maar wel veelzeggend). In landen als Mali, Niger en Nigeria – zomaar een greep uit landen waar ik tijdens deze reis ben geweest – is grofweg de helft van de bevolking jonger dan 15 jaar.
In een Noord-Nigeriaans dorp interviewde mijn reisgenoot een man die 26 kinderen had. Van drie vrouwen gelukkig, dat wel (Zou een mens dat fysiek aankunnen, 26 keer baren?). Onze gids ter plekke, een goed opgeleide, intelligente veertiger die net een kind had gekregen van zijn tweede, 19-jarige vrouw, vertelde dat hij uiteindelijk graag 40 kids wilde. Voor het aanzien. En zodat er veel mensen voor hem kunnen bidden als het zijn tijd is zich bij Allah te voegen.
De huidige explosie van de wereldbevolking speelt, denk ik, een grote rol in veel problemen van deze tijd. Armoede (veel kinderen betekent misschien meer kans op een oudedagsvoorziening, soit, maar op veel plekken ook meer mensen zonder toekomstpersepectief); klimaatverandering (wat kunnen Braziliaanse of Indonesische keuterboeren anders doen dan een stuk regenwoud platbranden voor een akker?); de afname van biodiversiteit (nieuwsflash gisteravond op CNN: eenvijfde van de gewervelde diersoorten wordt acuut met uitsterven bedreigd, de mens is uiteraard verantwoordelijk); oorlog (onderzoek toont aan dat landen met een hoog geboortepeil significant meer risico lopen op gewapend conflict binnen hun grenzen dan landen met lage groeicijfers).
Het gekke is: ik hoor, zie of lees bijna nooit wat over bevolkingsgroei. Ik heb er zelf wel eens een verhaal over geschreven, maar dat kreeg ik niet verkocht. Ik denk dat ik ook wel weet waarom: geboortebeperking is nog steeds een taboe. Bovendien, en wellicht belangrijker: bevolkingsgroei is een complex probleem waarvan de oplossing niet voor het oprapen ligt. Het enige waarover iedereen geloof ik wel zo’n beetje overeenstemt is dat bevolkingsgroei omgekeerd evenredig is aan ontwikkeling. Met andere woorden: hoe meer ontwikkeling, hoe minder kinderen.
Probleem blijft: de wereldbevolking explodeert NU, evenals de angstaanjagend snelle destructie van de natuur. Ben ik de enige die hierbij angstvisioenen krijgt van lemmings die in steeds grotere aantallen de afgrond tegemoet marcheren?
