Er is een antilichaam gevonden in lama’s dat zeer doelgericht het HIV virus aanpakt zonder kans op resistentie. Het middel kan preventief worden ingezet in Afrika om vrouwen te beschermen tegen AIDS. Dat ontdekte Nika Strokappe. Zij promoveerde onlangs aan de universiteit van Utrecht.
“Het kleine eiwit kan worden geproduceerd in bacteriën en gisten. Dat is tien tot honderd keer goedkoper dan in zoogdiercellen, die normaal worden gebruikt voor massaproductie van antilichamen”, zegt Strokappe.
Handiger dan condoom
Het eiwit doodt niet het virus, maar legt het lam. Daarom kan het alleen ter bescherming worden toegepast en niet als geneesmiddel. “Het eiwit zou in een vaginaring kunnen worden verwerkt, waarin het twee tot drie weken effectief is. Afgifte van de werkzame stof in de vagina kan worden verbeterd zodat de vrouwen slechts eens in de maand de ring moeten vervangen. Net zoals nu bij een anticonceptiering”.
Strokappe denkt dat een ring of crème eerder worden toegepast dan een condoom. “Vrouwen in Afrika hebben een lage status en missen de mogelijkheid om het gebruik van een condoom af te dwingen. En die ring kunnen ze zelf inzetten, zonder dat de man ervan af weet”. Het antilichaam uit de lama helpt alleen tegen HIV. Maar het middel zou in een ring of crème goed kunnen worden gecombineerd met stoffen tegen andere geslachtsziekten, aldus de onderzoekster.
Geen koelkast nodig
Extra voordeel is dat het eiwit zijn werk blijft doen nadat het aan hoge temperaturen is blootgesteld. “Zelfs als het middel in een auto achter de voorruit blijft liggen en het daarbinnen loeiheet wordt dan maakt dat niets uit, omdat het na afkoeling intact blijft. Die eigenschap zorgt ervoor dat de transportkosten laag blijven, want het eiwit hoeft niet gekoeld vervoerd te worden. En er is geen koelkast nodig voor opslag in een ziekenhuis of bij de mensen thuis.”
Het eiwit wordt nu getest op makaken, een apensoort. “Dat is nodig, want wat je in een petrischaaltje in het lab ziet is natuurlijk nooit helemaal de waarheid”.
Als het goedje werkt bij apen, zullen geldschieters staan te dringen om het te laten testen bij mensen, verwacht Strokappe wiens studie werd betaald door de stichting van Bill Gates. “Na de klinische tests duurt het nog circa twee jaar voordat het middel op de markt is.”
