Van de tweehonderd keuzes die in de concepttekst zaterdag open stonden, zijn er nu nog zo'n veertig over, zo becijferde de Nederlandse delegatie woensdagmiddag laat. Staatssecretaris Dijksma liet aan de Nederlandse pers (Volkskrant, NOS, Trouw en OneWorld) weten dat ze 'heel blij' is dát de tekst er ligt, een hele prestatie van gastheer Frankrijk en top-voorzitter Laurent Fabius. Fabius mocht van de onderhandelaars applaus in ontvangst nemen, toen hij de concepttekst presenteerde. Maar dat betekent niet dat de race is gelopen. Zowel een ambitieus als een slap akkoord horen nog tot de mogelijkheden, aldus Dijksma. "Er wacht ons nog een stevig onderhandelingstraject. Maar ik hoop oprecht dat we het verdriet van Kopenhagen achter ons kunnen laten."
Inmiddels is er wel een coalitie van 100 landen naar buiten getreden die voor een ambitieus akkoord willen strijden. Het zijn de armste landen, de EU en de VS. De BRIC-landen zijn nog niet aan boord. De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken hield woensdagmiddag nog een gloedvol betoog om het belang van een stevig akkoord te beklemtonen. "Ik heb heel wat klimaattoppen meegemaakt, maar deze is heel bijzonder. Ik ervaar een momentum dat ik nog nooit heb gevoeld. We staan nu op het punt dat we de impact van klimaatverandering aan den lijve ondervinden. En tegelijkertijd hebben we nu de beste kans om de koers van onze planeet bij te sturen. We need to get this job done."
We hebben nu de beste kans om de koers van onze planeet bij te sturen
Kerry wees op de miljoenen die in klimaatmarsen de straat op zijn gegaan, en op de bedrijven en burgemeesters die in beweging zijn gekomen. "De wereld verlangt actie tegen klimaatverandering van ons." Hij kondigde aan dat de VS hun investeringen in adaptatie gaan verdubbelen – een belangrijk signaal richting ontwikkelingslanden.
De belangrijkste knelpunten die nu voorliggen, zijn die over een lange termijn doelstelling (wel of niet een CO2 neutraal 2050), over wie waarvoor betaalt (moeten China en India ook evenveel betalen als westerse landen?) en over de follow-up (wanneer worden landen ter verantwoording geroepen over hun beloften en hoe dwingend is dat?).
In de tekst staat tot genoegen van de ngo's en de armste landen ook een optie om de twee graden-grens naar anderhalve graad te verlagen. Dat zou wereldwijd een radicale omslag inhouden, omdat de ingediende plannen nu in opwarming met 2,7 graden resulteren. Dijksma hierover: "Dat is vooral een tegemoetkoming aan de verlangen van de small island states die nu al de gevolgen van zeespiegelstijging ondervinden. Dat geldt ook voor de eilanden in het Koninkrijk. Het zal moeilijk worden dat in de definitieve tekst te krijgen. De kloof met de huidige klimaatplannen wordt dan wel erg groot. Maar we moeten wel laten zien dat we de zorgen van die landen begrijpen. De gevolgen zijn immens. Straks krijgen we klimaatvluchtelingen."
Dijksma beloofde nog haar best te doen voor een stevig akkoord. Sommige formuleringen in de ontwerptekst komen uit de Nederlandse koker, zoals die over capaciteitsversterking en technologie-overdracht om met de gevolgen van klimaatveranderingen om te gaan.
John Kerry ten slotte benadrukte dat het akkoord, slap of stevig, niet het laatste woord is. "We zijn hier niet een plafond aan het optrekken. Het akkoord is een vloer waarop verder moet worden gebouwd. Met de snelheid waarmee hernieuwbare energie zich nu ontwikkelt, zien we binnen vijf jaar al dramatische verbeteringen."
