Achtergrond

‘Kashmir wil vrijheid, maar wat is vrijheid?’

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee
Terwijl de wereld volop aandacht heeft voor conflicten in Irak en Afghanistan, is er weinig tot geen aandacht voor de strijd in Kashmir. In deze regio tussen India en Pakistan is het opnieuw behoorlijk onrustig. Kashmiri in Nederland zijn erg betrokken bij het conflict in hun vaderland. “Politiek in Kashmir is als een kopje thee”, zegt Junaid Qureshi om aan te geven hoe vaak dit onderwerp besproken wordt.

De Kashmirvallei is een immer smeulend kruitvat. Begin juli laaide het geweld weer op. Tijdens de begrafenis van de 22-jarige rebellenleider Burhan Wani brak er protest uit. Hij vocht voor Hizbul Mujahideen, een Kashmiri seperatistengroep met een pro-Pakistaanse ideologie. Burhan is doodgeschoten door de Indiase politie en de jonge islamitische bevolking van Kashmir pikt dit niet. Ze pakken de stenen op, waarop de politie reageert met meer geweld en luchtdrukwapens. Nu, drie weken later, zijn er meer dan 50 doden en zeker 3000 gewonden.

Toen de Britten in 1947 het gebied wat nu India, Pakistan en Bangladesh is verlieten, moesten de grenzen van deze landen bepaald worden. De Hindoeïstische Maharadja van het grotendeels islamitische Kashmir wilde een onafhankelijke staat, maar moslimtroepen vielen in vanuit Pakistan. India wilde alleen hulp verlenen als Kashmir zich bij dat land aansloot. Sinds die tijd is er onenigheid over de Kashmirvallei, die verdeeld is over India, Pakistan en China.

Er wonen niet veel Kashmiri in Nederland, maar degenen die hier wonen zijn nog altijd erg betrokken bij het conflict. Junaid is de zoon van Hashim Qureshi, die in de jaren ’70 een vliegtuig kaapte, vervolgens een celstraf uitzat in Pakistan, waarna hij naar Nederland vluchtte. Na lange tijd hier gewoond te hebben is zijn vader teruggekeerd naar Kashmir. Inmiddels is hij voorman van de Jammu Kashmir Democratic Liberation Party. Junaid werkt vanuit Nederland voor deze partij, omdat Kashmir volgens hem ook een internationale stem nodig heeft. Hoewel ze nu streven naar een geweldloze oplossing, begon de strijd ooit dus wel met geweld. “Het waren de jaren ’70. Dit was dé manier om je stem te laten horen. Tijdens al die jaren in de gevangenis heeft mijn vader veel gelezen en nagedacht. Hij zag in dat geweld niet de oplossing is. Dat heeft zowel in zijn als nu ook in mijn voordeel gewerkt.”

De overheid is bang dat de Kashmiri zich gaan groeperen tegen de autoriteiten

Idrees Kanth woont sinds 2011 in Nederland. Hij doet een PhD aan de Universiteit van Leiden. Hij onderzoekt het nationaal bewustzijn en de publieke discours rondom de recente geschiedenis van Kashmir. Vandaag kon hij eindelijk weer met zijn familie bellen. “Al die tijd kon ik ze niet spreken. Gelukkig weet ik nu dat het goed met ze gaat. Het internet is ook nog steeds afgesloten. De overheid is bang dat de Kashmiri zich gaan groeperen tegen de autoriteiten.”

Een vergeten conflict

Beide mannen vinden het ongelofelijk dat er internationaal zo weinig aandacht is voor het conflict. “Over de Palestijnen en Irak schrijven de media wel. Het maakt mensen gewoon niets uit en dat terwijl het een gevolg is van wat er verder in de wereld gebeurt”, zegt Junaid. Volgens hem zijn de steeds terugkerende gevechten die rond 1990 begonnen een direct gevolg van de invasie van Rusland in Afghanistan. “Kashmiri gingen naar Pakistan, kregen daar militaire training en vochten mee. Toen de communisten zich terugtrokken bleven er veel militanten over die een nieuwe vijand zochten.”

Ik heb veel van mijn jeugd verloren

Idrees vertelt een ander verhaal en het feit dat deze twee mannen het oneens zijn symboliseert het conflict in Kashmir. De militaire training in Pakistan is niet het begin van het conflict zegt Idrees. “In 1987 deed de Muslim United Front (MUF) mee aan de verkiezingen. Ze wonnen slechts vier zetels, terwijl ze volgens de peilingen zeker een derde van de stemmen hadden moeten krijgen. Het was gewoon een corrupte boel. Deze mensen hebben dus wel geprobeerd om zonder geweld inspraak te krijgen, maar ze werden de gevangenis ingegooid en eenmaal vrijgekomen sloten een aantal mannen zich aan bij de militaire tak van de Jammu Kashmir Liberation Front.”

Opgroeien in een oorlogsgebied

“Ik heb veel van mijn jeugd verloren.” Idrees herinnert zich nog een vredig en rustig Srinagar, maar in de jaren ’90 veranderde alles. “In de kranten stonden moedjahedien te poseren met hun Kalasjnikovs. Zij waren de helden. De Indiase overheid werd bang en stationeerde 600.000 militairen in de regio. Op een bevolking van 4,5 miljoen mensen is dat erg veel. Er is geen plek ter wereld die meer gemilitariseerd is. Als kind voelde ik me bedreigd. Het was gewoon een oorlogsgebied. Probeer je voor te stellen hoe dat is. Het gaat hier om ruim 70 jaar van onderdrukking en vernedering. Je land wordt zonder reden ingenomen, er zijn verkrachtingen, mensen verdwijnen en je bent voortdurend bang. Veel Kashmiri hebben last van PTSS, waaronder ikzelf. Als mensen agressief tegen me praten gaat mijn hart tekeer. De Indiase overheid schendt continu mensenrechten, maar komt ermee weg.”

Het gaat hier om ruim 70 jaar van onderdrukking en vernedering

Een onafhankelijk zelfstandig Kashmir

Eigenlijk willen Junaid en Idrees hetzelfde: een einde aan het geweld. Al ruim 25 jaar kan de bevolking niet tot een oplossing komen en ondertussen zijn ze er vooral zelf de dupe van. Van de stakingen merkt een grote economie als India vrijwel niets en Kashmir heeft veel mensen verloren in al het geweld. “Kashmir wil vrijheid, maar wat is vrijheid? Sommigen willen aansluiting bij Pakistan, anderen willen bij India blijven en weer anderen kiezen voor autonomie. Er is veel verdeeldheid”, zegt Junaid. “Mensen moeten vooral eens met elkaar gaan praten, maar dat kan alleen als beide kanten hun wapens laten rusten.”

Junaid heeft kritiek op alle geweldplegers en hij is voor een onafhankelijk Kashmir als seculiere staat. Doordat veel Kashmiri een staat op basis van de islam willen, wordt hij gezien als een verrader. “Burhan was een terrorist. Elke staat zou hebben gehandeld zoals India. Maar de reactie op de protesten is disproportioneel. Ze hadden ook een waterkanon kunnen gebruiken.” Idrees benadrukt dat de politie met haar luchtgeweren op gezichten van mensen schoot, waardoor veel slachtoffers nu blind zijn. Zijn vrienden zeggen dat ze deze keer niet opgeven. Volgens hem wil zeker 90% een onafhankelijk Kashmir en omdat de Indiase overheid niet wil luisteren is geweld nodig. “Burhan symboliseert de opstand, daarom leidt zijn dood alleen maar tot meer oppositie.” Junaid en Idrees willen beiden bijdragen door het gebruik van woorden, door diplomatie en onderzoek. Junaid: “Diplomatieke oplossingen kosten nu eenmaal tijd. Je lost de situatie niet op door met stenen te gooien. Je claim verliest rechtvaardigheid als je het op een onrechtvaardige manier probeert te verkrijgen.”

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Verder lezen?

Rechtvaardige journalistiek verdient een rechtvaardige prijs.
Maak jij OneWorld mogelijk?

Word abonnee

  • Digitaal + magazine  —   8,00 / maand
  • Alleen digitaal  —   6,00 / maand
Heb je een waardebon? Klik hier om je code in te vullen

Factuurgegevens

Je bestelling

Product
Aantal
Totaal
Subtotaal in winkelwagen  0,00
Besteltotaal  0,00
  •  0,00 iDit is het bedrag dat automatisch van je rekening wordt afgeschreven.

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons