Fotoserie over honger in India is ‘poverty porn’

Op een tafel is een feestmaal uitgestald; twee glazen champagne, een schaal glimmend fruit, een geroosterde kip met daaromheen gedrapeerde groente, een zilveren bak met pasta en een grote schaal met iets dat veel weg heeft van spaghetti bolognese. Enige verschil met een echt feestmaal: alle lekkernijen zijn van plastic.

Hij schoot de foto’s in Uttar Pradesh en Madhya Pradesh, twee van de armste deelstaten van India. ‘Het enige doel van de foto’s is om westerse mensen op een provocatieve manier na te laten denken over voedselverspilling’, laat de fotograaf in een verklaring op het online platform Medium weten.

Ten tweede zijn er andere manieren om ‘westerse mensen na te laten denken over voedselverspilling’, het gestelde doel van de fotograaf. Waarom toog Mamo helemaal naar het noorden van India, om daar zijn plastic eten uit te stallen? Het lijkt hem puur om het effect en contrast te doen. De honger van Indiase mensen gebruiken voor dit effectbejag is smakeloos. Als het al pijnlijk is om naar hen te kijken, hoe pijnlijk is het dan wel niet voor de Indiërs zelf? Beter was geweest als Mamo honger in zijn eigen land had onderzocht. Genoeg honger in Italië. Die honger had de fotograaf waarschijnlijk veel meer gelaagdheid en context meegegeven. Van zijn eigen land en landgenoten weet hij te veel om ze tot een gezichtsloos stereotype te versimpelen.

In de derde plaats kleeft er een ellendig langetermijneffect aan het reproduceren van dit soort beelden. Ze benadrukken het stereotype beeld van ‘de ander’ als zielig en arm, iemand die wij, rijke westerlingen, zouden moeten redden. Of zoals Chimamanda Adichie het sterk verwoordt in haar speech over het gevaar van ‘het enkele verhaal’: als je mensen telkens opnieuw op een bepaalde manier in beeld brengt, is dat wat zij in de collectieve gedachte worden.

‘Wij willen fotografen de mogelijkheid geven hun werk te delen op ons platform. Zolang zij transparant zijn over hoe en waarom ze de foto’s gemaakt hebben, voldoen zij aan onze eisen. Wij hebben geen gedetailleerd commentaar op de inhoud van het publieke debat.’

Voor meer informatie over het standpunt van World Press Photo verwijst Campbell naar de verklaring van World Press Photo over de fotoserie op de website Medium.

Ook fotograaf Mamo reageerde op de kritiek op zijn fotoserie. Hij schrijft dat hij de bewoners van de dorpen via een Indiase ngo heeft kunnen bezoeken, en uitvoerig met hen sprak en at, voordat hij enkele vrijwilligers op de foto zette. Ook schrijft hij dat het nooit zijn bedoeling is geweest iemand te kwetsen en biedt hij zijn excuses aan voor het geval dat toch gebeurd is.

En de Indiase dorpsbewoners? Zoals wel vaker in dit soort kwesties hebben de mensen over wie de discussie gaat zelf geen stem in het debat. Het is jammer en veelzeggend dat er óver, in plaats van mét hen wordt gediscussieerd. Waarschijnlijk hebben zij ook een kater. Dromen ze van lekker eten, blijkt de spaghetti van plastic te zijn.