Achtergrond

‘Ik moet vergeten dat ik vrouw ben’

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee

Solange Lusiku Nsimire, hoofdredactrice van de onafhankelijke krant Le Souverain in de Congolese provincie Zuid-Kivu, durft haar nek uit te steken. Een gesprek met een vrouw die deze maand een eredoctoraat kreeg aan de Katholieke Universiteit van Leuven.

De toekenning was een enorme eer voor haar, zegt ze. “Ik deel die blijdschap met alle journalisten in Congo. En ik denk speciaal aan de vrouwen in mijn land die strijden!”

De strijd van Lusiku speelt zich af in de journalistiek. Dat is een gevaarlijk beroep in een regio waar verschillende journalisten zijn vermoord. Ook Lusiku heeft in 2004 een paar weken moeten onderduiken omdat de veiligheidsdiensten ontstemd waren over een verhaal van haar.

Haar krant, Le Souverain, is een kleine krant met vijfhonderd abonnees, die vooral achtergrondartikelen publiceert. Daarbij laat Lusiku zich leiden door de waarden van democratie. “Waaruit ook mijn speciale aandacht voortvloeit voor de rechten van vrouwen, die bij ons continu worden geschonden.”

Collectieve herinnering
“Ons doel is algemene informatie bieden en democratie bevorderen”, zegt Lusiku. “Onze strijd is een strijd tegen desinformatie. Een slecht geïnformeerd man is een gevaar voor iedereen. De collectieve herinnering in Zuid-Kivu is oraal. Wij dragen dus bij aan het reconstrueren van die herinnering.”

Door de Franse artikelen bereikt de krant veel mensen niet. Lezers zijn voornamelijk intellectuelen, vrouwen en ontwikkelingswerkers. “Er is geen cultuur van krantlezen. Wij proberen dat te versterken. Dat deden we in het begin door de krant gratis uit te delen. We hebben besloten om komend jaar vier pagina’s in het Swahili te schrijven en twee pagina’s in stripvorm, om kinderen bewust te maken van de maatschappelijke situatie van het land.”

De krant loopt tegen veel obstakels op, zegt Lusiku. Allereerst de middelen: sinds april heeft de publicatie stilgelegen. “We hopen deze maand weer te beginnen. Daarbij komt nog dat er tot voor kort geen drukpers in Bukavu was. We moesten twee grenzen over, naar Burundi, om ons blad te drukken. Sinds kort hebben we eindelijk een drukkerij in Bukavu.”

Dwaasheid
Dat zij als vrouw op deze post zit, is heel bijzonder. “Het systeem is patriarchaal en door oorlog en armoede wordt de positie van vrouwen er ook niet beter op. Toen ik hoofd van de redactie werd, was dat echt een schok voor mijn collega’s. Sommigen zeiden eerlijk dat ze het dwaasheid vonden. ‘Hoe kun jij nu proberen te doen waar mannen gefaald hebben?’ De mannen zijn allemaal opgevoed met een bepaald beeld over de rol van de vrouw in de maatschappij. Om mijn team aan te sturen moet ik ‘vergeten’ dat ik vrouw ben.”

Sinds kort is Lusiku ook nog voorzitter van de Vereniging van Journalisten van Zuid-Kivu. “Daar werk ik samen met de belangrijke mannen. En dat is verre van eenvoudig. Maar ik zit er niet omdat ik vrouw ben, ik zit er vanwege mijn capaciteiten.”

Journalistiek is een gevaarlijk vak in Kivu. “Er zijn in deze provincie verschillende journalisten vermoord. Je moet altijd vrezen voor je leven.” Nog afgezien van de censuur. “Maar de belangrijkste censuur, voor vrouwen, is toch onze traditie. Het is een mannenwereld waar vrouwen geen stem hebben, waar we die stem iedere dag moeten veroveren.”

Foto: vrouwen uit Kivu (cc) André Thiel

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons