Achtergrond

Hormoonverstorende stoffen en het Mensbeervark

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee

Laatst stond ik in de sportschool op een cross trainer naar South Park te kijken. Al Gore bezocht South Park om iedereen voor iets verschrikkelijks te waarschuwen: het 'mensbeervark'. Een mondiaal probleem waar we allemaal aan ten onder zouden gaan, maar wat niemand zag of geloofde, laat staan wilde oplossen. De aflevering is een parodie op het klimaatactivisme van Al Gore. Ook ik vraag aandacht voor een ‘mensbeervark’: hormoonverstorende stoffen. Je ziet het niet en voelt het niet en in je eentje kan je er ook weinig aan doen. Het is lastig uit te leggen en voor de consument moeilijk te bevatten. Maar talloze wetenschappers luiden de noodklok.

[[{“fid”:”36627″,”view_mode”:”file_styles_artikel_volle_breedte”,”fields”:{“format”:”file_styles_artikel_volle_breedte”,”field_file_image_title_text[und][0][value]”:””,”field_file_image_alt_text[und][0][value]”:””},”type”:”media”,”link_text”:null,”attributes”:{“alt”:”Man Bear Pig”,”style”:”height:327px; width:581px”,”class”:”file-file-styles-artikel-volle-breedte media-element”}}]]

Wereldwijde gezondheid krijgt weinig aandacht in het Nederlandse beleid. En dat terwijl grensoverschrijdende gezondheidsproblemen, zoals antibiotica-resistentie, steeds belangrijker worden. Op Wereldgezondheidsdag presenteerde Kaleidos Research het rapport ‘Health has no borders’ en een filmpje dat in één minuut laat zien hoe onze gezondheid samenhangt met andere delen in de wereld. Op 27 mei vindt een afsluitend debat plaats 'Health & the City' in Pakhuis de Zwijger.

Wereldwijd produceren en gebruiken we veel chemische stoffen. De meeste zijn nuttig maar een aantal zijn schadelijk voor onze gezondheid, omdat ze onze hormonen verstoren. In 2013 publiceerden de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) en de Wereldmilieuorganisatie (UNEP) het rapport 'State of the science of endocrine disrupting chemicals'. Daarin worden hormoonverstorende stoffen een mondiale bedreiging voor de volksgezondheid genoemd. Deze stoffen dragen bij aan de wereldwijde toename van kankers en problemen op het gebied van vruchtbaarheid.

Waar gaat het over?Hormoonverstorende stoffen; ze zitten overal in en je kan er allerlei aandoeningen van krijgen. Een hormoonverstorende stof is een lichaamsvreemde stof die in staat is het endocrien (hormonaal) systeem van mensen of dieren te ontregelen. Hormonen hebben een heel belangrijke signaalfunctie in ons lichaam. Ze regelen de stofwisseling, de vethuishouding, ze zijn van invloed op ons immuunsysteem en in de baarmoeder zijn ze verantwoordelijk voor ontwikkeling en groei van de foetus. Ten slotte spelen ze een belangrijke rol in de reproductie. 

Net als roken
Terwijl we in een omgeving leven waar we steeds meer in aanraking komen met chemische stoffen, weten we nog altijd niet precies wat de lange termijn effecten van deze stoffen op de gezondheid zijn. Het is echter wel duidelijk dat we deze stoffen over generaties met ons meedragen en dat ze effecten hebben op de hormoonhuishouding.  Een voorbeeld hiervan zijn pesticiden die in verband gebracht worden met borst- en zaadbalkanker. Maar zelfs bepaalde stoffen in onze toiletartikelen zoals parabenen in body lotions blijken van negatieve invloed op de spermakwaliteit. Het doet een beetje denken aan roken. Daarvan heeft men ook decennia ontkend dat het slecht voor je gezondheid zou zijn, mede onder druk van de tabaksindustrie. Het is namelijk niet zo dat je na de eerste sigaret dood neervalt. Hetzelfde geldt voor hormoonverstorende stoffen. Daarom kunnen we maar beter voorzorgsmaatregelen nemen.

Waar zitten hormoonverstoorders in?
De EU heeft  575 verdacht homoonverstorende stoffen in een database opgenomen. Hardmakers en weekmakers in plastics zoals Bisfenol A (BPA) en ftalaten zijn veelgenoemde voorbeelden. BPA wordt onder meer gebruikt in verpakkingsmaterialen voor voedsel, zoals de coating aan de binnenkant van blikjes. Weekmakers zitten bijvoorbeeld in infuusslangen die gebruikt worden in het ziekenhuis. Vooral voor zwangere vrouwen en kinderen is dit een risico. Baby's die aan deze infuusslang liggen krijgen hierdoor hoge hoeveelheden van de weekmaker DEHP achter hun longen. Sommige ziekenhuizen bieden daarom alternatieve medische hulpmiddelen aan, zonder deze hormoonverstorende stoffen.

Als onzichtbare bedreiging van gezondheid wereldwijd verdienen hormoonverstorende stoffen veel meer aandacht.

Tijd voor actie
Het is belangrijk dat er wetgeving komt. Als consument in de supermarkt of drogist is het te ingewikkeld om alle verpakkingen door te nemen om jezelf te beschermen. De EU is bezig met het maken van wetgeving om deze stoffen aan banden te leggen maar laat op zich wachten, onder andere door elke keer opnieuw aanvullend onderzoek te doen. Uiteindelijk is een mondiale aanpak gewenst, want vaak zijn juist de minder rijke landen de dupe van schadelijke stoffen, omdat daar minder gereguleerd of gecontroleerd wordt.

Er worden wel stappen gezet. Zo willen bepaalde bedrijven zoals Ikea en de H&M wetgeving vóór zijn en hormoonverstorende stoffen niet meer gebruiken. Wemos juicht dat toe maar het zou effectiever zijn als overal dezelfde regels gelden. Op die manier hoef  je je als consument  geen zorgen te maken over hormoonverstorende stoffen als je iets koopt. En  producenten hebben dan een gelijk speelveld waarin het niet is toegestaan deze stoffen te produceren. Ik hoop daarom dat de hormoonverstorende stoffen snel overal verboden worden.

Wemos vindt het belangrijk dat het reguleren van deze schadelijk hormoonverstorende stoffen in de hele wereld wordt aangepakt, te beginnen op eigen bodem.  Als onzichtbare bedreiging van gezondheid wereldwijd verdienen hormoonverstorende stoffen veel meer aandacht.

Dit is deel negen in de blogreeks over mondiale gezonheid. Zie voor de andere delen op www.oneworld.nl/research

[[{“fid”:”36616″,”view_mode”:”default”,”fields”:{“format”:”default”,”field_file_image_alt_text[und][0][value]”:””,”field_file_image_title_text[und][0][value]”:””},”type”:”media”,”link_text”:null,”attributes”:{“style”:”height:72px; width:581px”,”class”:”file-default media-element”}}]]

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons