Een plek rijk van betekenis
Vanaf de geasfalteerde weg is eigenlijk niet eens goed zichtbaar waar het dorp begint. Net voorbij de brug over de centrale Volta River. Op de oevers de schaarse, vruchtbare landbouwgrond, nu nog redelijk groen. We rijden nog in het geciviliseerde Noord-Ghana, daar waar armoede steeds meer iets van het verleden lijkt.
Armoede……ik glimlach bij de gedachte aan dit woord en de relatieve betekenis ervan.
Bij de opzet van het leertraject van Talent Beyond Limits, putte ik uit mijn eigen, onbeschrijflijk verrijkende ervaring van 9 maanden verblijf in een gastgezin in deze zelfde regio. In naar Westerse begrippen zeer primitieve omstandigheden.
Voor mij was het daarom een wetenschap dat ik de groep TBL-deelnemers 'Back to Basic' zou laten gaan. Met als doel het leven in een traditioneel dorp te ervaren. Een klein dorpje op het platteland met de bekende lemen hutten. Door buitenstaanders die (be)oordelen, zonder twijfel ingedeeld in de categorie 'Armoe troef'.
…….De auto's stoppen bij het paleis van 'The Chief'. Onze oudste deelnemer krijgt de eer om een zak colanoten en wat geld te overhandigen na uitleg over het ceremonieel door oprichter Ibrahim. We geven en vragen een zegen voor ons bezoek en voorspoed voor het dorp. We vervolgen onze weg en naderen 'The Greenhouse". Op de plek die in 2007 nog een open veld was, is een compound verrezen die uitnodigt tot 'zijn', leven in het hier en nu, back to basic.
De opgewondenheid in de groep over deze nieuwe plek, daalt langzaam neer tot rust…..
De plek op zichzelf lijkt al een magische uitwerking te hebben. Ook niet gek, want op de binnenplaats is een sfeer gecreëerd waar de gemiddelde, gejaagde, rationele Nederlander tot rust komt en gaat voelen. Een rieten afdak biedt beschutting, luie stoelen van lokaal hout gevlochten, maar vooral de serene rust om je heen. Weg van het geciviliseerde leven.
In je bewustzijn valt slechts de stilte op….. Armoede of rijkdom?
Verbondenheid
Als de avond valt, dineren we bij licht van olielampen. Mooie levensverhalen op tafel. Een sfeer van intimiteit en verbondenheid. Over de grenzen van culturen, generaties en afkomst heen. Deze avond wordt nog verder opgeluisterd door Afrikaans drummen, dansen en het vertellen van verhalen door 'The Storyteller' van het dorp. Zittend op het dak dat uitkijkt over de compound, aanschouw ik dit tafereel. Afgewisseld zit iedere keer een van de Nederlandse deelnemers naast me voor een individuele sessie. Ieder van hen is geraakt door de schoonheid van de beleving. En iets dat voelbaar is, maar waaraan nog lastig woorden te geven is.
Waarnemen zonder oordeel
Na een goede nachtrust en een heerlijk ontbijt, wordt de groep meegenomen door Ibrahim voor een rondleiding door de gemeenschap. Met zijn enthousiasme, warmte en voelbare hart voor de zaak, legt hij uit wat er te zien valt. De kleine bibliotheek met als doel kinderen ook buiten school te leren lezen, de school zelf, de verzameling hutten, de bijenteelt die hij stap-voor-stap realiseert, het land en het werk van de mannen en vrouwen.
Bij elke stap en elk verhaal dringt het werkelijke leven op het platteland van Ghana meer en meer tot de toehoorders door. Hoe kunnen mensen met zo weinig zo gelukkig zijn…….of lijkt dat maar zo?
Hun vragen worden van binnen-uit verhelderd, door de inwoners zelf. Zonder oordeel van buitenaf, want het is op dit moment slechts de waarneming die telt. En bewustzijn van de waarneming en aannames die je altijd onbewust doet. Dat is ook de opdracht die ik gegeven heb. Een vertrekpunt in de groei naar persoonlijk leiderschap.
Visie op ontwikkelingssamenwerking
Even daarna had ik een gesprek met een van de Nederlanders over spiritualiteit, de aarde, het voelbare dat bijna geen woorden kent. Het besef van deze Nederlander dat er zo veel meer rijkdom besloten ligt in het leven hier dan in het Westerse leven. En de grotere vragen: Wie zijn wij eigenlijk om daarover te oordelen? Wie zijn wij dat wij een ander moeten vertellen dat ze het anders moeten doen? Moet je verdrietig zijn om deze verhouding, het accepteren of de wil tonen te veranderen?
Ik weet mijn antwoord, maar dat hoeft niet het antwoord of het antwoord voor de ander te zijn. Hier gaat het slechts om het voelbare, het hier en nu. Het besef wie jij bent in relatie tot de omgeving waarin je verkeert, welke waarden en aannames jij met je meedraagt. Deze persoon voelde heel sterk de kracht van de Ghanese mensen om hem heen. De kracht, de inspiratie die hem gegeven werd. De warmte en het respect dat ze uitstralen. En niet te vergeten de allesoverheersende lach van velen met 'zo weinig'.
Een lach zo oprecht dat ie je raakt en je vervult van rijkdom.
Waarden en mens-zijn
De sfeer is in die middag veranderd. Diepgang en diepgaand. Voelen lijkt het denken over te nemen. Bij de een al meer dan bij de ander. We hebben een opdracht gedaan over waarden, passies en betekenis die je aan je leven wil geven. Wederom een vertrekpunt in de groei naar persoonlijk leiderschap. In de avond zitten we bij elkaar in de compound. Nu niet alleen met onze eigen groep, maar in gesprek met de lokale bevolking. Mannen, vrouwen en kinderen. Mensen die elkaar willen begrijpen, een gesprek over verschillen heen. De gemeenschappelijk basis wordt schitterend door een van de vrouwen verwoord:
Jullie aanwezigheid laat ons realiseren 'that we are all human beings'.
In dat moment van bij elkaar zitten, voel ik stille blijdschap en voldoening om wat er aan het gebeuren was/is met de mensen die ik hier naar toe heb gebracht. Ieder van hen in zijn/haar eigen tempo en proces, maar geraakt. Op een magische plek waar culturen, afkomst en positie voor even niet lijken te bestaan. Waar mensen zich verbonden voelen met wat zij in de basis gemeenschappelijk hebben (of zouden moeten hebben):
Zorg en respect voor onze aarde. Met weinig volmaakt tevreden kunnen zijn. En bovenal het besef dat wij alle mens-zijn en vanuit dat vertrekpunt in de basis eigenlijk gewoon gelijken.
Hoezo armoede in Afrika? Ik voel me er enkel rijk.
Ga je mee naar deze bijzondere plek?
Ben jij professional met minimaal 5 jaar werkervaring en op zoek naar meer zingeving in je leven? Kijk op www.talentbeyondlimits.nl en sluit je aan bij ons groepsprogramma in het najaar van 2013.
Leer over jezelf en ontwikkel jezelf door deze bijzondere plek, in ontmoeting en verbinding met deze bijzondere mensen en de Afrikaanse cultuur.
