Er hing een gespannen sfeer in de volle zaal van de Balie in Amsterdam, waar zowel jong als oud present was. Allen waren afgekomen op het affiche ‘How to kill Mugabe’? Zat deze zaal vol met potentiële huurmoordenaars, radicale extremisten of onschuldige zielen, op zoek naar een antwoord in wanhopige tijden? Verborgen achter een dubbeldik gordijn en met verdraaide stemmen stelden twee leden van de ‘New Involvement Foundation’ zich voor. “Iedereen weet dat de wereld beter af is zonder dictators als Mugabe en Kim Jong Il, maar er gebeurt helemaal niets. De pen lijkt machtiger dan het zwaard, maar de inkt is op, we hebben er genoeg van! Wij willen de angels uit de samenleving halen en de wereld redden.”
Dood spoor
Volgens de twee anonieme leden, die onzichtbaar bleven voor het publiek, faalt de internationale gemeenschap in haar doelen om vrede te bewerkstelligen. Dat is iets dat vaker gehoord wordt in het huidige debat rond ontwikkelingssamenwerking. Na decennia lange inmenging van westerse ontwikkelingsorganisaties en instituten als de Verenigde Naties zitten we op een dood spoor. De dictators kunnen paradoxaal genoeg vaak juist door de ontwikkelingshulp uit het westen hun gang blijven gaan. De bevolking is hier de dupe van en leeft in honger en ellende, aldus de leden. Daarom vinden zij dat de tijd is aangebroken om uit de vicieuze cirkel te stappen en drastische maatregelen te nemen. Vermoord de leiders!
Vervolgens kreeg de zaal een plan van aanpak gepresenteerd. Daarop stonden de volgende vier pijlers: 1. Draagvlak creëren. 2 Nieuwe leden mobiliseren. 3 Leiders elimineren. 4 Nazorg. Gelach uit de zaal. ‘Nazorg’, wat bedoelen de twee verdraaide stemmen daar precies mee? Helaas was dit alles wat het NIF hierover kwijt wou, en werd overgeschakeld naar drie uitgenodigde experts die over de praktische haken en ogen van een dergelijke organisatie mochten uitweiden.
Morrende zaal
Wat volgde was een debat over de ethische bezwaren van eliminatie (overigens is dat plan niet helemaal nieuw). Over het witwassen van geld, het internationaal strafhof in Den Haag, de rol van ‘mediators’ in een conflict en of een probleem is opgelost als je een leider vermoord. Interessant natuurlijk, maar het kwam niet tot de kern, of in ieder geval waar de zaal voor gekomen was; wie vormen het NIF en hoe gaan zij de dictators vermoorden? Doordat dat antwoord uit bleef en de debatleiders Wilbur Perlot en Braham Sadeghi de hele avond nogal lacherig presenteerden, begon de zaal te morren. Toen een oplettende bezoeker opmerkte dat de domeinnaam van het NIF op naam stond van de Balie, was het balletje rond. Een ‘grapje’ van de Balie, dat NIF!
Internationale gemeenschap weinig effectief
Wat natuurlijk niet wegneemt dat de discussie over ethische bezwaren en praktisch kanten van een dergelijke onderneming interessant blijft. Volgens Dick Leurdijk, deskundige op het gebied van internationale vrede en veiligheid bij instituut Clingendael, is de verdeeldheid van de internationale gemeenschap een groot probleem bij het komen tot oplossingen voor dictatoriale leiders. Nationale belangen beletten vaak dat internationaal effectief kan worden geopereerd. Wat niet wegneemt dat geweld volgens hem nooit een aanvaardbaar middel kan zijn.
Nico Plooijer, die voor Pax Christi werkt en heeft meegeholpen als onderhandelaar in het conflict met rebellenleider Joseph Kony in Oeganda; “Als je het hoofd van een slang afhakt, is het probleem nog niet opgelost. Het hele systeem is vergiftigd.” Inderdaad bestaat er in Zimbabwe een hele kliek die baat heeft bij het instandhouden van de huidige status quo, en die zonder probleem de erfenis van Mugabe over kan nemen.
Legaal?
Toine Spapens, deskundige op het gebied van criminaliteit, witwassen en illegaal gokken, voegt toe dat het niet mogelijk is om op een legale manier een dictator te vermoorden. Als je een stichting opzet moet je bij de belastingdienst en andere instanties verantwoorden waar je mee bezig bent, kortom je kan beter ondergronds gaan dan zo de publiciteit op te zoeken wil je een kans van slagen hebben.
Maar maakt dat nog wat uit? De zaal is gedesillusioneerd en wil meer horen van het ‘NIF’, dat maar niet aan de praat te krijgen is. Als het publiek vervolgens een zogenaamde ‘huurmoordenaar’ voorgeschoteld krijgt die in het donker praat over zijn vorige klussen, is de maat vol. En de tijd op. Geen revolutie vanavond, maar een matig opgezette vorm van reality theater.
Video – Het kan ook anders. In The Dictator Hunter jaagt een mensenrechtenactivist uit Amerika samen met een overlevende van de genocide in Tjaad op een dictator. Om hem vervolgens niet te elimineren, maar achter de tralies te krijgen.
