Achtergrond

Het einde van Chávez?

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee

Op 7 oktober zijn er presidentsverkiezingen in Venezuela. Voor het eerst heeft de socialistische president Hugo Chávez een serieuze tegenkandidaat: Henrique Capriles. Ze staan ongeveer gelijk in de peilingen.

President Chávez’ donkere stem buldert door de autoradio. “In de jaren zeventig, tachtig en negentig ging de hele opbrengst van de olie naar een paar mensen van de bourgeoisie en het volk leefde in misère. Daarna, beste vaderlanders hebben wij de revolutie gebracht en nu is dat veranderd!”

[[{“type”:”media”,”view_mode”:”media_original”,”fid”:”16306″,”attributes”:{“style”:”width: 200px; height: 300px; float: right;”,”class”:”media-image media-element file-media-original”}}]]“Met dat soort opmerkingen heeft Chávez veel haat gezaaid bij zijn arme achterban tegen de politieke oppositie”, verzucht juriste Betty Luis Fernández, terwijl ze met haar auto door Maracaibo’s chaotische verkeer slalomt. Ze was op zondag 5 augustus op een verkiezingsbijeenkomst van de oppositie waar plotseling ook presidentskandidaat Henrique Capriles bleek te zijn. “Het was er zo druk en zo heet! Ik bleef er bijna in!” Ze laat een whatsapp-chat met een vriend zien die analyseert hoe de overwinning van Capriles steeds dichterbij komt. Hoe Capriles met concrete voorstellen komt en Chávez alleen maar op zijn tegenstander loopt te schelden, dat hij een fascist is en een bourgeois. Betty Luis Fernández straalt. 

Ze is een van de vele Venozolanen, ongeveer de helft van de bevolking die met smart een nederlaag van de al dertien jaar zittende Chávez tegemoet ziet. Het zijn de mensen van de middenklasse en hoger die klagen dat het land in dertien jaar naar de afgrond is gegleden. De regering heeft hen onteigend en mogelijkheden beperkt om te ex- en importeren. Het Venozolaanse bedrijfsleven, of wat er nog van over is, ziet met lede ogen de economische boom in landen als Brazilië en Chili en zelfs de altijd in oorlog  verkerende westerbuur Colombia aan. 

De andere helft prijst de verworvenheden van de revolutie van de charismatische Chávez aan. Beeldend kunstenaar Jonathan Lara – ze zeggen tegen hem ‘Hoe kan een intelligent iemand als jij nu chavista zijn?’ – “Er zijn geen andere kandidaten dan Chávez. Capriles heeft geen plan, hij zegt alleen wat voorgekauwde dingen. Hij zegt alleen dat hij dingen beter gaat doen dan Chávez. Maar Chávez zegt dat hij huizen gaat bouwen en dan doet hij het ook. Hij laat prefab-huizen uit Wit-Rusland komen en laat die met  Chinese technologie installeren.”

“Ik was twaalf toen Chávez voor het eerst de verkiezingen won”, verklaart hij. “En ik ben opgegroeid in een arme wijk. Daar heb ik gezien dat Chávez’ beleid goed uitpakte voor de mensen. Meer mensen volgen onderwijs en de gezondsheidszorg is gratis. Het analfebitisme is bijna uitgeroeid. Dát is ontwikkeling.” Op president Chávez heeft Jonathan Lara weinig kritiek, maar hij omringt zich wel met incapabele mensen, vindt Lara. “Maar dat is de smeerlapperij in de politiek die je overal ziet.” Hij is het niet eens met de ondernemers die zeggen dat Chávez hun het leven onmogelijk heeft gemaakt. “Ze hebben veel geld en nu willen ze nog meer. Ze zijn niet eerlijk”, besluit hij kortweg.

Socioloog en universitair docent Marcos Hernández heeft een onderzoeksbureau voor statistiek in de hoofdstad Caracas en verricht peilingen voor de verkiezigen. Dat veronderstelt toch ministens een zekere mate van neutraliteit, maar ook Hernández steekt zijn voorkeur niet onder stoelen of banken: Capriles. “We hebben nog niet in alle regio’s zicht op wat de mensen gaan stemmen maar gezien de inefficiëncy van de staat – de onveiligheid, de werkloosheid, het gebrek aan woningen – ligt een overwinning van Capriles voor de hand.” Hernández’ onderzoeksbureau heeft geconstateerd dat Capriles in de staten met de meeste kiesgerechtigden op voorsprong ligt, al is dat nergens meer dan 7 of 8 procent. In staten waar Chávez sterker is, is dat verschil overigens vergelijkbaar. De oppositie die in de beginjaren van Chávez hopeloos verdeeld was en geen vuist kon maken, heeft haar krachten gebundeld en heeft aanhang gewonnen. Hernández: “Op 12 februari heeft de oppositie één kandidaat gekozen die het tegen Chávez gaat opnemen en daarmee heeft ze zich enorm versterkt.”

In Maracaibo nuanceert de sarcastische nieuwscoördinator Rogelio Suarez van Radiostation Vertrouwen en Blijheid dat optimistische verhaal een beetje: “Als de verkiezingen nu waren, zou Chávez winnen. Maar in twee maanden kan nog veel gebeuren. Je kunt er niet onderuit dat Chávez een politiek fenomeen is! Pas na 14 jaar begint zijn populariteit te dalen en niet na 100 dagen, zoals bij de meeste politieke leiders gebeurt.”

Als Capriles wint, is de verandering niet zo drastisch als menigeen zou wensen, meent hij. “Chávez kan dan rust nemen en kan de verkiezingen daarop weer deelnemen én weer winnen. Bovendien zijn er nog veel gouverneurs en burgemeesters uit zijn kringen en die gaan door. Hij blijft invloed houden.” Maar als Chávez wint, zijn de inspanningen van de oppositie niet voor niets geweest, aldus Suarez. “Het is onmiskenbaar dat de oppositie ruimte heeft gewonnen.”

Hoofdfoto (cc) Kleine foto (cc)

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons