Achtergrond

Gyldensted leert filmmakers in oplossingen denken

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee

De Deense journaliste Catherine Gyldensted en grondlegger van constructieve journalistiek geeft aanstaande donderdag een masterclass over het gebruik van constructieve journalistiek in speelfilms en documentaires. Ter gelegenheid van het Movies that matter festival leren professionele en toekomstig filmmakers hoe ze de positieve kanten van een verhaal in beeld kunnen brengen.

WINNEN: vrijkaarten journalistieke masterclass

OneWorld biedt vrijkaarten aan voor een masterclass met Catherine Gyldensted op donderdag 24 maart, van 14.00 – 16.00 uur op het Movies that Matter filmfestival in Den Haag.

Interesse?
Stuur uiterlijk donderdag 24 maart 10.00 uur een mailtje naar m.furnee@moviesthatmatter.nl en je wordt op de gastenlijst geplaatst.

Wat is constructieve journalistiek in drie zinnen?
“Drie zinnen, dat vind ik moeilijk, haha. Maar constructieve journalistiek zorgt voor een oplossingsgerichte en positieve invalshoek. Daarmee bedoel ik niet dat het positieve journalistiek is. Constructieve journalistiek benoemt wel de problemen, maar zoomt vervolgens in op een oplossing. Deze soort journalistiek verliest zijn klassieke functies zoals het zijn van een waakhond, het publiek waarschuwen voor gevaar en het verspreiden van informatie niet uit het oog.”

Films over mensenrechten gaan vaak over heftige en ellendige onderwerpen. Hoe kun je ze constructiever maken? 
“Door niet alleen te focussen op een bepaald aspect, maar een beter beeld te geven van een situatie. Daarmee bedoel ik nuance aanbrengen in je verhaal. Zijn de mensen die ik in beeld breng echt slachtoffer of ben ik het die er als documentairemaker voor zorgt dat deze mensen worden afgebeeld als slachtoffer? Je kunt dat doen door niet alleen te concentreren op hun huidige situatie en problemen, maar door te vragen wat ze willen bereiken in de toekomst en wat hun dromen zijn. Dan zet je al een heel ander beeld neer, dan wanneer je alleen maar aandacht hebt voor de ellende van die mensen op dat moment.”

Constructieve journalistiek zorgt voor een oplossingsgerichte en positieve invalshoek

Je zoomt vooral in op het gebruik van constructivisme door journalisten. Maar hoe kunnen we er voor zorgen dat het publiek constructiever wordt? Je hoort regelmatig mensen klagen zonder dat ze met een oplossing komen.“We (het Constructive Journalism Project red.) zijn daar nu naar aan het kijken. Hoe kun je als journalist je publiek constructiever maken? We weten al dat als een verhaal positief eindigt, mensen constructiever worden. Als je een verhaal afsluit met een hoopgevende boodschap, dan geef je het gevoel dat mensen echt iets kunnen doen. Ik deel met de workshopdeelnemers ook onderzoeksresultaten over de psychologie achter constructieve journalistiek. Het is heel erg belangrijk hoe je een verhaal eindigt. Mensen reageren positiever op producties met een positieve invalshoek en een hoopgevend einde  en delen die vaker via sociale media. Maar dat zullen we in de toekomst verder onderzoeken.”

Zie je hier voorbeelden van in de internationale media?
“In de Verenigde Saten zie je juist het omgekeerde gebeuren.  In plaats van dat de media het publiek de andere kant lerenbegrijpen, polariseren de media de samenleving. Het zijn nu de aanhangers van Trump tegen de rest.”

Hoe komt dat dan?
“Ik denk niet dat de Amerikaanse media dit bewust doen. Ze hebben alleen niet door wat hun rol in de maatschappij is. Ze nemen geen verantwoordelijkheid voor de gevolgen van hun berichtgeving. De media moeten zich afvragen hoe zij de steun  voor de ene of andere partij beïnvloeden. Het is nu vaak ‘wij tegen hen’. In mijn thuisland Denemarken zie je deze trend in het vluchtelingendebat. Je bent voor óf tegen vluchtelingen. Die zwart-wit verhouding komt voor een deel door de media.”

U zegt dat de media niet bewust genoeg zijn van hun maatschappelijke rol. Hoe maak je de kranten, tv en nieuwssites hier meer van bewust?
“Dat is eigenlijk de kern van mijn werk: mensen meer bewust maken van hun rol in de samenleving en hoe ze die rol kunnen beïnvloeden. Het is belangrijk dat journalisten te stimuleren dat ze zich afvragen: hoe neem ik verantwoordelijkheid? Niet iedereen doet dit uit zichzelf. Je moet ze prikkelen door te wijzen op het feit dat deze vorm van journalistiek positiever wordt ontvangen en vaker gedeeld wordt. In hoeverre deze vorm werkt, hangt natuurlijk wel af van het medium. Een tabloid-krant is er juist om makkelijk te scoren.”

Media nemen geen verantwoordelijkheid voor de gevolgen van hun berichtgeving

We hebben het gehad over media die zorgen voor polarisatie. Wat is een goed voorbeeld van een documentaire of film waarin constructieve journalistiek is toegepast?
“Ik heb niet veel documentaires of films gezien, omdat ik vooral werk in de nieuwsjournalistiek. Maar een goed voorbeeld van constructieve journalistiek was het dossier in het tijdschrift The Economist over de komst van vluchtelingen naar de EU. De artikelen brengen nuance aan met behulp van goede infographics en de oplossing van het probleem stond centraal. Dat zijn twee pijlers van constructieve journalistiek.”

De masterclass vindt plaats op donderdag 24 maart, 14.00 uur, Theater aan het Spui, Den Haag. 

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons