Achtergrond

Grip krijgen op je mediabubbel

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee
Iedereen leeft binnen zijn of haar sociaal-culturele luchtbel. Sociale media passen hun informatievoorziening aan op basis van je eigen leesgedrag, zodat je gaandeweg minder ‘verrassend’ nieuws onder ogen krijgt. Dit filtermechanisme lijkt allerlei problemen in onze maatschappij te veroorzaken. Ben jij je bewust van je bubbel? En ben je bereid om buiten je vertrouwde nieuwsfilter te treden?

Wil jij meer grip op je bubbel? Heb je vragen over de rol van sociale media in onze filterbubbel? Deze en meer kwesties worden besproken in het mediacafé ‘Breek uit je Mediabubbel’ op maandag 15 mei.

De mediabubbel drijft mensen uit elkaar. Je filter beperkt je beeld van de werkelijkheid en daarmee je leefwereld. Gelukkig hoeven we niet in onze bubbel te blijven. We kunnen actie ondernemen!

Onze informatie-voorziening verkleint ons wereldbeeld

Invloed van sociale media

De eenzijdige informatievoorziening binnen sociale media leidt tot bevestiging en versterking van iemands wereldbeeld. De algoritmes van Google en Facebook geven internetgebruikers informatie die precies binnen hun persoonlijke voorkeuren valt. Internetactivist Eli Pariser waarschuwt dat sociale media er zodoende voor zorgen dat ons wereldbeeld gaandeweg smaller wordt. Ook de NOS stelt dat algoritmes bepalen hoe iemand de wereld ziet. We krijgen informatie die onze ideeën bevestigen, in plaats van in twijfel trekken.

Pariser noemt dit beperkende filter een gevaar voor de samenleving. Doordat we minder in aanraking komen met verschillende standpunten, sluiten we onszelf af voor andere geluiden. Groepen komen zo makkelijker tegenover elkaar te staan. De mediabubbels veroorzaken onderlinge polarisatie, stelt een groep Italiaanse computerwetenschappers: afwijkende informatie komt nog maar mondjesmaat binnen.

Op sommige momenten worden we ons pijnlijk bewust van onze mediabubbel. Zo zorgden de afgelopen verkiezingsuitslagen in Nederland voor verontwaardiging over de informatievoorziening. De selectieve blootstelling aan politieke informatie in sociale media draagt bij aan sociaal-culturele tegenstellingen. Volgens weblog GeenStijl valt de hedendaagse verzuiling echter mee: huidige sociale media bieden uiteenlopende en bereikbare informatie, zeker wanneer je dit vergelijkt met de geringe mediatoegang van vroeger.

Buiten de bubbel

Socioloog Arlie Hochschild stapte gedurende vijf jaar uit haar linkse, progressieve omgeving om intiem kennis te maken met een zestigtal rechtse, conservatieve mensen. Dit leverde haar veel nieuwe inzichten op. Zo kreeg Hochshild sympathie voor aanhangers van de Amerikaanse president Donald Trump. We hebben vaker een gedeelde ervaring dan we denken. Mogelijk hebben mensen waar jij je niet mee identificeert wel eenzelfde mening achtergrond of problematiek als jij! Hoe zou je dan met ze omgaan?

Hochschild zegt dat tegenstanders elkaar moeten leren begrijpen om een land te verenigen en dat gevoelens centraal staan in de vorming van politieke meningen. We moeten de kracht van emoties in publieke discussies daarom niet onderschatten. Ook Brits dagblad The Guardian bespreekt het belang van emoties. Zo is het in mediacampagnes belangrijk om mensen op een emotioneel niveau aan te spreken: succes draait niet altijd om feiten.

De mens is geen schaap dat je de juiste waarheid moet voeren

Mensen volgen en creëren hun eigen waarheid. GeenStijl geeft kritiek op de link die gelegd wordt tussen de mediabubbel en polarisatie. De website zegt hierover dat burgers zelf kunnen bepalen welke informatie ze opzoeken: een mens is ‘geen schaapje dat je maar de juiste waarheid moet voeren’. Je hebt zelf het meeste invloed op je mediagebruik: Facebook bepaalt wat je op de website voorgeschoteld krijgt, maar niet wat je daadwerkelijk leest. Bovendien zijn er tal van andere nieuwsbronnen op internet.

De bubbel doorbreken in de media

Verschillende media proberen de bubbel te doorbreken. Zo belicht The Guardian naast liberale ook conservatieve standpunten. Lezers worden hiermee breder geïnformeerd. Deze werkwijze lijkt positief uit te pakken: veel liberale lezers reageren begripvol op de reportages over de conservatieve hoek.

Jij kunt gelijk hebben, maar een andersdenkende ook

Een ander initiatief is Kunnen we praten, waarbij journalist Joris Luyendijk uit zijn bubbel probeert te komen. Hij interviewde mensen met een tegengestelde politieke voorkeur en vroeg ze naar hun ervaringen in plaats van hun meningen. Luyendijk stelt dat internet een geschikte plek is om met elkaar aan het woord te laten in plaats van te ruziën. Door naar elkaar te luisteren, neemt de gesprekskwaliteit toe. Jij kunt gelijk hebben, maar andersdenkenden kunnen ook gelijk hebben!

Wat je kunt doen

Door de bubbel is er in de publieke sfeer minder ruimte voor kritiek, empathie en begrip. Dit zijn echter essentiële onderdelen van een goed functionerende democratie. We moeten elkaar beter leren kennen, want alleen dan ontstaat begrip voor andersdenkenden. Wanneer verschillende soorten mensen samenkomen, leidt dat tot verbinding. Een minder eenvormig netwerk blijkt bijvoorbeeld discriminatie op sociale media te verminderen. Klik eens op een ander nieuwsonderwerp, volg eens iemand anders op Twitter of lees een andere krant!

Buiten je bubbel kijken is leuk en aardig, maar je bubbel lek prikken vergt meer van je. Veel mensen die uit hun bubbel stappen, komen terecht in een andere. Het is eng om je bubbel te vernietigen, want dan stort een overweldigende hoeveelheid informatie over je heen. Openstaan voor anderen is het begin van het verlaten van je bubbel. In wat voor wereld wil jij leven?

Vorm je wereldbeeld door contact met anderen

Je hebt zelf de meeste invloed op je mediabubbel. Het is altijd goed om semi-neutrale nieuwsbronnen te volgen om basisinformatie te krijgen. Maar een veilige, goed functionerende samenleving vereist meer. Je hebt andere perspectieven nodig om het jouwe te kunnen ontwikkelen. Laat sociale media je wereldbeeld niet vormen. Zoek andersdenkenden op. Luister naar hen, stel vragen, denk na over wat ze je vertellen en probeer hun standpunten te begrijpen. Door contact met andere zienswijzen krijg je meer grip op je bubbel!
Wil je meer weten en meepraten over de filterbubbel?
Kom dan naar het mediacafé Breek uit je Mediabubbel!

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Verder lezen?

Rechtvaardige journalistiek verdient een rechtvaardige prijs.
Maak jij OneWorld mogelijk?

Word abonnee

  • Digitaal + magazine  —   8,00 / maand
  • Alleen digitaal  —   6,00 / maand
Heb je een waardebon? Klik hier om je code in te vullen

Factuurgegevens

Je bestelling

Product
Aantal
Totaal
Subtotaal in winkelwagen  0,00
Besteltotaal  0,00
  •  0,00 iDit is het bedrag dat automatisch van je rekening wordt afgeschreven.

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons