Je hebt het vast weleens meegemaakt. Je staat op een festival en net als een van je vrienden een paar drankjes haalt, tikt een meisje met een grote ordner op haar arm je op de schouder. Of ze even je aandacht mag. Binnen een minuut legt ze uit voor een maatschappelijke organisatie te werken en graag wil dat je een petitie voor een goed doel ondertekent. Weigeren? Waarom zou je? Wat is immers de moeite van even je gegevens invullen voor een nobele zaak?
Toch zal je al wandelend door de stad of op een station beduidend minder snel overstag gaan. Maar op een festival hebben mensen doorgaans geen haast en juist dat maakt het voor goede doelen een uitstekende plek om hun missie onder de aandacht te brengen. Bovendien is hun aanwezigheid goed voor het imago van een festival.
Grote festivals zijn momenten waarop wij veel mensen kunnen bereiken
Linda van Veldhuizen, event manager bij OxfamNovib: "Driedaagse festivals lenen zich bij uitstek om je gezicht te laten zien. Mensen hebben daar rust en tijd en zijn bovenal ontspannen. Bovendien staan ze heel erg open voor allerlei zaken. Ook is een festival een goed ‘kanaal’ voor een goed doel om het imago een positieve boost te geven." Milo Laureij, event manager bij Greenpeace, vult aan: "Festivals zijn hele fijne plekken omdat mensen er komen om geprikkeld en vermaakt te worden. Stem je de manier waarop jij je boodschap deelt daar goed op af, dan kan je enorm veel bezoekers aan je binden. Zo haalt Greenpeace jaarlijks duizenden nieuwe supporters binnen. Festivals vormen een heel duidelijk onderdeel van onze contactstrategie."
Banken verbranden en naakt rondrennen
De drie grote organisaties proberen in eerste instantie handtekeningen te werven of festivalbezoekers door middel van ludieke acties bewust te maken van misstanden op milieu-, mensenrechten- of voedselgebied. Alleen OxfamNovib gaat ook gericht op zoek naar nieuwe donateurs.
Per festival verschilt het waar de organisaties aandacht voor vragen en op welke manier zij dit doen. Van Veldhuizen: "OxfamNovib is aanwezig op Pinkpop, Lowlands en North Sea Jazz en IDFA. In principe laten de festivalorganisaties ons vrij in het actievoeren, maar we moeten onze plannen wel altijd voorleggen. Wij hebben altijd een lopende campagne of iets waar we supporters voor nodig hebben. Dit proberen we te verpakken in een festivalconcept. Een voorwaarde hierbij is dat we het verhaal op een enigszins luchtige manier brengen, we bouwen bijvoorbeeld een ludiek actiespel waarbij bezoekers op een vermakelijke manier worden meegenomen in de campagne waarvoor Oxfam Novib actie voert."
Eerder hebben we bijvoorbeeld een naked run georganiseerd, waarbij tientallen mensen naakt over de crossbaan renden voor Pussy Riot
Op pad met je eigen actieplan
Ook bij Greenpeace voeren ludieke acties de boventoon. Maar in tegenstelling tot de twee andere organisaties werkt het zeer nauw samen met een grote groep fanatieke vrijwilligers die zelf actieplannen indienen. Wie een goed idee heeft, kan zich bij Greenpeace aanmelden en het daarna in de meeste gevallen uitvoeren. Een strategie die zo goed werkt, dat de milieuorganisatie in de lente- en zomermaanden op tientallen festivals actief is.
"Voor elke publiekscampagne die in het festivalseizoen valt, bieden wij vrijwilligers een soort gereedschapskistje aan. Als zij hun eigen festivalactiviteit willen organiseren op een evenement bij hun in de buurt, dan hebben ze een goed concept en alle middelen om hun eigen projectje daar te draaien", vertelt Laureij. "Van bovenop en onderaf ontstaan dus plannen om acties te voeren. Zo gaat er bijna wekelijks een groep vrijwilligers ergens naartoe."
Zo zijn er al heel veel toffe festivalactiviteiten ontstaan
Impact op festival
Door hun jarenlange aanwezigheid weten de organisaties het handelen van menig festival inmiddels te beïnvloeden. Van Veldhuizen: "Ik weet zeker dat OxfamNovib heeft bijgedragen aan de verduurzaming van Lowlands. Oxfam heeft zijn eigen café en daar altijd fair trade koffie en thee verkocht, maar ook biologische broodjes en soepen. Natuurlijk doen we dit nog steeds, maar we hoeven de bezoekers en de festivaldirectie er niet meer van te overtuigen dat dit goede producten zijn. Bijna elk festival verkoopt nu niet anders." Laureij: "Wij merken bij Greenpeace sterk dat er geëngageerde en niet geëngageerde festivalorganisaties zijn. Bijna iedereen vindt het fijn dat wij er zijn, maar er zijn ook organisaties die het inhoudelijk écht een toevoeging aan het festival vinden. Dat zijn de mensen met wie je zaken kan doen. Daarmee kan je draaiboeken doornemen en kijken hoe je elkaar kan versterken. De aanwezigheid van Greenpeace is voor zo’n organisatie ook weer een stuk geloofwaardigheid voor hun groene profiel en imago."
Binding
Hoewel de meeste festivalbezoekers positief reageren hun aanwezigheid, is het niet altijd duidelijk hoeveel mensen de organisaties trouw blijven na het ondertekenen van een petitie. Laat staan hoeveel er later overgaan tot het doen van een donatie. Laureij: "Veel mensen tekenen onze petities, maar ik heb er niet echt zicht op hoeveel er daarna besluiten te doneren." Affolter: "Het is lastig te zeggen hoeveel mensen nu bij Amnesty International betrokken blijven. In tegenstelling tot een paar jaar geleden hebben we tegenwoordig beter inzicht in waar mensen zich hebben aangemeld voor een nieuwe actie. Maar ik durf niet te zeggen hoeveel van hen onze e-mailtjes openen en besluiten meer petities te ondertekenen of geld te geven."
Wij claimen gezamenlijk een area, geven die vorm en gaan daar bezoekers mobiliseren
OxfamNovib heeft wat beter inzicht in de zaken. Volgens Van Veldhuizen is het verloop van uitschrijvingen behoorlijk laag. Zij stelt dat dit komt door het een-op-een contact met de festivalbezoekers, maar ook door al voor de evenementen te beginnen met actievoeren. "In het geval van Pinkpop krijgt iedereen die daar vorig jaar is geworven een e-mail met de boodschap dat we er ook aankomende editie weer zijn. We sturen dan bijvoorbeeld een bon voor een gratis tweede kopje koffie of een chocoladereep bij de Oxfam-stand op. Hier wordt goed op gereageerd. Na de festivals versturen we dankmails en nieuwsbrieven. Gemiddeld werft Oxfam ongeveer vierhonderd donateurs en zo’n tienduizend nieuwe supporters op twee festivals. Wij hebben gemerkt dat de uitschrijvingen op een heel laag niveau zitten. Wel loopt het aantal donateurs terug, gelijk aan de maatschappelijke trend."
'Dit jaar slaan Greenpeace en OxfamNovib op Lowlands de handen ineen voor een actie gericht op de klimaattop in Parijs eind dit jaar. Wat ze precies gaan doen, kunnen zij echter nog niet bekend maken.' Beiden onderstrepen dat zij elkaar absoluut niet als concurrent zien. "We leggen wel vaker samenwerkingsverbanden, maar niet zo groot als we nu gaan doen", zegt Van Veldhuizen. "Dat is ook goed. Juist in deze tijd moeten we proberen elkaar te versterken. Ik ben ervan overtuigd dat dit verbond een succes kan worden."
