‘Gba oju e.‘ Ze krabbelt de woorden in het Yoruba voor me op een papiertje. Elke keer als ik die zin hoor, legt ze me uit, moet ik één ding doen: omdraaien en wegwezen. Letterlijk betekent het ‘ik ga je slaan’, maar de zinsnede is straattaal geworden voor oplichterij. Ik ben bij mijn Nigeriaanse schoonzus in de buurt van Rotterdam. Haar Yoruba mama heeft me laten komen. Ze wil me spreken in mijn laatste weekend in Nederland voordat ik naar Lagos afreis. ‘Bij gratie Gods’ zal het goed met me gaan, daar is ze van overtuigd. Ik heb er immers familie. Maar, citeert ze de tekst die op vele muren van huizen in Nigeria staat gekalkt en die waarschuwt voor frauduleuze praktijken strafbaar onder artikel 419 van de Nigeriaanse strafwet: ‘Beware of 419’.
Mijn laatste nachten in eigen land. Mijn afscheid heb ik al lang genomen. Alleen mijn lijf is nog hier: ik adem, droom en denk Lagos. Ben beter op de hoogte van het Nigeriaanse nieuws dan van het Nederlandse en als ik met mensen praat, gaat het over Lagos. Zondagavond gaf ik een interview bij Radio 1 programma Met het oog op morgen over Nigeria en waarom ik erheen verhuis. Na middernacht bracht de taxi me terug over een doodstille A2 door het overgeorganiseerde Nederlandse landschap, maar voor mijn geestesoog reden we over de Third Mainland Bridge (de brug die het Lagos vasteland verbindt met de eilanden en momenteel groot onderhoud ondergaat) door nachtelijk Lagos, als de wegen zo leeg zijn dat je je niet kunt voorstellen dat ze de volgende ochtend weer lawaaierig, overvol en verstopt zullen zijn.
Vorige maand had ik het huurcontract van mijn Utrechtse appartement al opgezegd, dus de afgelopen twee weken logeerde ik mij mijn moeder ter voorbereiding van mijn vertrek. Weer in mijn ouderlijk huis wonen dat ik verliet toen ik zeventien was, is een interessante ervaring. Als ik met een kop thee bij de vijver zit in mama’s tuin, landen er citroenvlinders op mijn schoot en fladderen er roodborstjes boven mijn hoofd. Fietsend door het verlaten dorp – de schoolvakantie is begonnen en iedereen lijkt te zijn afgereisd – vind ik konijntjes en eekhoorntjes op mijn weg. Ik voel me godvergeten Sneeuwwitje.
De sportschool waar ik heenga hier geeft me een fascinerende inkijk in hoe mijn leven had kunnen zijn als ik het dorp niet ontsnapt was. Als ik met een lokale jongen was getrouwd en hier was gebleven. Het was een goed leven geweest, dat weet ik zeker. De vrouwen van mijn leeftijd die sporten bij Ladies Gym zien er onnadrukkelijk welvarend uit, zoals alleen uitstekend voedsel en gebrek aan zorgen je eruit kunnen laten zien. Ze realiseren zich vast niet met wat voor luxe hun bestaan omgeven is. Hoe heerlijk het is om op het lichtknopje te drukken zonder na te hoeven denken of er stroom is, om water te drinken uit de kraan en te weten dat als je ziek wordt, er voor je gezorgd zal worden. Dat ik me hier wel van bewust ben, komt natuurlijk doordat ik op plaatsen heb geleefd waar deze basale mensenrechten geen vanzelfsprekendheid zijn.
Mensen vragen me waarom ik dit alles opgeef om te gaan wonen in Nigeria. Het is moeilijk uit te leggen, zelfs aan mezelf. Mijn Yoruba mama begrijpt het wel. Ze woont in Londen maar benijdt me: als ze 50 jaar jonger was geweest en gezond, dan zou zij ook terug naar Nigeria zijn gegaan. Het enige dat ik zeggen kan is dat het leven geen sprookje is en ik blijkbaar niet in de wieg ben gelegd voor Sneeuwwitje. Na twee weken in mijn geboortedorp, genietend van het ligbad en totaal verwend door mijn moeder met asperges voor het avondeten en aardbeien toe, ben ik rusteloos en verlang ik naar de afreis. Het is tijd te verhuizen. Mijn volgende blog schrijf ik vanuit Lagos. Eindelijk.
Volg Femke op Twitter: @femkevanzeijl
