Achtergrond

Gewone burgers zijn ook experts

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee

Waar ligt de kennis over ontwikkeling? Menig blunder kwam voort uit het feit dat men sterk op experts van buiten rustte, zonder zich goed van de lokale context bewust te zijn. Morten Fibieger Byskov legt uit waarom we 'gewone' burgers ook als experts moeten behandelen.

Bij de duurzame ontwikkelingsdoelen (Sustainable Development Goals – SDGs), die vorig jaar zijn vastgesteld en die in 2030 gehaald moeten worden, is geprobeerd om zoveel mogelijk organisaties te betrekken. De voorlopers van de SDGs zijn de millenniumdoelen, die in 2000 zijn vastgesteld. In tegenstelling tot de SDGs waren deze doelen vooral bekokstoofd door een klein groepje experts van de Verenigde Naties ergens in een kantoor in New York, ver van de mensen voor wie de doelstellingen waren bedoeld.

Een klein groepje experts bekokstoofde de milleniumdoelen

Niet alle experts zitten in zo’n ivoren toren. Veel experts op het gebied van ontwikkelingssamenwerking werken in het veld. Toch is de afstand tussen deze experts en de lokale bevolking vaak groot. De expert wordt vaak gezien als iemand die onafhankelijk van de lokale context haar kennis kan inzetten om veranderingen in gang te zetten. Met andere woorden, er is een verschil in status tussen de expert en de mensen wiens levens door haar advies veranderen. Deze afstand tussen de experts en belanghebbenden is zorgwekkend, omdat het ontwikkelingsinspanningen loskoppelt van de lokale realiteit.

Een voorbeeld is een ontwikkelingsproject om de boeren in Lesotho meer zelfvoorzienend te maken. Dat project leunde sterk op een rapport van de Wereldbank waarin de economie van Lesotho beschreven werd als grotendeels afhankelijk van zelfvoorzienende en kleinschalige landbouw. Het probleem van dit rapport was dat de economie van Lesotho in werkelijkheid sterk verbonden is met die van buurland Zuid-Afrika, waar een groot deel van de bevolking van Lesotho in de mijnbouw werkte. Door ten onrechte aan te nemen dat Lesotho een zelfvoorzienende economie was miste het project dan ook een aantal van zijn doelen.

Mensen zijn experts in hun eigen ontwikkeling

Dit foutieve beeld van de lokale economie had voorkomen kunnen worden als de lokale bevolking was betrokken. Er is de afgelopen jaren dan ook steeds meer aandacht voor het feit dat belanghebbenden vaak relevante kennis en inzichten voor ontwikkeling hebben. Oftewel: mensen zijn experts in hun eigen ontwikkeling. Er zijn minstens twee redenen voor deze stelling te noemen.

Ten eerste weten deze mensen iets over de lokale realiteit, zoals de manier waarop dingen gedaan worden, terwijl traditionele experts dat vaak na lange tijd pas leren. Zo had de lokale bevolking in Lesotho al meteen de aanname dat er geen markteconomie was kunnen ontkrachten.

De tweede reden dat lokale bevolkingen als experts gezien moeten worden, is precies dat ze rechtstreeks belang hebben in hun eigen ontwikkeling. Het gaat over hen, dus moeten ze ook invloed op de besluitvorming hebben. Door die invloed moeten projecten verantwoordelijkheid afleggen aan de belanghebbenden, en worden zo gevoeliger voor de lokale realiteit. Immers, zonder inbreng en goedkeuring van hen kan een project dan niet zonder meer plaatsvinden.

Er zijn al voorbeelden van projecten waar gebruik is gemaakt van lokale kennis

Door mensen als experts in hun eigen ontwikkeling te zien worden ontwikkelingsinspanningen representatiever, gevoeliger, verantwoordelijker, en meer inspelend op veranderingen dan traditioneel het geval was. Er zijn al verschillende voorbeelden van succesvolle projecten waar wel gebruik is gemaakt van lokale kennis. Zo is in verschillende landbouwprojecten niet alleen de voedselveiligheid verhoogd, maar zijn zelfs de oogsten gestegen door lokale kennis beter in te zetten. Dit soort succesverhalen tonen aan dat het verder betrekken van lokale belanghebbenden en hun expertise simpelweg een kwestie van gezond verstand is.

Morten Fibieger Byskov (Denemarken) is een post-doctorale onderzoeker in de filosofie groep op de afdeling Communicatie, Filosofie, en Technologie aan Wageningen UR. Onlangs promoveerde hij aan Universiteit Utrecht op het gebied van toegepaste ethiek. In zijn proefschrift verschaft hij een ethische verdediging voor het verder betrekken van lokale belanghebbenden in ontwikkeling. Sinds 2012 is hij ook actief in de Human Development and Capability Association. Dit artikel is vertaald uit het Engels door Timo Maas.

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons