Als je ’s ochtends opstaat, ben je dan bang om die dag door de bliksem geraakt te worden? Als je onder de douche stapt, ben je dan bang dat een val je fataal wordt? Wij verwachten net zo min dat we door de bliksem geraakt worden, als een mensenhandelaar in Zuid-Azië verwacht dat hij zal worden vervolgd voor slavernij. En onze houding over uitglijden onder de douche is vergelijkbaar met die van een verkrachter in Zuid-Amerika, die niet verwacht dat hij in de gevangenis zal belanden.
Caroly Houmes is jurist en directeur van International Justice Mission Nederland (IJM NL). IJM is een wereldwijde organisatie die armen beschermt tegen geweld.
Niet beschermd door de wet
In veel ontwikkelingslanden leven de armste mensen dagelijks in angst voor de plaag van geweld waar ze ieder moment slachtoffer van kunnen worden. Vier miljard mensen ter wereld worden volgens de Verenigde Naties niet beschermd door de wet. Doordat ze bijvoorbeeld geen juridische hulp kunnen betalen worden ze aan hun lot overgelaten, en kunnen daders ongestoord hun gang gaan. Deze daders weten dat de wetten uit hun land de armsten niet beschermen en zijn daardoor niet bang dat ze berecht zullen worden voor hun misdaden.
Rechtssysteem
In Nederland worden meisjes niet op grote schaal verkracht en er zijn geen grote groepen mensen die worden uitgebuit. Dat komt niet omdat wij beter zijn dan mensen in ontwikkelingslanden, maar omdat wij een goed functionerend rechtssysteem hebben. Weinig mensen stappen regelmatig naar de politie of de rechter, maar het feit dat je er terecht kan als dat nodig is maakt volgens mij het grote verschil. Het weerhoudt mogelijke daders ervan hun misdaden te begaan.
Misdaden
De straffeloosheid die in veel ontwikkelingslanden heerst, betekent dat er meer misdaden begaan worden. De meeste slaven vind je in India en Pakistan en in landen als Guatemala en Bolivia vindt op grote schaal seksueel misbruik plaats. Ook mensenhandel, illegale landonteigening en politiegeweld bedreigen de armsten. Je moet het probleem bij de wortel aanpakken om zulke misdaden tegen te gaan. Om verkrachtingen te voorkomen kun je bijvoorbeeld zorgen dat straten goed verlicht zijn, dat vrouwen zichzelf kunnen verdedigen en dat de cultuur verandert. Maar ik geloof dat het ook essentieel is dat daders opgepakt en vervolgd worden.
De falende rechtssystemen in ontwikkelingslanden zorgen niet alleen voor meer en onberechte misdaden, ze veroorzaken ook meer onrecht. Slachtoffers worden door corrupte politie of partijdige rechters nog een keer onrechtvaardig behandeld. Dat is alsof ziekenhuizen mensen nog zieker zouden maken, of kinderen dommer worden door educatie.
Essentieel voor ontwikkeling
Ik geloof dat een goed werkend rechtssysteem essentieel is voor de ontwikkeling van een land. Door ervoor te zorgen dat de politie adequaat optreedt, aanklagers hun zaken aankunnen en er goede toegang is tot een eerlijke rechter kan dat rechtssysteem versterkt worden. Mensen moeten ook makkelijk terecht kunnen in opvanghuizen en bij maatschappelijk werkers. Ik geloof dat Nederland hier bijzonder veel expertise in te bieden heeft. Als Nederlandse organisaties moeten we daar dus samen met lokale overheden aan werken.
Alle mensen zouden goed beschermd moeten zijn tegen geweld. Alleen op die manier kunnen we armoede en onrecht echt de wereld uit helpen.
Foto: Ben Sutherland
