Het moet niet gekker worden met de intolerantie in Indonesië. Het hele jaar al domineerden aanvallen op kerken en Islamitische minderheden het nieuws. Als klapper op de vuurpijl is plotseling het wensen van een gelukkig nieuw jaar aan christenen geen goed moslimgebruik meer, want moslims vieren vandaag en morgen volgens hun Islamitische kalender niet het begin van het nieuwe jaar.
Het begon al voor kerst. Toen de Indonesische Raad van Islamitische Geestelijken (MUI) een fatwa uitsprak tegen de kerstwens van moslims aan christenen. Zelfs president Susilo Bambang Yudhoyono werd geacht geen kerstbijeenkomsten van christenen meer bij te wonen. Gelukkig is de president een verstandige man, deed hij gewoon alsof zijn nieuws bloedde en bezocht hij een nationale kerstviering. Hij lapte hij de bedreiging van het radicale Front ter Verdediging van de Islam, het FPI, die zijn aanhangers regelmatig de opdracht geeft kerken aan te vallen, gewoon aan zijn laars.
Ik begrijp werkelijk het probleem niet. Indonesië stond juist jarenlang bekend als een voorbeeld waar alle religies vreedzaam met elkaar samenleefden. Aangespoord door de Pancasila, de filosofische grondwet van de stichter van Indonesië, Soekarno, hetgeen vijf zuilen betekent. De vijf verschillende religieuze pijlers waarop het land is gebouwd, die samen ‘Eenheid in Verschil’ prediken. Maar de eenheid is zoek. Extremistische moslimleiders en groeperingen weigeren Soekarno’s geestenkind nog langer te erkennen en strijden voor een islamitische staat met Sharia. Ze vinden als moslims dat ze daar recht op hebben, omdat ze de meerderheid vormen.
Christelijke leiders zijn verbaasd over de intolerante houding van moslimleiders, die juist het goede voorbeeld zouden moeten geven. Ze noemen voorzitter Din Syamsuddin van een van de grootste
Moslimorganisaties Muhammadiyah, die de voorgaande jaren zijn christelijke vrienden nog wel een kerstkaart stuurde en nu de rechtlijnige houding van de Moslim Raad volgt. Want waar staat in de Koran geschreven dat je andere gelovigen geen prettige religieuze feestdagen mag wensen? Christelijke leiders bezoeken tijdens de vastenmaand hun moslimbroeders wel en vasten soms zelfs een aantal dagen met ze mee.
De Fatwa van de Moslim Raad is een slechte start van het nieuwe jaar. Het was juist zo’n fijn geweest als alle imams vandaag in de moskees via de luidsprekers alle Indonesiërs een gelukkig nieuw jaar zouden wensen. Een mooi gebaar om met een schone lei te beginnen en te vergeten wat radicale elementen in dit land minderheden het afgelopen jaar hebben aangedaan.
Het dieptepunt afgelopen jaar was de aanval op Sjiieten op het eiland Madura voor de kust van Java, die er met hun gezinnen zijn weggejaagd en zagen aan de rookpalmen in de lucht dat hun huizen in brand werden gestoken. In plaats dat de politici in het nationale parlement de aanval veroordeelden, riepen ze Sjiieten in Indonesië op zich tot de ‘pure’ Islam te bekeren.
Met mij zijn er heel wat Indonesiërs, moslims en christenen, die deze dagen de pluralis en eerste democratisch gekozen president Abdurrahman Wahid hartstochtelijk missen. Deze voorvechter van tolerantie stierf een aantal jaren geleden. Helaas is er niemand opgestaan die voor ‘Eenheid in Verschil’ blijft prediken.
Ik stel voor dat de Indonesische media in 2013 een nieuwe Wahid gaat zoeken, want die moet ergens op een van de eilanden ongetwijfeld rondlopen. Dat er is minder aandacht uitgaat naar de interreligieuze gevechten maar dat er meer verhalen worden geschreven over vredestichters. Want ik blijf geloven dat religie in Indonesië meer cultuur is en dat het juist politieke leiders zijn die hun aanhangers oproepen minderheden aan te vallen.
Vannacht als de klok 12 uur slaat, ga ik al mijn moslimvrienden een gelukkig Nieuwjaar wensen en ik weet zeker dat ik dezelfde boodschap van ze terugkrijg. We moeten de monden snoeren van deze intolerante Indonesiërs, nu het nog kan. Gelukkig en vredig Nieuw Jaar!
