In het archeologische stadje Sirkap, op een uur rijden buiten de hoofdstad Islamabad, wijst Suneel Munir (33), een christen en bijna professor in de computerwetenschappen, naar een ingekerfd kruis op de overblijfselen van een paleismuur. “Dat is ter nagedachtenis aan de heilige Thomas die hier toen leefde.” Het moet rond het jaar 46 na de geboorte van christus zijn geweest dat de apostel hier arriveerde.
Volgens de bijbel was deze ongelovige Thomas een van de twaalf discipelen die over de hele wereld werd gestuurd om de boodschap van Jezus Christus te verspreiden. Thomas kreeg onder meer het oude India toegewezen. In de zuidelijke Indiase deelstaat Kerala zijn verschillende kruizen gevonden, opgedragen aan hem. Een archeoloog ontdekte deze inscriptie in 1937 in Sirkap. Het originele heilige Sint Thomas kruis wordt tegenwoordig bewaard in een kerk in de stad Lahore.
In de nationale geschiedenisboekjes wordt met geen woord gerept over de komst van Thomas. “Geen Islamitische geestelijke zal dat goedkeuren. Want na de verschijning van deze apostel zou het nog 700 jaar duren voordat de eerste Mohammedanen hier voet aan de grond zetten”, legt in het verderop gelegen kerkje, dominee Nasin Haroon uit.
Hebben beide religies niet evenveel recht om in alle vrede en respect voor elkaar samen te leven?
Maar als het verhaal van Thomas klopt, dan is het Christendom ouder dan de Islam. Hebben beide religies dan niet evenveel recht om in alle vrede en respect voor elkaar samen te leven in plaats van elkaar naar het leven te staan?
Kerst is niet eens een nationale feestdag zoals het Suikerfeest of het Slachtfeest wel is.
“Dat doet heel veel pijn”, zegt de dominee. “Naast het feit dat onze godsdienst ouder is dan de staat Pakistan, hebben wij aan de ontwikkeling van deze nieuwe staat een flinke bijdrage geleverd. Onze piloten, generaals en admiraals vochten voor de onafhankelijkheid van de republiek. Onze scholen en instituten, eens de besten van het land, hebben de gehele Pakistaanse elite opgeleid. Maar zie wat er nu met ons is gebeurd.” Hij wijst naar de hoge muren waarop lagen prikkeldraad liggen. “We worden opgejaagd, vervolgd met draconische wetten als de blasfemiewet, en in de gevangenis gegooid. Niet alleen kerken maar even zo zeer onze gemeenschap wordt zelfs in parken aangevallen zoals afgelopen Pasen in Lahore. We zijn steeds vaker het doelwit van extremisten.”
Ik moet deze dagen veel denken aan Asia Bibi, een moeder en grootmoeder, die voor de zevende keer haar kerst in een isoleercel doorbrengt. Deze ongeletterde vrouw zou in 2009 tijdens het werken op het land de profeet Mohammad hebben beschimpt. Er brak een ruzie uit tussen haar en twee moslimvrouwen omdat ze verhit door de zon op het veld water uit hun kopje dronk. Dat doe je als christen niet. Haar dochter ontkent het verhaal. Radicale moslims verzonnen deze leugens om de enige twee families, waaronder die van Asia Bibi, uit hun dorp te verjagen.
“De discriminatie van christenen bereikte een hoogtepunt in de jaren zeventig toen de extremistische generaal Zia Ul Haq de macht van de democratisch gekozen Zulfikar Ali Bhutto overnam en hem liet ophangen”, vertelt Nayab Emmanuel (33), een chemisch ingenieur die als manager voor een Britse koekjesfabriek in Pakistan werkt. “De extremistische dictator maakte van Pakistan een radicale Islamitische republiek. Kerstfeest was vanaf dat moment geen nationale feestdag meer. Evenmin mochten de christenen nog een eigen krant of televisiestation hebben. Onze scholen en ziekenhuizen werden genationaliseerd. Moslims namen de banen van de christenen over. Wij zakten steeds verder af op de sociale ladder als onopgeleide, tweederangsburgers”, klinkt het verbitterd.
Thomas hielp de armen. Of ze nu hindoes, christenen of ongelovigen waren. Iedereen was voor hem gelijk.
Als christelijke minderheid die nauwelijks toegang krijgt tot hoge scholen en universiteiten is Emmanuel met zijn vrienden bijzonder goed opgeleid. De meeste studiebeurzen komen uit een fonds van de kerk. Met onderwijs hoopt het kerkbestuur christenen uit de armoedespiraal te halen.
Niet alleen jongeren maar ook senioren komen voor een studie in aanmerking. Predikant Haroon introduceert de 73-jarige George Gill. Vorig jaar verbleef hij enkele maanden aan het Evangelische Instituut in Abbottabad, de plek waar Osama Bin Laden zich verstopte. Hij bestudeerde er het leven van de ongelovige Thomas en schreef een boek. Hij zou heel graag willen dat moslims het ook lezen. “Thomas kwam niet alleen om zieltjes te winnen. Hij hielp de armen, of ze nu hindoes, christenen of ongelovigen waren. Iedereen was voor hem gelijk. Geen enkel geloof heeft meer rechten vanwege zijn geschiedenis. Maar wij Pakistanen, moslims en christenen, delen wel dezelfde cultuur. Wij houden evenveel van ons land.” Met zijn boek hoopt de bejaarde Gill, in de voetsporen van Thomas te treden door de boodschap van vrede in Pakistan te verspreiden. “Ik geloof in tolerantie en respect, zoals die in de Bijbel en in de Koran staan beschreven.”
