Achtergrond

‘Fossiele industrie is nu ten dode opgeschreven’

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee

Na een nacht van intense onderhandelingen zijn een aantal belangrijke zaken behouden ten opzichte van het laatste ontwerp. Zo pleit het akkoord nog steeds voor een doelstelling van 1,5 graden, bovenop de bindende 2 graden die zes jaar geleden werd overeengekomen. Ook blijft er sprake van een vijfjaarlijkse evaluatie van hoe de landen het doen, de eerste in 2023.

Ontwikkelingslanden halen het "loss and damage"-principe binnen, waardoor ze financieel vergoed kunnen worden voor de impact van de klimaatverandering. In ruil hebben ze onder druk van met name de VS wel juridische aansprakelijkheid en compensatie expliciet moeten laten varen.
Maar de tekst bevat geen duidelijke tijdslijn meer over wanneer en hoe fossiele brandstoffen uitgefaseerd moeten worden in de tweede helft van de eeuw.

Iedereen is het erover eens dat het om een absoluut historische stap gaat, omdat voor het eerst alle landen van de partij zijn.
Vertegenwoordigers van het bedrijfsleven en de financiële wereld spreken van een 'bijzonder krachtig signaal'. "Dit akkoord bevat bijna alle zaken die het bedrijfsleven vroeg, zoals ambitie maar ook zekerheid en betrouwbaarheid op lange termijn", zegt  Edward Cameron van Business for Social Responsibility (BSR). "Het is een krachtig signaal dat het tijdperk van fossiele brandstoffen op zijn einde loopt, en een nieuw tijdperk van duurzaamheid begint."

Het is een krachtig signaal dat het tijdperk van fossiele brandstoffen op zijn einde loopt

 

Het OneWorld akkoord-testpanel (Kitty van der Heijden, Marianne Thieme, Ralien Bekkers, Helen Oyib0) toont zich overwegend verheugd over de uitkomsten van de klimaattop. Alledrie volgden ze de onderhandelingen van nabij.

Marianne Thieme, fractievoorzitter van de Partij voor de Dieren en leider van de Tweede Kamerdelegatie bij de top: "Het is uiteraard een historische doorbraak dat de hele wereld nu een klimaatakkoord bereikt heeft, en de ernst van de situatie erkent. Maar het akkoord krijgt pas echt betekenis als er overgegaan wordt tot wereldwijde actie. En daar zit de zwakte in dit akkoord: met wat er ligt nu, zal gevaarlijke klimaatverandering niet gestopt worden. Ook blijft de positie van ontwikkelingslanden, en met name die van de landen die dreigen te verdwijnen door de stijgende zeespiegel, zwak. We moeten regeringen onder druk blijven zetten om meer te doen en mensen informeren over wat ze zelf heel praktisch kunnen doen om de aarde te redden. Dat begint bij het besef dat het klimaatprobleem en de oplossing op je bord ligt."

Kitty van der Heijden, directeur Europa van het World Resources Institute dat onder andere John Kerry bij zijn speech souffleerde: "Het is een goede tekst. Alle belangrijke elementen zitten er nog in. Zoals dat de temperatuurstijging ruim onder de twee graden moet blijven. En dat er een 'ratchet mechanism' moet komen vanaf 2018 elke vijf jaar, om de ambities aan te scherpen. Er is ook een lange termijn doel van klimaatneutraliteit overeind gebleven, mooi!"

Helen Oyibo, reporter voor het Nigeriaanse Silverbird TV: "Het is geen perfecte deal voor ontwikkelingslanden, met name het geld voor adaptatie aan klimaatverandering is nog niet vastgelegd. Er had meer aandacht gegeven mogen worden aan armoede, conflict en gedwongen migatie als gevolg van klimaatverandering, zoals onze milieuminister Amina Mohamed signaleerde. Maar loss and damage is voor het eerst apart erkend, en niet op een hoop gegooid met adaptatie. En het belangrijkste is dat het nieuwe akkoord een kader biedt voor de overgang van het fossiele tijdperk naar dat van de hernieuwbare energie. Investeerders, bedrijfsleven en fossiele economieën zoals de onze moeten op zoek gaan naar nieuwe hernieuwbare opties."

Ralien Bekkers, Yale-studente en 'internationale jongere' zit nog een beetje met een dubbel gevoel. "Ik zie een combinatie van grote ambitie en aspiratie, maar helaas weinig actie en commitment. Het lange termijndoel is vrij zwak en klimaatneutraliteit wordt vreemd omschreven in art.4.1. De beprijzing van COwordt wel genoemd in het besluit, maar helaas niet in het juridische akkoord. Ik ben blij dat het belang van educatie, 'climate justice' en ons punt, rechtvaardigheid tussen generaties, wordt onderstreept. Dat maakt me trots. Ik denk dat het momentum nu ongekend is en het signaal richting een CO2- arme overduidelijk is. Niemand kan hier meer omheen na Parijs."

Mensen moeten weten wat ze zelf kunnen doen. Dat begint bij het besef dat het klimaatprobleem en de oplossing op je bord ligt

Ook milieuorganisaties zijn overwegend positief. "Het tandwiel van klimaatactie draait traag, maar hier heeft het een omwenteling gemaakt", zegt Greenpeace-directeur Kumi Naidoo. "Natuurlijk zijn allerlei zaken in de teksten verwaterd en vervuild tijdens de onderhandelingen. Maar met het resultaat dat we hier bereikt hebben, kunnen we de strijd winnen."

Naidoo geeft toe dat het akkoord op zich niet voldoende is om de klimaatverandering onder de twee graden te houden, zoals wetenschappers op vrijdag al waarschuwden. "Deze deal op zich zal ons niet uit de put halen waarin we zitten. Maar we hebben Parijs altijd als een halte beschouwd op een lange weg. Ik geloof oprecht dat we nu een serieuze kans hebben om te slagen."

Ook voor het Wereldnatuurfonds is de opname van 1,5 graden als doelstelling symbolisch erg belangrijk. "Die halve graad is niet zomaar een cijfer; het gaat om essentiële zaken", zegt Samantha Smith van het WWF. "Die halve graad maakt het verschil voor het poolijs, de tropische wouden, koraalriffen en vooral voor de bevolking op eilanden en in kustgebieden."

We hebben Parijs altijd als een halte beschouwd op een lange weg

 

Ook Smith benadrukt dat met dit akkoord het werk nog maar begint. "Dit akkoord toont dat regeringen het eindelijk begrepen hebben, dat ze de klimaatverandering ernstig nemen", zegt ze. "Het schept het noodzakelijk kader, nu is het aan ons allemaal om inspanningen te doen."

Wendel Trio, directeur van het Climate Action Network Europe, stelt dat de EU door het akkoord haar ambities moet verhogen. "Ze zal de klimaatdoelen voor 2030 bij moeten stellen tijdens de Europese Raad in maart 2016. 40 Procent reductie is niet genoeg. Ook de doelen voor het aandeel hernieuwbare energie moeten scherper en subsidies voor fossiele energie moeten worden beëindigd."

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons