Achtergrond

Extreem sporten tussen extreme armoede

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee

Ze moeten levensmoe zijn, dacht ik toen ik voor het eerst hoorde over de Nederlandse christenen die een marathon gingen lopen in de buurt van Lira, in het intens warme noorden van Uganda. Het was 2012 en als correspondent bezocht ik het levendige stadje wel eens. Lira was voormalig Kony-gebied, een plek waar tot een paar jaar geleden de kindsoldaten van het Verzetsleger van de Heer geregeld slachtingen uitvoerden.   

Christenvervolging
De deelnemers haalden geld op voor Compassion, een enorme christelijke hulporganisatie met wortels in Amerika. Ook Open Doors stond op de lijst van begunstigde partijen. Het is een organisatie die zich inzet tegen ‘christenvervolging’ en ieder jaar een lijst uitgeeft met landen waar dat veel gebeurt. Ik sloeg het jaarverslag erop na en las tot mijn verbazing dat er ‘een toename van christenvervolging in Uganda is.’

Meedoen aan de Muskathlon is niet alleen een marathon lopen

Hoe kan dat nu, dacht ik. Uganda kent 90 procent (fanatieke) christenen en juist die groep was bezig de doodstraf voor homoseksuelen in te voeren, met de bijbel in de hand. Dus wie vervolgt nu wie? Ik liet het evenement met de voor mij wat cryptische naam ‘Muskathlon’ aan me voorbij gaan.  

Sportournooien organiseren en pepermunt verkopen
Utrecht, begin maart. Gepassioneerd vertelt Jorgen Elkerbout (christen, getrouwd, vader en begin 30) in een café over zijn missie om tienduizend euro op  te halen. “Meedoen aan de Muskathlon is niet alleen een marathon lopen. Het is een heel traject waar je bijna een jaar mee bezig bent. Je moet enorm veel trainen, maar dus ook geld ophalen. Tienduizend is het minimum.” Elkerbout heeft de afgelopen maanden sporttoernooien georganiseerd en pepermunt verkocht, allemaal om het bedrag binnen te halen. “En het is gelukt,” zegt hij trots.

Je ziet de armoede, ruikt het als het ware

Maar het gaat Elkerbout niet om het geld. “Echt ter plaatse zijn in een arm land is bijzonder, je ziet waar het om gaat. Ik steun via Compassion al jarenlang een kindje in Uganda. Dat maakt het extra speciaal.”
Hartje biblebelt 
Via Jorgen kom ik in contact met de organisatoren van de Muskathlon. Ik ben welkom voor een gesprek in ‘de Schuilplaats,’ een kerk cq congrescentrum in de bossen bij Ede, hartje biblebelt. Vandaag doet het echter dienst als trainingscentrum. Niet direct een plaats waar je verwacht een organisatie aan te treffen die denkt in miljoenen.  

Marathontrainer Klaas Oudman en Jan Stoorvogel, een jonge pastoor en verantwoordelijk voor de internationale uitbreiding van de Muskathlon, ontvangen me hartelijk. “Toen ik mee deed aan de eerste Muskathlon werd mijn leven op z'n kop gezet,” herinnert Oudman zich. “Je ziet de armoede, ruikt het als het ware. Voor mij was dat een keiharde confrontatie. Eigenlijk wordt zo’n marathon dan maar bijzaak.” De deelnemers zijn in totaal tien dagen in Uganda, met op de voorlaatste dag de marathon. Of zoals Stoorvogel het uitdrukt: “We werken eerst aan de geestelijke indruk en pas op het eind komt de lichamelijk indruk.”

Karakterweekenden 
Maar ze kunnen toch ook gewoon in Amsterdam een marathon gaan lopen voor het goede doel? “Nee, het gaat erom dat de deelnemer zelf ook een verandering ondergaat. Ze komen als een heel ander mens weer terug.” De reis- en verblijfskosten betaalt de deelnemer overigens zelf en mag niet van de verplichte tienduizend euro sponsorgeld afgetrokken worden.

Het gaat om broederschap, of zusterschap, in ieder geval om het onder elkaar zijn met echte vrienden en samen een beproeving doorstaan

Met dat anders terug komen heeft de organisatie ervaring. Muskathlon is een vervoeging van marathon en de 4e Musketier, een christelijke organisatie die onder andere ‘karakterweekenden’ organiseert in de Ardennen of in Schotland. Alleen voor mannen. “Het gaat om broederschap, of zusterschap, in ieder geval om het onder elkaar zijn met echte vrienden en samen een beproeving doorstaan,” legt Elkerbout uit. “Samen in het café zitten en maar wat zwetsen is niks voor mij, maar tijdens zo een weekend afzien tijdens bergwandelingen kom je echt tot goede gesprekken met elkaar.”   
Niet zelf voor ngo spelen
De Muskathlon moet in dezelfde traditie gezien worden. Sinds twee jaar mogen vrouwen mee. Zij hebben hun eigen programma en er wordt apart geslapen. Totale focus op het gestelde doel. Die formule werkt. Deden er in Lira nog enige tientallen Nederlanders mee,  dit keer zijn er 108 mensen vanuit Nederland ingevlogen. Dit jaar zijn er tevens Muskathlons in Kenia, Tanzania, Israël (en de Palestijnse gebieden) en Griekenland, waardoor het totaal aantal deelnemers op 290 uit komt. Wat begon als een kleine organisatie is inmiddels een miljoenenspel geworden. “Tussen de drie en drie en een half miljoen euro ophalen moet wel lukken dit jaar,” vertelt Stoorvogel. “Daarom werken we ook met grote organisaties, die dat geld moeiteloos kunnen besteden. We gaan niet zelf voor ngo spelen.” Voor 2016 zijn er al in negen landen Muskathlons uitgeschreven.

Er is een magazine, webshop en Hollywood-achtige videoclips

Er is een Musk4 magazine, webshop en er zijn Hollywood-achtige videoclips. Ik begin me wat zorgen te maken over een al te groot ‘white saviours complex’ maar volgens Stoorvogel valt dat wel mee. “Neem die keer in Lira. We liepen daar in een gebied waar nooit wat te doen was, een plek die jarenlang door Kony onleefbaar was gemaakt. De mensen vonden het schitterend dat we daar waren. Een paar duizend toeschouwers heeft de hele dag bij de start gestaan, net zolang totdat alle lopers –en fietsers – weer gefinisht waren. De reacties zijn overweldigend, en er doen ook altijd veel lokale atleten mee.” Vorig jaar was Olympisch marathonkampioen Stephen Kiprotich van de partij.

Toename christenvervolging?
En hoe zit het dan met die ‘christenvervolging,’ wil ik nog weten. “Ik ken de situatie in ieder land ook niet uit mijn hoofd,” zegt Stoorvogel. “Maar voor mij is het duidelijk dat die vervolging toe neemt. Zie bijvoorbeeld de misdaden van IS tegen christelijke groepen zoals Yezidi’s. Naast Open Doors en Compassion steunen we ook nog het kleinere A21, dat zich inzet tegen seksslavernij en vrouwenhandel. Dat komt nog veel vaker voor dan de mensen denken. Ook aan de randen van de EU.”

[[{“fid”:”36630″,”view_mode”:”default”,”fields”:{“format”:”default”,”field_file_image_alt_text[und][0][value]”:”Neem een abonnement op OneWorld”,”field_file_image_title_text[und][0][value]”:”Neem een abonnement op OneWorld”},”type”:”media”,”attributes”:{“style”:”height:72px; width:581px”,”class”:”file-default media-element”},”link_text”:null}]]

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons