Terwijl het afgelopen weekend de Suriprofs aangevuld met Suriname’s nationaal voetbalelftal als laatsten eindigden in de jaarlijkse Parbo Biercup, en het afwachten is wat er met het Fort Zeelandia Complex gaat gebeuren, woedt de amnestie-tsunami nog altijd voort.
Wat betreft het Fort Zeelandia Complex. Volgens informatie die cultuurdirecteur Stanley Sidoel ter ore is gekomen, zijn ‘de plannen van een individuele adviseur per abuis uitgelekt’, en zegt hij aan de hand van deze verkregen informatie dat het ‘zo’n storm nog niet zal lopen’. Inmiddels heeft de cultuurdirecteur zijn adviezen wat met het historisch complex moet gebeuren, aan zijn meerderen doorgegeven. Wat die precies zijn, wilde Sidoel niet prijsgeven. Maar wel dat hij zo zijn ‘eigen visie’ heeft ‘wat met het complex moet gebeuren’.
Van doemscenario tot dream come true
Laten we het beste hopen voor de toekomst het Fort Zeelandia Complex. Laten we hopen dat het kabinet van de president serieus geschrokken is van de sibi busi* aan kritieken van direct betrokkenen, en anderen in de gemeenschap binnen en buiten Suriname. Laten we hopen dat het werkelijk gaat om wilde plannen van een enkeling, al vind ik dit zelf moeilijk te geloven.
Wat mij betreft wordt het door Paul Middellijn, cultuuradviseur van president Bouterse geschetst doemscenario voor de toekomst van het complex, haar gebruikers en de rest van Suriname gestuit en omgetoverd tot een ‘dream come true’ realiteit waar de kunsten, het historisch erfgoed, het museumwezen, de kunst- en geschiedeniseducatie en de culturele sector in Suriname een enorme boost krijgen.
Te beginnen met een riante financiële injectie om tot nu toe voor bijna onmogelijk gehouden dromen als
- een nationaal museum voor moderne beeldende kunst;
- een goed en publiekelijk toegankelijke cultuur-historisch erfgoed database;
- versterking van Stichting Gebouwd Erfgoed Suriname op financieel terrein en ook wat betreft haar taakstelling en mandaat;
- een goed en publiekelijk toegankelijke bibliotheek en archief waarin van alles terug te vinden is over de migratiegeschiedenis van de Surinaamse bevolkingsgroepen, en hun culturele nalatenschap toen en nu;
- een volwaardige beeldende kunst opleiding met voldoende gekwalificeerd en goedbetaald personeel dat de modernste middelen ter beschikking heeft om de studenten op te leiden, en
- een Surinaams museum dat een volwaardig Surinaams museum wordt, gehuisvest in een geschikt pand met de juiste middelen en personeel tot haar beschikking, waar vaste en tijdelijke exposities te zien zijn en evenementen gehouden die gaan over zowel de voorbije als de contemporaine geschiedenis van ons land
…nu toch eens eindelijk te realiseren.
Droom ooit werkelijkheid?
Vooralsnog is dit allemaal een grote droom. Op dit moment krijgt het Surinaams Museum op jaarbasis SRD 50.000,- aan overheidssubsidie, dat is nog geen 12.000 euro. Voor kunst- en cultuureducatie wordt op jaarbasis SRD 70.000,- uitgetrokken. Andere posten, zoals de bevordering van cultuurstudies, krijgen officieel totaal geen overheidssubsidie. Schandalig gewoon.
Toch heb ik hoop dat met de juiste pressie en de juiste toon van praten en overtuigen, het nu nog bijzonder grimmig vooruitzicht voor het Fort Zeelandia Complex – ontelbale malen grimmiger dan de huidige situatie- kan worden omgetoverd in een juist betere toekomst dan we met zijn allen ooit voor mogelijk hadden gehouden. Als deze regering zegt dat het menens is met het een impuls geven aan kunst, cultuur en geschiedenis, moet ze de daad bij het woord voegen en zou ze zich in besluitvorming moeten laten leiden door deskundigen met verstand van zaken.
[[{“type”:”media”,”view_mode”:”media_large”,”fid”:”15393″,”attributes”:{“height”:600,”width”:450,”class”:”media-image media-element file-media-large”}}]]
Waarom ik deze hoop heb? Gezien de reactie van in de eerste plaats de bedenker van het plan, Paul Middellijn. Middellijn verklaarde dat het maar om een idee zou gaan en waarom in hemelsnaam Eugene van der San, een andere adviseur van de president, het plan heeft uitgelekt. In plaats van solidair te zijn met elkaar om dit issue, wordt openlijk op de ander afgegeven.
Hoop vanwege mediastilte
Ook gezien de nagenoeg media-stilte vanuit zowel het kabinet van de president, de president zelf als de regering en dan met name de minister van Onderwijs. Een enkeling, zoals NDP-parlementarier Rashied Doekhie heeft zich welgeteld in 1 dagblad breedvoerig uitgesproken over de plannen. Het lijkt erop dat zij – de regering en haar vertegenwoordigers – zich aan het beraden zijn hoe zij zich van dit onzinnig, waanzinnig plan moeten ontdoen of hoe ze op zijn minst het plan het best kunnen verdedigen. Deze houding staat in schril contrast met de luide keel die zij opzetten in de weken voorafgaand aan de aanname van de omstreden amnestiewet.
Helpt u mij hopen dat ik gelijk heb. Zo niet, dan is Suriname een stap verder een totalitaire staat te worden, waar de regering haar controle over alles en over iedereen wil uitoefenen. Zoals ik betoogde is het cruciaal voor een democratie dat juist de kunst- cultuur en museale sector samen met de geschiedenis- en cultuurdocumentatie en -educatie onafhankelijk, maar vooral vooral objectief blijft.
Amnestietsunami
De storm die inmiddels is uitgegroeid tot een tsunami, is vooralsnog de perikelen rondom de amnestiewet. Het is nu definitief dat de EU/ ACP vergadering in Paramaribo doorgaat. Zoals ik in mijn vorige column betoogde, maar goed ook. De belangen van alle spelers zijn te groot om de vergadering te laten afketsen omwille van een in wereldperspectief relatief onbelangrijke amnestiewet. Want laten we wel wezen, de terugdringing van de amnestiewet is van wezenlijk belang voor de toekomst van de democratische rechtsstaat in Suriname, maar wanneer je het tegen de meetlat legt van problemen en langslepende issues op deze aardbol legt, valt het in het niet.
Het nieuws dat de vergadering wel in Paramaribo gehouden wordt, kwam een dag voor het voor de Surinaamse regering ontzettend zuur bericht, namelijk dat de Europese Unie aangeeft ‘verontrust’ te zijn over de amnestie en er Suriname erop aandringt de wet terug te draaien. Buitenlandse Zakenminister Winston Lackin reageerde woedend. ‘Pisnijdig’ kopte een lokale krant zelfs, als typering van de reactie van de bewindsman.
Lackin’s argument en die van een deel van het Surinaams volk: ‘Waar bemoeit de Europese Unie onder leiding van Nederland zich mee?’, getuigt van weinig besef hoe het eraan toe kan gaan in de diplomatieke wereld als leiders van een bepaald land over de scheef gaan en zich niet houden aan internationaal vastgelegde richtlijnen en codes op het gebied van wetgeving en mensenrechten. En niet enkel de kleinere, minder ontwikkelde landen uit het Zuiden, worden vermaand. Zo tikte afgelopen week nog mensenrechtenorganisatie Amnesty International Nederland op haar vingers voor haar mensenrechtenbeleid. Met name het recht van vreemdelingen in detentie, wordt ernstig geschonden.
[[{“type”:”media”,”view_mode”:”media_large”,”fid”:”15399″,”attributes”:{“height”:480,”width”:480,”class”:”media-image media-element file-media-large”}}]]
Diplomatiek, imperialisme en de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens
Als voorbeeld van hoe het ene land een ander land kan bestraffen, kun je noemen de internationale afstraffing in de vorm van boycots van de toenmalige regeringen van Zuid-Afrika vanwege hun apartheidsbeleid. Recenter zijn het diplomatiek op de vingers tikken van Israël door de Verenigde Staten onder leiding van Barack Obama vanwege het feit dat Israel zich niet wil terugtrekken uit de bezette gebieden in Palestina. Of de invasie van Irak door de Verenigde Staten dat leidde tot de val van Saddam Hoessein. Eerder, in de jaren negentig, bemoeide de Verenigde Naties zich openlijk met dat land. Deze bemoeienis werd bekend als de Golfoorlog. En zo kan ik nog een tijdje doorgaan.
Bemoeienis van buiten is vaak terecht, al heeft deze bemoeienis altijd een keerzijde: de schending van de soevereiniteit van een natie. Maar wie in de geschiedenis duikt, komt erachter dat natie-staten zich pas met de soevereiniteit van andere natie-staten bemoeien, als sprake is van ernstige mensenrechtenschendingen, vaak in de vorm van het onbestraft laten van misdaden tegen de menselijkheid. Toegegeven, vaak speelt een ‘geheime’ agenda van politiek-economische belangen mee – we leven nu eenmaal in een imperialistische en kapitalistische wereld – maar dat betekent niet dat dat deel van de bevolking dat slachtoffer is van handelingen en gedragingen van haar leiders, niet blij zou zijn met de buitenlandse bemoeienis.
Eerst gerechtelijke uitspraak
Wat dat betreft valt de buitenlandse bemoeienis inzake de amnestiekwestie in Suriname onder het dwingen van de lidstaten van de Verenigde Naties tot het naleven van de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens. Deze verklaring is in 1948 opgesteld nadat de wereld de wijdverbreide gruwelen van de Tweede Wereldoorlog had overleefd .
Suriname is een soevereine natie-staat inderdaad. Maar ze bestaat niet alleen op deze wereld.
Hoogste tijd dus om als regering een begin te maken met positieve, opbouwende, breedgedragen initiatieven samen met direct betrokkenen. Te beginnen met het Fort Zeelandia en de kwestie 8 december. Wat met het laatste moet gebeuren is duidelijk. Eerst moet er een gerechtelijke uitspraak liggen, dan pas de Waarheids- en Verzoeningscommisie met daaropvolgend eventueel gratieverlening. Zodra je als regering zaken op correcte wijze aanpakt in eerlijke samenspraak met je burgers, hoef je van buiten ook geen enkel bemoei** te verwachten.
*sibi busi = stortregen
**bemoei = Surinaams-Nederlands voor bemoeienis
foto/ Hijn Bijnen- Openingsact van de NinSee expositie Kind aan de Ketting in het Fort Nieuw Amsterdam in december 2010. Vooralsnog is nog geen sprake van inlijving van dit Fort door de regering Bouterse.
