Dat zullen de meeste mensen met me eens zijn na een bezoek aan een afrikaans land. Je kunt hoog en laag springen, je erg opwinden, boos worden of je er gewoon bij neerleggen want de bus gaat toch niet eerder omdat een of andere blanke dat graag wil. Tijdens mijn tijd in Oost en Zuidelijk Afrika ben ik erachter proberen te komen hoe dit nu in elkaar steekt.
Tijd is een rekbaar begrip
In Swahili begint de tijd om 6 uur ‘s-ochtends en als je om 8 uur moet beginnen met werken is dat ‘het tweede uur in de ochtend’ oftewel ‘sa mbili asubuhi’. Omdat (met name) Tanzanianen over het algemeen de engelse taal niet erg goed beheersen worden er nog wel eens fouten gemaakt met de vertaling van het Swahili naar Engels.
Daarnaast is tijd hier van minder belang dan in Europa en wordt er hier geredeneerd op basis van ‘events’. Het gaat er niet om dat je exact om 10 uur ergens bent als je maar op komt dagen. Bij ons is dit bijna niet mogelijk omdat iedereen een volle agenda met 8 afspraken per dag heeft die strak ingepland zijn. Hier werkt het anders want mensen hebben minder afspraken en dus meer tijd. Je merkt het vooral met de bussen en het eten. De bus vertrekt als deze vol is en dat kan dus om 7 uur ‘s-ochtens zijn maar ook om 10.30 uur. Dit heb ik al meerdere malen ervaren en uit noddzaak leer je ermee leven.
Ook met het bestellen van eten moet je geduld hebben. Als je eten bestelt van de straat waar vrouwen bezig zijn met het bereiden heb je het vrij snel maar als je naar een lokaal restaurant gaat werkt het anders. Je kunt van alles bestellen maar na de bestelling wordt er pas gewerkt aan de voorbereiding en worden de groenten en het vlees vers van de nabijliggende markt gehaald. Colatje erbij? Ok, halen we even 3 deuren verder in een andere winkel. Tel daarbij het Afrikaanse tempo op en je bent zo een uur of anderhalf verder.
Hoeveel is niet belangrijk
Wat verder opvalt is dat mensen erg slecht zijn in tellen en dingen uitrekenen. Als je met 6 personen elk 2 biertjes drinkt weet elke Nederlander hoeveel er gedronken is en wat de kosten zijn. Hier moet elke fles aangeraakt worden zodat er geen fout gemaakt kan worden bij het uitrekenen van de kosten. Daarbij hoorde ik van een collega in Moshi dat hij een presentatie had gegeven op een universiteit in Ethiopie met daarin mooie tabellen en grafieken zaken meer inzichtelijk te maken. Slechte keuze want het lezen van dit soort grafische weergaven wordt de mensen niet aangeleerd op school en in plaats van verhelderen werd het juist onduidelijker.
Ik vroeg mezelf af hoe dit nu allemaal kan? Ik kan me niet voorstellen dat de mensen hier niet slim genoeg zijn om dit te kunnen of dat het misschien genetisch bepaald is. Door een aantal gesprekken ben ik erachter gekomen dat de cultuur hier de oorzaak van is. Wij Westerlingen zijn gefixeerd op tijd en aantallen maar hier in Afrika is dat totaal niet belangrijk. Ik vroeg een man hoeveel kinderen hij heeft en het antwoord is ‘some’ of ‘a couple’. Wij kunnen ons niet voorstellen dat je zo’n antwoord geeft maar deze man legt uit dat het alleen belangrijk is dat je kinderen hebt en de exacte hoeveelheid maakt niet uit.
