Eind dit jaar moet hij er liggen: een conceptwet van de Europese Commissie die de handel in conflictmineralen aan banden moet leggen. Europarlementariër Judith Sargentini (GroenLinks) is verheugd: “Dit is een joekel van een stap.”
Conflictmineralen, wat zijn dat eigenlijk?
“Onze mobieltjes, tablets en medische apparaten bevatten schaarse mineralen zoals tin, coltan en goud. Deze mineralen worden maar op een paar plekken ter wereld gewonnen, vaak in onstabiele regio’s zoals Oost-Congo. Veel mijnen zijn in handen van rebellen, die met de opbrengsten van de delfstoffen oorlogen financieren. De lokale bevolking ziet niets terug van het geld dat door westerse multinationals wordt uitgegeven.”
Fair politician of the year
Judith Sargentini werd op 25 juni door de Foundation Max van der Stoel verkozen tot Fair Politician of the Year. Ze laat daarmee 753 parlementariërs achter zich. “Ik strijd ervoor dat Europa geen handelsverdragen sluit die de opbouw van ontwikkelingslanden in de weg staan. Deze prijs is een prachtige steun in de rug om eerlijke handel hoog op de agenda te blijven zetten.”
Wat gaat deze wet hieraan doen?
“De wet moet ervoor zorgen dat bedrijven ketenverantwoordelijkheid nemen. Bedrijven die producten importeren met mineralen uit conflictgebieden erin, moeten aantonen waar hun ruwe grondstoffen vandaan komen en wie het product heeft gemaakt.”
Maar als we weten dat het tin in mijn mobieltje uit een conflictmijn komt, dan hebben we de warlord toch de mijn nog niet uitgejaagd?
“Nee, maar de wet dwingt bedrijven wel om scherp te kijken naar waar hun grondstoffen vandaan komen. En transparantie over de keten creëert bewustwording, ook bij de consument. Als die aangeeft meer te willen betalen voor een conflictvrij product, zal een bedrijf eerder kiezen voor een mijn die niet in handen is van rebellen.”
De wet is dus een eerste stapje op weg naar conflictvrije mineralen?
“Ja, een belangrijke eerste stap. Transparantie is essentieel. Dat we daarin zulke grote stappen aan het zetten zijn, is echt een mijlpaal. Eind juni is ook een wet aangenomen die bedrijven in de olie-, gas-, mijnbouw- en bosbouwsector verplicht om openheid te geven over hun betalingen in ontwikkelingslanden. Zo kan er gecontroleerd worden of dit geld niet verdwijnt in de zakken van corrupte leiders. NGO’s en journalisten zullen aan de slag moeten met de informatie van de bedrijven, zodat uiteindelijk de bevolking in ontwikkelingslanden kan profiteren van de rijkdom van hun land.”
Kan ik als consument ook iets doen?
“Probeer eerlijke producten te kopen. De Fairphone bijvoorbeeld. En belangrijker nog: als je in de winkel bent, stel dan een vraag over de herkomst van het apparaat dat je wilt kopen. Dat draagt allemaal bij aan de bewustwording.”
