Het is druk donderdagavond in Café Kobalt in Amsterdam. Muziek, gelach. Tussen de cafébezoekers staan leden van het platform VC4Africa te praten, met een kop koffie of biertje. Het gaat over ondernemen en investeren in Afrika. ’’We zijn een online community, maar het is van groot belang dat mensen ook offline met elkaar in contact komen’’, zegt Miguel Heilbron van VC4Africa, een afkorting van Venture Capital for Africa. In veertig steden over de hele wereld vonden gelijktijdig zulke bijeenkomsten plaats voor ondernemers en potentiële durfinvesteerders.
Miguel Heilbron en Walter Thoen
Walter Thoen heeft – naast zijn werk als directeur van een inkoopbedrijf – zelf al eerder geïnvesteerd in een Afrikaanse IT-onderneming met vestigingen in Nigeria en Kenia. ’’Maar ik wil meer gaan doen. Op IT-gebied gebeurt in Afrika heel veel. Het zelf opzetten van een start-up is moeilijk, ik denk meer aan samenwerken of het nemen van een belang. Er is in Afrika zoveel veranderd. In Nigeria werkt de mobiele telefoon en de smartphone gewoon overal. Die trend zet alleen maar door.’’
Kneuterig
Kansen ziet Thoen onder meer bij het produceren van televisiereclames in Nigeria. Die zijn volgens hem vaak nogal kneuterig gemaakt. ’’Met ons IT-bedrijf helpen we al met het maken van 3D-animaties.’’ Hij is ook best geïnteresseerd om te investeren in een geschikte Afrikaanse start-up op het gebied van 3D-animaties.
In Afrika is groei, daar wil ik op inspringen
In zijn herkomstland Ethiopië heeft Emeshaw Tekola de boor- en mijnonderneming Sienite opgezet. Het bedrijf graaft gips af en slaat waterputten, maar Tekola ziet veel meer mogelijkheden. ’’Na 2,5 jaar vraag ik me af: hoe moet het verder? Het gaat heel goed, maar een nieuwe investering is wel belangrijk.’’
Tekola hoopt op de netwerkbijeenkomst contacten en nieuwe ideeën op te doen. Over de toekomst is hij optimistisch. ’’In Nederland hoor je alleen maar verhalen over krimp. In Afrika is groei, daar wil ik op inspringen.’’ Het liefst wil hij permanent terug naar Ethiopië, maar zijn gezin houdt hem voorlopig in Nederland.
Accu's opladen
’’Ondernemen is de motor van alles’’, zegt Melesse Habte, die bij de Internationale Organisatie voor Migratie (IOM) migranten helpt bij vrijwillige terugkeer naar hun herkomstland. In de praktijk betekent dat volgens Habte vaak het opzetten van een bedrijfje, zodat zij daar zelf in hun levensonderhoud kunnen voorzien. ’’Zelfs met kleine handeltjes, zoals het opladen van accu’s, kun je vaak al overleven.’’
PM Heilmann
Sociaal ondernemer en 'changemaker' Peter Michel (PM) Heilmann is voor de non-profitorganisatie Ampion op zoek naar geldschieters. Ampion organiseert sinds vorig jaar vijfdaagse bustochten (hackathons) door 16 Afrikaanse landen, waarbij start-upbedrijven, investeerders en experts tijdens de reis proberen levensvatbare initiatieven te ontwikkelen. Het geld wordt bij elkaar gesprokkeld bij sponsoren en via crowdfunding. Heilmann: ’’We zijn nu bezig om een venture capitalfonds op te zetten om de beste start-ups in Afrika te financieren. Dan hoeven die niet steeds zelf fondsen te werven. We zijn dus op zoek naar investeerders.’’
Koepel van Afrikaanse ’angels’Business angels worden ze wel genoemd: privé-investeerders die start-ups met hun durfkapitaal een vliegende start kunnen geven. Een koepelorganisatie van privé-investeerders was er in Afrika nog niet. Onlangs werd het initiatief voor het African Business Angel Network (ABAN) gelanceerd.
In Afrika bestaan al wel lokale netwerken van privé-investeerders, zoals de Cairo Angels, Lagos Angel Network, Ghana Angel Investors Network en Cameroon Angels Network. Het belang van zo’n Afrikaanse koepelorganisatie is groot, stelt Miguel Heilbron van VC4Africa, die spreekt van een doorbraak. De ’angels’ kunnen onderling informatie uitwisselen en gezamenlijk bedrijven financieren om de risico’s te spreiden.
Er liggen enorme kansen, volgens Heilmann. ’’Afrika is economisch gezien het snelst groeiende continent. Sommige landen zijn verder met mobiele betalingen dan Nederland. Landen als Nigeria en Zuid-Afrika hebben een grote concentratie start-ups, waarvan er een paar al heel groot zijn geworden.’’
Het platform VC4Africa is nuttig omdat het zich behalve op start-ups ook richt op het midden- en kleinbedrijf, zegt businessconsultant Carla de Bruin, actief in onder meer Guinee. ’’Het mkb valt nu vaak overal buiten, terwijl juist daar veel potentieel zit. Met microfinanciering kun je alleen het hoofd boven water houden, maar het is niet voldoende om te groeien.’’ Investeren in Afrika is spannend, volgens De Bruin. ’’Vooral iets voor mensen die houden van avontuur.’’
Wat is VC4Africa?Venture Capital for Africa is een online platform waarop Afrikaanse bedrijven en investeerders met elkaar in contact kunnen komen. VC4Africa begon in 2008 als een groep op LinkedIn. Nu is het naar eigen zeggen de grootste online community voor investeren in Afrikaanse bedrijven.
De startup-scene in Afrika is booming, aldus Miguel Heilbron. Uit een steekproef onder de deelnemers -momenteel staan er 1300 bedrijven op het platform- blijkt dat ondernemers op het platform al tientallen miljoenen dollars hebben opgehaald. ’’Europese investeerders zijn best geïnteresseerd, maar er was altijd weinig informatie. Via VC4Africa kun je ondernemers zoeken en toegang krijgen tot documenten over hun plannen.’’
VC4Africa mikt op investeringen tussen de 10.000 en 1 miljoen dollar. ’’Er zit een gat in de financiering, tussen microkrediet en miljoeneninvesteringen. Wij proberen ervoor te zorgen dat start-ups en mkb-bedrijven kunnen groeien’’, aldus Heilbron.Op het platform presenteert zich een groeiend aantal bedrijven, momenteel zo’n 1.300. Daaronder veel start-ups en groeiende ondernemingen op het gebied van mobiele telefonie, internet, gezondheidszorg, onderwijs en duurzame energieproductie en landbouw. Bijna eenderde heeft een sociale missie.
