Biokatoen, brandnetel en lyocell zijn biologische materialen die de negatieve milieu-impact van de textielindustrie aanzienlijk kunnen verminderen. En kleding met een fairtrade keurmerk is goed voor de katoenboeren. Dat weten we allemaal wel, toch? Maar veel minder bekend is dat duurzame mode zich niet alleen bekommert om milieu en mens, maar ook om dieren. En daar is reden genoeg voor, want de kledingsector is niet het toonbeeld van diervriendelijkheid.
Nertsen, vossen en konijnen die worden gefokt of gevangen voor hun bont, zijn namelijk niet de enige slachtoffers van de modewereld. Denk eens aan de zijderups, die doorgaans levend gekookt wordt zodat producenten van kleding – en tegenwoordig ook cosmetica, zoals shampoo – van de cocon lange draden kunnen maken. Gelukkig is er ook peace silk, waarbij de cocon pas wordt verzameld nadat de rups (of eigenlijk: de vlinder) die heeft verlaten. Die is in de gemiddelde winkelstraat mondjesmaat te vinden. Maar namaakzijde biedt dierenliefhebbers een (goedkoop!) alternatief.
Dierlijke slachtoffers vallen er ook bij het maken van onze jassen. Een groot deel van het dons in jacks is namelijk afkomstig van ganzen en eenden die levend worden geplukt, veelal in Oost-Europa of China. Bekijk op YouTube een willekeurige video over deze praktijken en het zal meteen duidelijk zijn dat dit geen fijne business is. En nog overbodig ook, want met synthetische dons blijven wij in ons kikkerlandje toch warm genoeg?
Een leren jas is in ieder geval geen diervriendelijk alternatief voor het donsjack. In Azië, waar de meeste Westerse merken het leer voor hun collecties laten maken, worden koeien en wasberen gerust levend gevild. Ook is er een omvangrijke illegale handel in honden- en kattenhuiden die terecht komen in onze mode-items. Op het argument dat leer een restproduct is van de vleesindustrie – en daarom duurzaam genoemd mag worden – is dus wel wat af te dingen. Vooral als je bedenkt dat er inmiddels op grote schaal krokodillen worden gekweekt om te voldoen aan de vraag naar leren schoenen en tassen van luxe designer labels.
En voor wie het nog niet wist: voor schapen is de kledingindustrie ook al geen veilige haven. Veehouders snijden gerust de staarten van lammetjes en gooien geschoren schapen in baden met ontsmettende chemicaliën. Australië staat daarnaast onder druk om een einde te maken aan mulesing, waarbij schapen onverdoofd van een stuk huid rond de anus worden ontdaan. Wil je er toch warmpjes bijzitten, kies dan voor gerecyclede wol (die onder andere H&M in collecties verwerkt) of organic wool. Bij biologische wolproductie krijgen dieren namelijk voldoende leefruimte en biologische voeding – en hebben ze niet te lijden onder hormonen, antibiotica of andere onnatuurlijke praktijken.
Bij andere grondstoffen voor onze kledingkast is diervriendelijkheid ook al geen vanzelfsprekendheid. Neem de parels in onze sieraden en accessoires. Oesters maken van nature een parel tegen de pijn die ontstaat als bijvoorbeeld een korrel zand de schelp binnendringt. In de parelkweek worden massaal stukjes schelp bij oesters ingebracht om de parelgroei te versnellen. En een groot deel van de oesters overleeft dit niet. Helaas bieden nepparels niet altijd uitkomst, omdat er wel gemalen visschubben in worden verwerkt. Maar een ketting van edelstenen of kralen is ook mooi, toch?
Veel uitdagender is de diervriendelijke vervanging van polyester, dat gemiddeld in de helft van onze kleding gebruikt wordt. Eén fleece kledingstuk kan meer dan 1900 vezels per wasbeurt afgeven. En dat draagt direct bij aan de vorming van de zogenoemde plastic soep. Door dit eiland van plastic afval, dat ronddrijft in de Stille Oceaan, sterven jaarlijks ongeveer 100.000 zeezoogdieren en een miljoen zeevogels. Wat wij daar als consumenten aan kunnen doen? Geen polyesters en fleeces meer kopen. En wat we al in huis hebben, zo min mogelijk wassen. Dat is nog goed voor het milieu – en voor onze portemonnee – ook.
Lynsey Dubbeld is trendanalist en tekstschrijver. Claudia Hulshof is personal stylist en journalist. Beiden zijn gespecialiseerd in duurzame mode.
Op de foto: collectie jurken van peace silk van Kiss and Tell.
