Achtergrond

“Dikker geworden? Of onvruchtbaar?”

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee

Dikker geworden? Of ben je soms onvruchtbaar? In Uganda krijg je van alles naar je hoofd geslingerd, als je niet voldoet aan het beeld van een ‘normaal persoon’. Lekker direct dus. Dat kan je als Nederlandse best hebben toch?

Dat haar stilettohakken af en toe in de modder blijven plakken terwijl ze op me af hobbelt, hindert Evelyn niet. Ik moet onwillekeurig lachen om haar ingevlochten haar. Alweer van kleur veranderd, sinds ik twee maanden geleden afscheid van haar nam. Paars met groen dit keer. Het past mooi bij haar gave, donkere huid. We huggen elkaar zoals verloren familieleden dat doen in dweperige televisieprogramma’s. Ze neemt me op van top tot teen. Kijkt dan opeens bedenkelijk. De eerste woorden die ze na twee maanden met mij uitwisselt? ‘My good Lord, you have become toooo fat!’  

“Ehm… Tja..’, mompel ik wat. Too fat? Really? Ik geloof dat ik me zowaar een beetje beledigd voel. Tot ik reflecteer op mijn culinaire eetpatroon van de afgelopen twee maanden in Nederland. Mijn moeder bleek over een onuitputtelijke motivatie te bezitten mij zo vol mogelijk te proppen met heerlijke Nederlandse gerechten als boerenkool met spek. De patatjes mayo na het uitgaan. Enzo. Het had me er vast niet dunner op gemaakt. Ik maak me daar eigenlijk zowiezo nooit echt zorgen om. Tot nu dus. Thanks, Evelyn. Is het echt zo erg?

Beat around the bush
Nederlanders staan erom bekend recht door zee en recht voor zijn raap te zijn. Wij winden geen spreekwoordelijke doekjes om onze mening, en zijn daar nog trots op ook. Veel mensen uit andere culturen vinden die directheid niet erg bewonderenswaardig, maar simpelweg ontzettend onbeleefd. Toch winnen Ugandezen het met gemak van Nederlanders als het gaat om de mate van directheid. ‘We dont like to beat around the bush’, antwoordde Joseph, een Ugandese vriend, op mijn vraag waarom ze hier zo ontzettend straight to the point zijn.

Nadat het enigszins ongemakkelijk moment met Evelyn was weggelachen, nam ze mij mee naar haar moeder. De 42-jarige Sarah woont met haar twee zonen en drie dochters in een lemen 2-kamer woning in Kawempe, een arme buitenwijk in het noorden van de hoofdstad Kampala. Bij binnenkomst doe ik mijn schoenen uit en ga zitten op de enige schamele bank in het kleine vertrekje. In haar zondagse jurk komt de moeder op mij af. Na wat beleefde uitwisselingen kijkt ze me aan en vraagt in gebroken Engels; ‘Mzungu, why don’t you have children yet? You have a problem there or what?”. Ze wijst op mijn buik, en uit de context begreep ik dat haar priemende vinger mijn geliefde baarmoeder van disfunctionaliteit verdenkt. ‘A problem with my uterus? Errr..

My uterus and me are doing just fine!
Dat ik misschien twee kilo zwaarder ben geworden in Nederland, en Evelyn mij daar niet heel fijnzinnig op wijst, à la. Maar dat haar moeder, die ik nota bene voor de tweede keer in mijn leven ontmoet, tijdens wat smalltalk insinueert dat ik onvruchtbaar ben, gaat mij toch een beetje ver. ‘Actually, she is having a blast in there. We are doing just fine. Thank you very much’, antwoord ik veels te defensief en iets te fel, wijzend naar mijn baarmoeder. Met een geforceerde lach dwing ik mijn opkomende irritatie naar de achtergrond. Ik leg uit dat in de cultuur waar ik vandaan kom, het niet gebruikelijk is vijf kinderen te baren voor je 25e, zoals ze dat in Uganda zo graag doen. De ogen van de moeder verraden dat haar begrijpende knikje gespeeld is.

Als het gaat over de Nederlandse directheid, gaat het vaak over uitspraken over religeuze of etnischye groeperingen met mensen. Dan is directheid, of ongevraagd je mening geven, vaak onnodig aanstootgevend. In Uganda realiseer ik me dat het gaat om de soort directheid die voortkomt uit oprechte persoonlijke interesse. Immers, in Uganda is dik heel erg wenselijk, en hoor je kroost te baren voor je 25e. Als je dat niet doet, is er iets aan de hand. En dan vragen mensen daarnaar.

Om mijzelf toekomstige ellende te besparen, denk ik dat ik de volgende keer kies voor de (in)directe aanval. ‘Hallo, ik ben Marlies. Dik, en onvruchtbaar! Aangenaam kennis te maken.’

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons