Rechtsonder het grote televisiescherm veert een stevige dame juichend omhoog. ‘Uhuruuuuh!, you go!’. Klappend zakt ze terug in haar stoel.
Twee tafels verderop klinkt boegeroep. Uhuru Kenyatta zelf, het lijdend voorwerp van de opgewonden kijkers, ziet er op beeld onverstoorbaar uit. Hij omzeilt al tien minuten elke vraag over de hoeveelheid land die hij bezit.
Eerste verkiezingsdebat ooit
Op het overdekte terras van het drukbezochte expatcafé Kengeles in Nairobi zitten nu voornamelijk Kenianen. Al een paar uur kijken ze naar het tweede presidentiele debat in Kenia. Bier en kip staan op tafel. De onervaren ober die elke minuut komt vragen of er nog iets nodig is, wordt met driftage armgebaren weggebonjourd. Alle televisie en radiozenders van het land zenden live uit. Op Twitter is #KEDebate2013 wederom een trending topic, net als twee weken geleden. Toen gingen de acht presidentskandidaten voor het eerst in de geschiedenis van Kenia met elkaar het debat, in aanloop naar de verkiezingen aanstaande maandag.
Uhuru Kenyatta is één van de twee reële kanshebbers op verkiezingswinst. Raila Odinga is zijn grote rivaal. Bijna had Kenyatta verstek laten gaan bij het debat. ‘De interviewer in het eerste debat was partijdig’, stelde Kenyatta’s campagneleider in een brief. ‘Nee, hij is bang voor een aanval over zijn landbezit’, zeiden tegenstanders. Hij stond er toch opeens, gisterenavond. Het typeert de politieke sfeer in het land: veel vingerwijzen en onduidelijkheid.
Voor Ambia Thomas Roy maakt het zijn verwarring alleen maar groter. ‘Ik weet het niet meer’, verzucht de jonge barmanager aan een van de tafeltjes. ‘Voor het debat dacht ik aan Odinga, maar zijn optreden is zwak. Het zou zomaar Kenyatta kunnen gaan worden maandag. Kiezen voor een sterke nieuwkomer zoals Martha Karua is een weggegooide stem, helaas. Dikke kans dat Kenyatta de internationale gemeenschap kwaad maakt en een soort Khadafi wordt. Maar hij is jong en kan verandering brengen. ’
Stammen
Roy behoort niet tot de Kikuyu-stam van Kenyatta, en zou in het stemhok een niet-tribale keuze maken. Het maakt hem tot een minderheid, waarschijnlijk: tribale sentimenten, die centraal stonden in het post-verkiezingsgeweld van 2007/8, borrelen overal op in het land. Ook op het terras: de tafels bespreken verhit elke reactie van de kandidaten. Als die elkaar een half uur lang met modder begooien over corruptieschandalen uit het verleden, zegt Roy overtuigd: ‘Kenyatta is zo rijk dat hij geen corruptie nodig heeft’. Zijn buurman grinnikt ongelovig. ‘Laten we niet vergeten dat Kenyatta is aangeklaagd door het Internationaal Strafhof’, ligt hij zijn scepsis toe.
Lokale politiek
Naast het café staan twee campagneauto’s, speakers op het dak. Lokale politici vullen de laatste weken praktisch elke straathoek met hun krakerige leuzen. Want naast een nieuwe president, kiezen Kenianen aanstaande maandag ook parlementsleden en provinciale vertegenwoordigers. Een gevolg van de nieuwe grondwet uit 2010, met als ideaal: decentralisatie en meer inspraak voor de bevolking. De praktijk is nu al weerbarstiger gebleken: tijdens de kandidaatstelling van lokale politici, afgelopen januari, knokten concurrenten letterlijk om een plek op de kieslijst, Daarbij geholpen door zakken geld, de steun van een politieke godfather en de juiste ethniciteit. Wie dat spel niet mee wist te spelen, moest het hazepad kiezen.
Maar op het terras van Kengeles draait alles nu nog even om de grote mannen, en een enkele vrouw. ‘Mijn eerbiedwaardige broeder’, is de opening van elke aanval op de concurrent. Of het zo beleefd blijft, na de uitslagen op 4 maart, is de vraag. Zondag stroomde Uhuru Park in Nairobi vol met Kenianen, een gelegenheidsprofeet en heel veel Bijbels. ‘In Gods aangezicht’ beloofden de presidentskandidaten de vrede te bewaren. Roy lacht schamper: ‘Dat was niks meer dan een hele goede PR actie’
