Achtergrond

De strijd van de Grieken

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee

Terwijl in Nederland burgers zich naarstig afvragen waarom er toch alweer een zak met geld naar het zuiden moet, vechten de Grieken tegen het establishment en voor een betere toekomst.

“Weet je wat wij van bankiers vinden? Dit!” Griekse activist Petros staat op en trapt in de lucht. “Bankiers zijn de as van het kwaad.” In de Atheense wijk Exarchia zijn de bewoners boos. Boos op de Griekse elite: bankiers, politici, de politie en media. De anarchisten, zoals ze zichzelf noemen, komen samen in een park. “Door de crisis ben ik mijn baan verloren en woon ik weer bij mijn ouders, elders in Athene.

Bekijk hier foto’s van de wijk Exarchia.

Maar ik kom hier nog elke dag. In deze wijk denken we allemaal hetzelfde, strijden we voor hetzelfde”, zegt Petros. Exarchia lijkt wel openluchtmuseum voor activisme: overal zijn leuzen, grafitti kunstwerken en posters te zien met oproepen tot strijdbaarheid, solidariteit en vrijheid. Van Fuck the police tot de Daltons die een bank beroven; uit alles blijkt een verzet tegen de machtigste instituties van Griekenland. Ook hangen er posters met nieuws: onafhankelijke kranten. De Griekse media zijn immers “corrupt” en “onderdeel van het systeem”.
 

Journalist als overheidsmaatje
Corrupt of niet, de media in Griekenland zijn niet geheel onafhankelijk. De overheid is een belangrijke financier van de kranten en televisiezenders. Ook private mediabedrijven hebben contracten met de overheid en zijn daardoor (deels) financieel afhankelijk van de staat. Het gevolg is dat kranten en televisiezenders veelal nieuws publiceren waar de overheid achter kan staan.

Lees verder:
Corruption, fear and silence: the state of Greek media today – Costas Vaxevanis.

Of nieuws wordt gewoonweg niet gebracht. In de wijk Exarchia hebben ze eigen (verzets)kranten in het leven geroepen, maar er zijn ook eigenwijze journalisten die het grootser aanpakken. Journalist Costas Vaxevanis publiceerde eerder, ondanks politieke en financiële druk, de beruchte Lagarde lijst: een overzicht van de belastingontwijkende Griekse (politieke) elite. Hij werd gearresteerd en voorgeleid omdat hij “gevoelige persoonlijke data” had vrijgegeven. Vaxevanis concludeerde na de rechtzaak: “ Er is een gesloten systeem van macht in Griekenland, uitgeoefend door de politieke elite, zakenmannen en journalisten.”

Politiek eliteclubje
Veel Griekse politici hebben inderdaad geen schone handen.  “Hier woont de politieke elite van Griekenland,” vertelt Andreas (34), geboren en getogen in Athene. Vlakbij het pronkstuk van de stad, de Akropolis, bevindt zich een wijk met grote statige huizen en villa’s. “Kijk, daar woonde onze voormalig minister van Defensie. Hij aangeklaagd, vanwege het liegen over zijn inkomen en de aankoop van deze villa.” De ex minister, Akis Tsochatzopoulos, is niet de enige. Veel politici en topambtenaren hebben zich schuldig gemaakt aan corruptie.

Lees verder: 
Dictatorship of the elites – Huffington Post

Recentelijk is ook de voormalig burgemeester van de stad Thessaloniki veroordeeld tot een levenslange celstraf vanwege het verduisteren van miljoenen euro’s aan overheidsgeld. Maar uitzicht op een ander type regeringsleiders hebben de Grieken niet. Het land kent een sterke politieke elite, zij houden zichzelf de hand boven het hoofd. Deze politici vormen samen met banken, grote corporaties en media het machtscentrum van het land en proberen hun privileges, geld en posities zo veel mogelijk vast te houden.

Bankensubsidie
Genoeg om je kwaad over te maken dus.  En daar is recentelijk de EU bijgekomen. In ruil voor de miljarden euro’s aan bail-outs, die vooral bij banken en niet bij burgers terecht komen, moet Griekse overheid flink hervormen en bezuinigen. Ambtenaren worden ontslagen, pensioenen gekort en uitgaven voor de zorg ingeperkt. En dat komt extra hard aan in een land waar het economisch gezien al niet best ging: 23 procent van de Grieken leeft inmiddels onder de armoedegrens, de werkloosheid is opgelopen tot 28 procent en het zelfmoordpercentage is het hoogste in vijftig jaar.

Kijk verder:
Documentaire Utopia on the horizon.

Vooral jongeren zijn de klos: jeugdwerkloosheid staat op 65 procent en een op de drie kinderen leeft onder de armoedegrens. Maar niet elke Griek ziet de EU als de as van het kwaad. Zo’n 63 procent wil de euro behouden en er is zelfs waardering voor een aantal voorstellen van de Trojka. Dimitris (32) is een van de weinige jonge Grieken die nog een baan heeft. Hij woont op een mooie locatie in het centrum van Athene en werkt bij een telecombedrijf. Maar veel vrienden van hem zitten thuis zonder werk of kiezen, ondanks twee master opleidingen, voor een horeca baantje. Toch ziet hij ook de positieve kanten van de bemoeienis van de Trojka. “Ons politieke systeem is al lange tijd stuk. Nog niet zo lang geleden wisten we niet eens hoeveel mensen er pensioengeld ontvingen, daar maakten we dan ‘een inschatting’ van. En als je hier een huis bouwt op een illegale plek, betaal je de ambtenaar even vijfduizend euro en is het geregeld. Veel jongeren zijn dan ook blij met de hervormingen die de Trojka voorstelt: wij willen ook een betere overheid. Het probleem is dat het geld vanuit de EU direct naar de Griekse banken gaat, die het weer terugbetalen aan Noord-Europeaanse banken. Wij zien er niks van terug en worden alsmaar armer, door de harde bezuinigingen.”

Politie als vijand
Die greep uit de Griekse portemonnees in combinatie met de bescherming van de elite leidt tot grote – en soms geweldadige – protesten. Zelf was Dimitris aanwezig bij verschillende protestacties van de afgelopen jaren. Hij is (ook) fotograaf en wilde vastleggen wat er zich afspeelde op het Syntagma plein, waar zich het parlementsgebouw bevindt. Wie op Youtube “protests Greece” opzoekt, treft burgeroorlog-achtige taferelen. Burgers en media worden tot bloedens toe geslagen door de politie, activisten gooien molotovcocktails terug. “Hoe dat voor ons was? Daar wil ik het liever niet over hebben. Maar ik heb inmiddels genoeg van de politie gezien, ook buiten deze protesten, om hun nooit meer echt te kunnen vertrouwen.” Dimitris is niet de enige die de politie wantrouwt. Zo suggereren diverse media dat een flink percentage Griekse politieagenten op Golden Dawn stemt, de fascistische en extreemrechtse politieke partij.

Lees verder: 
For some, Greece’s junta lives on – Greek Reporter.

En dat brengt oud zeer naar boven, want nog geen veertig jaar geleden was Griekenland nog een militaire staat, geleid door extreem rechtse kolonels. De militaire politie stond bekend om haar death squads en martelingen. Anarchist Petros uit de wijk Exarchia is bang voor de komst van een vergelijkbare dictatuur. “We weten allemaal dat de politie sympathiseert met de nazi-partij. We merken daar nu al de gevolgen van: ze hebben een hekel aan ons en aan immigranten. Een politieagent durft hier niet in z’n eentje te komen, want ze weten hoe we over hun denken, maar soms komen ze binnen met een hele patrouille. Dan pakken ze Syriërs op, omdat ze verdacht worden van “terrorisme” en die stoppen ze in detentiekampen. Een paar jaar geleden hebben ze ook de activist Kostas Sakas opgepakt. Hij heeft twee jaar vastgezeten zonder een rechtszaak. In juni van dit jaar ging hij in hongerstaking.  Dankzij media aandacht in het buitenland is hij in juli gelukkig vrijgelaten. Het gaat nu weer redelijk met hem; hij is aan het aansterken.”


Frederieke Hegger is redacteur Economie bij OneWorld. Ze ging in augustus op buitenlandreportage in Griekenland en verzorgde ook een fotoreportage: elke dag tien foto’s uit Athene (met interviews onder de foto’s). Volg Frederieke op Twitter: @FrederiekeH.

Tegen het systeem
Strijden tegen de media, politiek, de politie en banken. Dat is nogal wat. En in Exarchia gaat dat niet altijd met de zachte hand. Petros bekent dat hij onlangs een bankgebouw in brand heeft gestoken. “Schrijf maar niet mijn echte naam op, want de brand ziet de politie als terrorisme. Maar wat banken ons aandoen: dat is pas terrorisme.”  Ondanks de de soms geweldadige acties van de anarchisten, kunnen veel andere Atheners de strijdbaarheid van een man als Petros wel waarderen. Andreas woont in een ander gedeelte van Athene en beziet de wijk van een afstand. “Kijk, ik sta niet achter het geweld. Maar ze strijden ergens tegen en vechten voor een andere toekomst. Dat kan ik zeker respecteren, gezien de situatie waarin we ons bevinden.”

 

Foto: cc
 

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons